ဧရာဝတီမြစ်

မြေလတ်အသံ၊ ဇူလိုင် ၁၈၊ ၂၀၂၅။

တော်လှန်ရေးတပ်တွေ စိုးမိုးထိန်းချုပ်မှုအားကြောင့် စစ်ကောင်စီတပ်က ၁ နှစ်နီးပါးအကြာအသုံးမပြုခဲ့တဲ့ မန္တလေး-ဗန်းမော် ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းကနေ လူ၊ လက်နက်ခဲယမ်း၊ ရိက္ခာအပြည့်တင်ဆောင်ထားတဲ့ သ‌င်္ဘော ၁၂ စီး ဇူလိုင် ၁၇ ရက် ယမန်နေ့မနက်မှာ စတင်ထွက်ခွာသွားတယ်လို့ မန္တလေးဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

သင်္ဘော ၁၂ စီးမှာ စစ်သင်္ဘော ၅ စီး၊ တွဲဖလက် ၇ စီး၊ တိုက်ခိုက်ရေးသင်္ဘော ၁ စီး ပါဝင်ပြီး အင်အားဖြည့်တင်းဖို့အတွက် ဇွန်လကစတင်ကာ မန္တလေးဂေါဝိန်ဆိပ်ကမ်းမှာ ၁ လနီးပါးအကြာပြင်ဆင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မန္တလေးစစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့နဲ့နီးစပ်သူတွေထံက ရရှိတဲ့အချက်အလက်တွေအရ သင်္ဘောတွေပေါ်မှာ လက်နက်ခဲယမ်း၊ ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးတွေပါဝင်ပြီး စစ်အင်အားအများစုဟာ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်၊ ရန်ကင်းတောင်ခြေ ခမရ ၄ ထဲမှာ စစ်သင်တန်းပေးထားသူတွေ ရာနဲ့ချီပါဝင်သလို အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာန ချုပ်(လပခ)အတွင်းက တပ်တချို့လည်းပါဝင်ကာ ဗန်းမော်မြို့ကို ပို့ဆောင်မှာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လကလည်း သင်္ဘောတွေဆန်တက်မယ့် သတင်းတွေထွက်ခဲ့ပြီး နေ့စဥ်မနက် ၅နာရီခန့်မှာ လပခ(နန်းတွင်း)ကနေ စစ်တပ်ဖောကားအကြီးတွေနဲ့ သင်္ဘောတွေပေါ်ကို ကုန်ပစ္စည်းတွေပို့ဆောင်ခဲ့ကာ ယခုတပတ်အတွင်းမှာ ဗျူဟာမှူးမှ ၃ ရက်တာစစ်ဆေးပြီး သင်္ဘောတွေအပြီးသတ်ထွက်ခွာခဲ့တာလို့ မျက်မြင်တွေ့ရှိတဲ့မန္တလေးမြို့ခံတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်သင်္ဘောတွေပေါ်မှာပါတဲ့ အင်အားအတိအကျကိုမသိရပေမယ့် တပ်တချို့ကတော့ ဗန်းမော်မြို့ကို စစ်ကူပို့ဆောင်တာဖြစ်ကာ KIAပူးပေါင်းတပ်တွေ ထိုးစစ်ဆင်နေတဲ့ ဗန်းမော်မြို့မှာ ဇူလိုင်လ တတိယပတ်အထိ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေတာပါ။

ယမန်နေ့ညနေပိုင်းမှာ အဲဒီစစ်သင်္ဘောတွေဟာ စဉ့်ကူးမြို့နယ်အတွင်းကို ရောက်ရှိနေပြီး လေကြောင်းပစ်ကူနဲ့ မြစ်ကမ်းအနီးကျေးရွာတွေကို ပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ယမန်နေ့မနက်ပိုင်းကစတင်ကာ စစ်သင်္ဘောတွေဖြတ်သန်းမယ့် ဧရာဝတီမြစ်နံဘေးတလျှောက်က ကျေးရွာတွေကို ဖုန်းလိုင်းတွေပါဖြတ်တောက်ထားတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဒီရေလမ်းကြောင်းဟာ လက်ရှိတော်လှန်ရေးတပ်တွေစိုးမိုးထားတဲ့ ဧရိယာအတွင်းမှာအများဆုံးရှိပြီး စဉ့်ကူး၊ မတ္တရာ၊ သပိတ်ကျင်း၊ ထီးချိုင့်မြို့နယ်တွေကိုပါ ထိုးစစ်ဆင်လာနိုင်တယ်လို့ တော်လှန်ရေးတပ်တွေက ခန်းမှန်းထားကြပါတယ်။

မန္တလေး-ဗန်းမော် မြစ်ကြောင်းတလျှောက် မြို့နယ်၊ ကျေးရွာအများစုကို တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်က ထိန်းချုပ်ထားနိုင်တာကြောင့် စစ်ကောင်စီတပ်က အထက်ပါမြစ်ကြောင်းကနေ သင်္ဘောတွေနဲ့ လူ၊ လက်နက်၊ ခဲယမ်း ပို့ဆောင်တာကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ စက်တင်ဘာက စတင်ရပ်နားခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၁ နှစ်နီးပါအကြာမှာ ပြန်လည်အသုံးပြုလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

သတင်း – မြတ်

မြင်းမူ၊ ဇူလိုင် ၁၂၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မြင်းမူမြို့နယ်၊ လက္ကပင်ကျေးရွာအနီး ဧရာဝတီမြစ်အတွင်းမှာ ကုန်တင်သင်္ဘော ၁ စီးတိမ်းမှောက်ပြီး လူ ၄ ဦးပျောက်ဆုံးနေတယ်လို့ မြင်းမူအခြေစိုက် ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေထံက သိရပါတယ်။

အဆိုပါသင်္ဘောဟာ ဇူလိုင် ၅ ရက်က မုံရွာကနေ မန္တလေးဘက်ကို ရေကြောင်းအတိုင်းမောင်းနှင်လာတဲ့ ကုန်တင်သင်္ဘောဖြစ်ပြီး ဖြစ်စဉ်နေရာအရောက်မှာ စစ်သင်္ဘောအုပ်စုနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့လို့ တိမ်းရှောင်မောင်းနှင်ရာက တိမ်းမှောက်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

” စစ်သင်္ဘောလာတာ ကြောက်ပြီးတော့ ဘေးကပ်မောင်းတာ။ အဲ့နားတွေက ကျောက်ဆောင်တွေရှိတယ်။ ကျောက်ဆောင်တွေဝင်တိုက်ပြီး မှောက်တာ။ ပြည်သူသင်္ဘောပါ။ စစ်သင်္ဘောက ဆီမီးခုံဘက်ကို သွားတာ။ စစ်သင်္ဘော ၁ စီး ထောက်ပို့လှေတွေပါဆို ၁၉ စီး။ အလုံးအရင်းဆိုတော့ကြောက်ပြီး ဘေးကပ်မောင်းရင်းမှောက်တာ”လို့ မြင်းမူဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

တိမ်းမှောက်တဲ့သင်္ဘောဟာ “ချင်းတွင်းလတ်”အမည်ပါ ကုန်တင်သင်္ဘောဖြစ်ပြီး သင်္ဘောပေါ်မှာ စက်မောင်းနှင်သူအပါ လုပ်သား ၇ ဦး ပါဝင်ပြီး စက်သုံးဆီ၊ ဆန်၊ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေနဲ့ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေတင်ဆောင်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။

သင်္ဘောတိမ်းမှောက်မှုကြောင့် သင်္ဘောပေါ်ပါသူ ၇ ဦးစလုံး ရေနစ်မြုပ်ခဲ့ကာ အဲ့ဒီထဲက ၃ ဦးကိုသာ အသက်ရှင်လျက် ဇူလိုင် ၅ ရက်မှာ နေ့ချင်းပြန်လည်ကယ်ဆယ်ရရှိခဲ့ပေမယ့် ၄ ဦးကတော့ ဒီကနေ့ ဇူလိုင် ၁၂ ရက်အထိ ပျောက်ဆုံးနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

တိမ်းမှောက်သွားတဲ့ သင်္ဘောပေါ်ပါကုန်ပစ္စည်းတွေထဲက အလွယ်တကူသယ်ယူလို့ရတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို အနီးအနားနေပြည်သူတွေက ဝိုင်းဝန်းဆယ်ယူပေးခဲ့ကြပြီး သင်္ဘောအောက်ပိနေတဲ့ ပစ္စည်းတွေကိုတော့ ထုတ်ယူလို့မရသေးပါဘူး။

ဒါ့အပြင် တိမ်းမှောက်နေတဲ့သင်္ဘောကိုလည်း ဇူလိုင် ၁၂ ရက်အထိ ပြန်လှန်မဆယ်ယူနိုင်သေးဘဲ တိမ်းမှောက်တဲ့နေရာအနီးဝန်းကျင်မှာပဲ ကြိုးတွေနဲ့ဆွဲထားပြီး မျောပါမသွားအောင်ထိန်းထားရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ

မြေလတ်အသံ၊ မတ် ၂၃၊ ၂၀၂၅ ။

စစ်ကောင်စီတပ် စစ်ကူပို့ရာမှာ အားထားနေရတဲ့ ဧရာဝတီမြစ်နဲ့ ချင်းတွင်းမြစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက မတ် ၂၂ ရက် ယမန်နေ့ နေပြည်တော်မှာပြုလုပ်တဲ့ “ကမ္ဘာ့ရေနေ့” အခမ်းအနားမှာ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

အဆိုပါမြစ်တွေဟာ လူတွေရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် သောင်ပို့မှုများပြားလာပြီး ရေကြောင်းသွားလာရေးမှာ ကန့်သတ်ချက်များလာတာကြောင့် အရေးကြီးတဲ့အခြေအနေမှာဖြစ်နေလို့ ၎င်းရဲ့ လက်အောက်ဒေသဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေ့က ကြပ်မတ်ဖို့လိုတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ လက်ရှိအနေအထားမှာ ဧရာဝတီမြစ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်တို့ဟာ လူတို့ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် သောင်ပို့မှုများ များပြားလာပြီး ရေကြောင်းသွားလာရေးမှာ ကန့်သတ်ချက်များ များလာကြောင်း၊ ဒါကြောင့်မြစ်ကြောင်းများထိန်းသိမ်းရေးဟာ အရေးကြီးတဲ့အခြေအနေမှာရှိနေပြီး စောလျင်စွာဖြေရှင်းရန်လိုကြောင်း၊ အဓိကမြစ်များနဲ့ အဆိုပါမြစ်များအတွင်း စီးဝင်တဲ့ မြစ်များ ၊ ချောင်းများဘေး ဝဲယာမှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်စေတဲ့လုပ်ငန်းများကို ဒေသဆိုင်ရာ အစိုးရ၊ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များက ကြပ်မတ်ရန်လိုကြောင်း “ ဆိုကာ ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဧရာဝတီ၊ သံလွင်၊ ချင်းတွင်းနဲ့စစ်တောင်းမြစ်တွေရဲ့ မြစ်ဖျားကစတင်ပြီး ပင်လယ်ထဲရောက်တဲ့အထိ ရေစီးနှုန်းတိုင်းတာရန်နဲ့ ရေလမ်းကြောင်းအခြေအနေအပါအဝင် ရေအရင်းအမြစ်ပမာဏကို စူးစမ်းလေ့လာဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် ရေအားအရင်းအမြစ်စူး စမ်းလေ့လာရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ စူးစမ်းလေ့လာရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ချင်းတွင်းနဲ့ဧရာဝတီမြစ်တွေဟာ ကချင်၊ စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ မကွေး၊ ပဲခူးနဲ့ ဧရာဝတီစတဲ့ ပြည်နယ်၊တိုင်းတွေအတွင်း ဖြတ်သန်းစီးဆင်းတဲ့မြစ်တွေဖြစ်ပြီး အဆိုပါပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတွေရဲ့ နယ်မြေအများစုကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်တွေက ထိန်းချုပ်ထားကာ နေ့စဉ်တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ – NUG ရဲ့ ဇန်နဝါရီလအတွင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း စစ်ရေးဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှု အစီရင်ခံစာအရ တနိုင်ငံလုံးမြို့နယ်စုစုပေါင်းရဲ့ ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်တွေက စိုးမိုးထိန်းချုပ်ထားပြီး ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းမှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေကာ စစ်ကောင်စီက ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်လို့ နိုင်ငံရဲ့ သုံးပုံတပုံခန့်သာ အုပ်ချုပ်နိုင်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အထက်ပါဒေသတွေကို စစ်ကောင်စီက လူ၊လက်နက်၊ခဲယမ်းပို့ဆောင်ရာမှာ ချင်းတွင်းနဲ့ဧရာဝတီမြစ်တွေကိုအသုံးပြုပြီး ရေလမ်းကြောင်းကနေ အဓိထားပို့ဆောင်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ပုံစာ – နေပြည်တော်မှာပြုလုပ်တဲ့ ကမ္ဘာ့ရေနေ့ ၂၀၂၅ အခမ်းအနားတွင် မိန့်ခွန်းပြောနေသည့် စစ်ခေါင်းဆောင်အား တွေ့ရစဉ်။ (ဓါတ်ပုံ – စစ်ကောင်စီ)

ပြည်၊ မတ် ၁၈၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး(အနောက်ပိုင်း)၊ ပြည်မြို့နယ်၊ ကမ်းနားလမ်းပန်းခြံနောက်က ဧရာဝတီမြစ်ထဲကို ရေးကူးဆင်းကြတဲ့ ကျောင်းသား ၂ ဦးရေနစ်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ မြို့ခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

မောင်အောင်ထူးမြတ်(၁၄) နှစ်နဲ့ မောင်အောင်မင်းနိုင်(၁၆) နှစ်တို့ဟာ မတ် ၁၇ ရက်နေ့ ညနေ ၄ နာရီခွဲခန့်က ရေကူးဆင်းကြရာကနေ ရေနစ်ခဲ့ကြတာလို့ သိရပါတယ်။

“နှစ်ယောက်လုံးက မြို့သစ်ထဲကပါ။ စျေးလမ်းကန်ဘောင်ဘေးက အိမ်က အထက(၅) ကကျောင်းသားတွေ။ အလောင်းတွေတော့ အိမ်ပြန်သယ်လာပြီ” လို့ ခေတ္တရာမြို့သစ်မှာနေထိုင်တဲ့အမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။

သေဆုံးခဲ့တဲ့ ကျောင်းသား ၂ ဦးကို မြို့ခံပရဟိတအသင်းတွေက ၂ နာရီနီးပါးကြာအောင် ရှာဖွေခဲ့ကြပြီး ညနေ ၆ နာရီခွဲမှာ တွေ့ရှိခဲ့လို့ ဆေးရုံကြီးကိုပို့ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့ ပရဟိတအသင်းတွေက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

“သေတဲ့ကလေးနှစ်ယောက်ကအိမ်ချင်းကပ်ပဲ၊ ခြေရင်း၊ ခေါင်းရင်းနှစ်လောင်းလုံး ပြင်ထားတယ်။ စိတ်မကောင်းစရာပဲ” လို့ ခေတ္တရာမြို့သစ်မှာနေထိုင်တဲ့အမျိုးသမီးက ဆက်ပြောပါတယ်။

သေဆုံးခဲ့တဲ့ ကျောင်းသား ၂ ဦးရဲ့ စျာပနကိုတော့ မနက်ဖန်မှာ မီးသင်္ဂြိုဟ်မယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အဲဒီနေရာမှာပဲ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့က လူငယ် ၃ ဦး ရေကူးကြတာမှာ ၂ ဦးရေနစ်သေဆုံးခဲ့ပါသေးတယ်။

ဓါတ်ပုံ – မြန်မာနိုင်ငံလူမှုကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ပရဟိတပါရမီ – (ပြည်)