ဝေါ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်း၊ ဝေါမြို့နယ်၊ စက်စုကျေးရွာက စစ်ကော်မရှင်လက်အောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ပြည်သူ့စစ်တွေအပါ ၄ ဦးကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုက ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့ ကျေးရွာနဲ့နီးစပ်သူတွေထံက သိရပါတယ်။

ဖမ်းဆီးခံရသူတွေဟာ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး အသက် ၅၃ နှစ်အရွယ် ဦးတင်စိုး၊ ရွာခံဖြစ်တဲ့ အသက် ၃၅ နှစ်အရွယ် ကိုလင်းနဲ့ အသက် ၃၀ ကျော်အရွယ် ပြည်သူ့စစ် ၂ ဦးတို့ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက် မနက် ၅ နာရီခန့်မှာ ကျေးရွာထဲကနေအိမ်တွေမှာ လာရောက်ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” ရွာမှာက စစ်တပ်ကအမြဲတမ်းမရှိဘူး။ ဟိုရက်တွေကရှိတယ်။ သူတို့ထွက်သွားပြီးမှလာတာ။ ပြည်သူ့စစ်ရှိတာကို ပြည်သူ့စစ် ၂ ဦးပါ ပါသွားတာ။ ကိုလင်းကတော့ရွာသားဘဲ” လို့ ကျေးရွာနဲ့နီးစပ်သူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

ဖမ်းဆီးခံရသူ ၄ ဦးကိုတော့ ရွှေကျင်မြို့နယ်ဘက်ကို ဖမ်းခေါ်သွားတယ်လို့ သိရပြီး နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်အထိ မိသားစုဝင်တွေနဲ့အဆက်အသွယ်မရဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးတင်စိုးဟာ စစ်ကောင်စီခန့်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတဦးဖြစ်သလို စစ်တပ်လက်အောက်ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တွေနဲ့ပေါင်းပြီး စစ်မှုထမ်းကြေးကောက်တာ၊ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေ ကျေးရွာကိုရောက်လာပါက ဧည့်ခံတာ၊ စစ်ကောင်စီဘက်ကခိုင်းတာတွေကိုပြုလုပ်ပေးနေသူလို့ ဆိုပါတယ်။

အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ပြည်သူ့စစ်၊ ရွာခံတွေကို ဖမ်းဆီးသွားသူတွေကတော့ ဘာကြောင့်ဖမ်းဆီးတယ်ဆိုတာမျိုးသတင်းထုတ်ပြန်တာမရှိသေးပါဘူး။

စာတည်း – ဟိန်းစံ

ဆားလင်းကြီး၊ နိုဝင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်မှာ လူတန်းစားအစုံ ထောင်နဲ့ချီပါဝင်တဲ့ စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ရွေးကောက်ပွဲဆန့်ကျင်ရေး ဆိုင်ကယ်သပိတ်လှုပ်ရှားမှုကို နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

သပိတ်အင်အားစုတွေနဲ့ အင်အားထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံလူထုတွေ စုပေါင်းပြီး ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်အတွင်းကနေ ဒေသတွင်းကျေးရွာတွေနဲ့ မကွေးတိုင်းအတွင်း ကျေးရွာတွေအထိ တရွာဝင်တရွာထွက် ဆိုင်ကယ်နဲ့လှည့်လည်ကာ ရွေ့လျားသပိတ်ပြုလုပ်ခဲ့တာလို့ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

“ ဆိုင်ကယ်သပိတ်ဆိုတာ ရွေ့လျား၊ တရွာဝင် တရွာထွက်၊ ရွာပေါင်းများစွာကို ခြေဆန့်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဆိုင်ကယ်သပိတ် လုပ်တဲ့အခါမှာ လူထုက ထင်မှတ်မထားလောက်အောင် နှမ်းရိတ်နေတဲ့ တောင်သူဦးကြီးတွေ၊ နှမ်းခါနေတဲ့ တောင်သူဦးကြီးတွေ၊ စပါးရိတ်၊ စပါးပုတ်နေတဲ့ တောင်သူ လယ်သမား ကျေးလတ်နေ ပြည်သူက အစ လူထုရဲ့ ရဲရဲတောက်အလံတွေနဲ့ ဆိုင်ကယ်သံကြားပြီးတော့ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး၊ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲ အလိုမရှိ ကြွေးကြော်သံတွေ ကြားလိုက်တာနဲ့ လူထုက ဝုန်းကနဲ သူတို့ရဲ့ နေနေတဲ့ ရောက်နေတဲ့ နေရာကနေ ကျနော်တို့ ဆိုင်ကယ် လူစုလူဝေးရှိတဲ့ သပိတ်တွေနားအထိ အတူတူပူပေါင်းဝန်းရံလာမှုကို မြင်ရတွေ့ရတာ အားရကျေနပ်လောက်တဲ့ သပိတ်လို့ ကျနော် ဆိုချင်ပါတယ်။” လို့ သပိတ်လှုပ်ရှားမှု ဦးဆောင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကော်မရှင်က လာမယ့် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်မှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါရွေးကောက်ပွဲ တရားမဝင်ကြောင်းကို လူထုအားနဲ့ ဖော်ထုတ်ရမှာဖြစ်ကြောင်း အထက်ပါ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

“ဒီရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ဖို့ လူထုအားလိုပါတယ်၊ လူထုကလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ အတုအယောင်ဖြစ်တယ်။ ငါတို့ကို ထောင်ချောက်ဆင်ထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကြီးဆိုတာကို လူထုတရပ်လုံးက နိုင်ငံရေးအသိ၊ နိုင်ငံရေးသတိ နိုးကြားပြီးတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲကို အုံလိုက်ကျင်းလိုက် အချိန်ကိုက် ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားကြမယ်ဆိုရင် ဒီရွေးကောက်ပွဲဆန့်ကျင်ရာမှာ လူထုလှုပ်ရှားမှု တနည်းအားဖြင့် သပိတ်တွေရဲ့ အရေးပါမှုက အင်မတန်မှ အခရာ ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ သူကပြောပါတယ်။

အဆိုပါ ဆိုင်ကယ်သပိတ်လှုပ်ရှားမှုကို ဆားလင်းကြီးမြို့နယ် သပိတ်စစ်ကြောင်းက မကွေးတိုင်းကကျေးရွာ ၆ ရွာနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းက ကျေးရွာ ၄ ရွာတို့မှာ လှည့်လည်ချီတက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

“လူထုရဲ့အား ပါဝင်မှုအခြေအနေကတော့ အံ့မခန်းပါပဲ၊ အားရကျေနပ်လောက်တဲ့ လူထုရဲ့ပါဝင်မှု ကျနော်တို့ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်”လို့ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတဦးက ပြောပါတယ်။

မကွေး၊ နိုဝင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၅။

မကွေးတိုင်း၊ ပေါက်မြို့နယ်နဲ့ မြိုင်မြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာ ၅ ရွာကို စစ်ကော်မရှင်စစ်ကြောင်းတွေက နိုဝင်ဘာ ၁၈ ကနေ ၂၄ ရက်အတွင်းမီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ကပစ ၂၄ ကထွက်လာတဲ့ အင်အား ၂၀၀ ကျော်ပါစစ်ကော်မရှင်စစ်ကြောင်းက နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်မှာ ပေါက်မြို့နယ်၊ တယ်ပင်ရွာနဲ့ နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်မှာ ကျောက်မဲတောင်ရွာတို့ကို မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ကပစ ၂၄ အနီးတဝိုက်မှာပဲ ရှိနေသေးတယ်။ ကျောက်မဲတောင်ကို မီးရှို့ပြီးမှ ပြန်ဆုတ်သွားတာပါ။”လို့ ဒေသခံတဦးက ဆိုပါတယ်။

အခုလိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာကြောင့် အိမ်ခြေ ၁၀၀ ဝန်းကျင်ရှိ ကျောက်မဲတောင်ရွာက နေအိမ် ၁၅ လုံး၊ အိမ်ခြေ ၈၀ ရှိ တယ်ပင်ရွာက နေအိမ် ၇ လုံးမီးလောင်ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ စစ်ကြောင်းက ကပစ ၂၄ အနီးရှိ မျှားပိုင်းကျေးရွာအနီးမှာရှိနေပြီး စစ်ကြောင်းကြောင့် သီးခြောက်၊ သရဖီ၊ လယ်လန်း၊ မြေခြား၊ သရက်လေးပင်၊ သပွတ်စု၊ တောင်ချို၊ ဒေါင်းသာ၊ ကျောက်ကား၊ ကျားသိုက်၊ ခင်တန်းရှည်၊ ဆင်ဇာ၊ ပလောင်း၊ ကျောက်မဲတောင်၊ ကျောက်တံခါး၊ ခင်အေး၊ မျှားပိုင်း၊ အုန်းမှင်၊ တယ်ပင်၊ မကျီးကုန်း၊ ယောကုန်း၊ ထန်းပင်ချောင်းစတဲ့ ကျေးရွာက ဒေသခံတွေလည်း တိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အဆိုပါစစ်ကြောင်းဟာ အောက်တိုဘာလနောက်ဆုံးပတ်ကစလို့ ပေါက်မြို့နယ်တောင်ပိုင်း လယ်လန်းက နေအိမ် ၃ လုံး၊ သရဖီကျေးရွာက နေအိမ် ၃၇ လုံး၊ သီးခြောက်ကျေးရွာက နေအိမ် ၁၀ လုံး၊ ဆင်ဇာရွာက နေအိမ် ၆ လုံး၊ ကျောက်ကာစစ်ရှောင်စခန်းက နေအိမ် ၃၀ ကိုမီးရှို့ပြီး ပြည်သူ ၅ ဦးကိုသတ်ကာ ၅ ဦးကိုဖမ်းဆီးခဲ့သေးတယ်လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

အလားတူ နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက် မနေ့ကညနေဘက်မှာ မြိုင်မြို့နယ်၊ တဲကြီးကျေးရွာကို ရောက်နေတဲ့ စစ်ကြောင်းက ရွာထဲကနေအိမ်တွေကိုမီးရှို့ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

တဲကြီးကျေးရွာကို ရောက်ရှိနေတဲ့စစ်ကြောင်းဟာ နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်မှာ တဲကြီးကျေးရွာနဲ့ ၂ မိုင်ခန့်အကွာရှိ ပေါက်မြို့နယ် နယ်သတ်ရွာက နေအိမ် ၂ လုံးကို မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး မနေ့ကညနေပိုင်းမှာ ဒေသတော်လှန်ရေးတပ်တွေနဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီးနောက် တဲကြီးရွာကိုမီးရှို့ခဲ့တာလို့ သိရပါတယ်။

“ထပ်ရှို့တယ် သိရတာ။ စစ်ကြောင်းက အဲ့ရွာထဲမှာရှိနေတာဆိုတော့ ဘယ်လောက်လောင်တယ် ဘယ်လောက်ကုန်သွားတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ကသေသေချာချာ သိလို့မရဘူး။ မနေ့ကလည်း ရှို့တယ် “လို့ ဒေသခံတဦးက ဆိုပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်ဒီမနက်ပိုင်းမှာတော့ တဲကြီးရွာကိုရောက်နေတဲ့စစ်ကြောင်းက ရွာရဲ့ တောင်ဘက်ပိုင်း ဆီကို အထွက်ပြနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

တမခ ၁၀၁၊ ခလရ ၄၁၈ နဲ့ ခလရ ၄၁၉ ကစစ်ကော်မရှင်တပ်သားတွေပါဝင်ပြီး မြိုင်နဲ့ ပေါက်မြို့နယ်အစပ်ရှိ တဲကြီး၊ နသတ်၊ ကံသတ်၊ ကမ္ဘားဖြူ၊ ကျောက်ခွက် စတဲ့ကျေးရွာတွေကို နို၀င်ဘာ ၁၉ ရက်ကစလို့ စစ်ကြောင်းထိုးကာ ကျေးရွာတွေကိုမီးရှို့နေပြီး ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေနဲ့လည်း မကြာခဏထိတွေ့ ပစ်ခတ်မှုတွေဖြစ်နေတာပါ။

စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကနေ ၂၀၂၅၊ မေလကုန်ပိုင်းအထိ မကွေးတိုင်းအတွင်းက အရပ်သားနေအိမ်ပေါင်း ၁၆,၄၇၀ လုံး မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံထားရတယ်လို့ သုသေသနအဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ Data for Myanmar ရဲ့ နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်ထုတ်အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

◼ ၂ ရက်အတွင်း အဆိုပါစစ်ကြောင်းမှ ဘက်ပြောင်းလာသူ ၄ ဦးထိရှိလာ

မကွေး၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄၊ ၂၀၂၅။

မကွေးတိုင်း၊ မြိုင်မြို့နယ်နဲ့ ပေါက်မြို့နယ်အစပ်ကကျေးရွာတွေကို စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့ စစ်ကော်မရှင် စစ်ကြောင်းထဲက စစ်ကော်မရှင်တပ်သား ၁ ဦး ဘက်ပြောင်းလာတယ်လို့ အညာမြေတပ်ပေါင်းစု (မြိုင်) ဆီကသိရပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက် မနေ့ကညနေပိုင်းမှာ အသက် ၂၆ နှစ်အရွယ်တပ်သား ပြည့်စုံဟိန်းဟာ လက်နက်ခဲယမ်းတွေကိုယူပြီး စစ်ကြောင်းကနေခွဲထွက် ပုန်းနေခဲ့ပြီး စစ်ကြောင်းအဝေးကိုရောက်ခါမှ တော်လှန်ရေးတပ်တွေဆီကို ဘက်ပြောင်းသွားခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

“ဒီစစ်ကြောင်းက တကြောင်းတည်း ကျနော်တို့ဆီမှာအလင်းဝင်လာတဲ့ ပြည်စုံဟိန်း က ဒီမှာ ကျန်နေခဲ့တာ။ ချက်ချင်းကျနော်တို့ဆီကို ဝင်မလာသေးဘူး။ သူလဲကြောက်တာတွေရော လန့်တာတွေရော ပါမှာပေါ့လေ။ ခွဲထွက်ပြီးကျန်နေခဲ့ပြီးမှ အခုလိုမျိုးအချိန်မှဝင်တာ”လို့ ကိုဘိုဘိုသန့်ဇင်က ဆိုပါတယ်။

တပ်သား ပြည်စုံဟိန်းဟာ မနေ့ကမနက်ပိုင်းမှာ MA 1 ၁ လက်၊ 5.56 ကျည် ၄၂၀ တောင့်၊ ၄၀ မမ ၆ လုံး၊ MA 1 ကျည်ဘောက် ၇ ဘောက်၊ အီနာဂါ ၂ လုံးနဲ့ လက်ပစ်ဗုံး ၂ လုံး ကိုယူဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် ညနေပိုင်းမှာ ဘက်ပြောင်းလာခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ကျောက်ဆည်ဘက်မှာ စစ်မှုထမ်းအပတ်စဉ် ၁၅ အတွက် ပေါ်တာဆွဲဖမ်းဆီးခံရတာဖြစ်ပြီး စစ်သင်တန်းဆင်းပြီးနောက် ခလရ ၄၁၈ ကိုရောက်ရှိကာ အဲ့ဒီကတဆင့် စစ်ကြောင်းထဲကို လိုက်ပါခဲ့ရတာလို့ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာ တပ်သားပြည့်စုံဟိန်းကို အညာမြေတပ်ပေါင်းစုက ဥပဒေနဲ့အညီ ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ထားပြီး ရိုက်နှက်စစ်ဆေးတာတွေမလုပ်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

“ရိုက်နှက်စစ်ဆေးတာမျိုးတွေတောင်မလုပ်ဘူး။ သူပြောတဲ့အတိုင်းပဲ ကောင်းကောင်းမွန်မွန်နဲ့ အလင်းဝင်လာတယ်။ ပစ္စည်းတွေပါ ယူခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း ပြန်ပြီးတော့ လုံခြုံမှုနဲ့ စောင့်ရှောက်မှု ဥပဒေအရကာကွယ်ပေးထားပါတယ်။ ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှုက စလို့ပေးထားပါတယ်။”လို့ပြောပါတယ်။

တပ်သားပြည့်စုံဟိန်းအပါအဝင် အထက်ပါစစ်ကြောင်းကနေ ဘက်ပြောင်းလာတဲ့တပ်သား စုစုပေါင်း ၄ ဦးရှိပြီး နောက်ထပ်ဘက်ပြောင်းလာသူတွေလည်းရှိနေတယ်လို့ ကိုဘိုဘိုသန့်ဇင်က ပြောပါတယ်။

“အခုထိကျနော်တို့အတည်ပြုနိုင်တာတော့ ၄ ယောက်ပေါ့နော်။ အတည်မပြုနိုင်သေးတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ အဖွဲ့တွေကလည်းများတော့ တချို့အဖွဲ့တွေဆီရောက်သွားတဲ့သူတွေ အမျိုးမျိုးရှိတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

အလားတူ နို၀င်ဘာ ၂၂ ရက် မနက် ၉ နာရီ၀န်းကျင်မှာလည်း အဆိုပါစစ်ကြောင်းမှာပါဝင်လာတဲ့ ခလရ ၄၁၈ မှ တပ်သား သန့်ဇင်၊ တပ်သားတင်ထွန်းနဲ့ ခလရ ၄၁၉ မှ တပ်သား အောင်မိုးတို့ဟာ MA 1 ၃ လက်၊ ကျည်ဘောက် ၃ ခုနဲ့ ကျည် ၈၇ တောင့်တို့ကိုယူပြီး မြိုင်ပကဖဆီကို ဘက်ပြောင်းလာခဲ့ကြတယ်လို့လဲ သိရပါတယ်။

ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေဘက်ကလည်း မနေ့က နေ့လယ်ပိုင်းမှာ ပျက်ကျသွားတဲ့ ပါရာမော်တာကို လိုက်ရှာဖို့ မြိုင်မြို့နယ်၊ တဲကြီးရွာကထွက်လာတဲ့ အဲ့ဒီစစ်ကြောင်းကို ပေါက်မြို့နယ်၊ နသတ်ရွာကိုလာချိန် လမ်းခုလတ်မှာ ကြားဖြတ် တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် စစ်ကော်မရှင်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ပါသေးတယ်။

ဒီကနေ့ ညနေပိုင်းအထိ စစ်ကော်မရှင်တပ်တွေက တဲကြီးရွာမှာရှိနေတာကြောင့် မြိုင်နဲ့ ပေါက်မြို့နယ် အစပ်ရှိ တဲကြီး၊ နသတ်၊ ကံသတ်၊ ကမ္ဘားဖြူ၊ ကျောက်ခွက်ရွာကဒေသခံတွေလည်း ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း