သဘာဝဘေးအန္တရာယ်

မြေလတ်အသံ၊ အောက်တိုဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၅။

မိုးရွာသွန်းခဲ့မှုကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ အင်းတော်မြို့နယ်၊ နမီးချောင်းရေမြင့်တက်ခဲ့ရာ ပေ ၃၀၀ အရှည်ရှိတဲ့ သစ်သား တံတား ၂ စင်း ရေထဲမျှောပါသွားခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

အဆိုပါတံတား ၂ စင်းဟာ နမီးချောင်းကို ဖြတ်ထိုးထားတဲ့ ကွင်းငို့ရွာတံတားနဲ့ ၄ မိုင်အကွာရှိ လေဘိုရွာတံတားတို့ ဖြစ်ကြပြီး အောက်တိုဘာ ၈ ရက်မှာ တံတားကိုယ်ထည်တခုလုံးဟာရေထဲမျှောပါသွားခဲ့တာလို့ဆိုပါတယ်။

“အင်းတော်တနယ်လုံးမိုးများတယ်။ နမီးချောင်းဖျားမှာ မိုးများတော့ရေတိုးပြီးဆင်းလာတယ်။ အမှိုက်တွေ၊ ဒိုက်တွေ ညိပြီးရေစောင့်လို့ပါသွားတာပါ။ ကွင်းငို့တံတားက ဒုတိယပါတာ။ လေဘိုတံတားက ပထမပါတာ” လို့ အင်းတော်ဒေသခံအမျိုးသားတဦးက ပြောပါတယ်။

အဆိုပါတံတား ၂ စင်းဟာ ကျေးရွာချင်းဆက်လမ်းမပေါ်မှာတည်ရှိတာကြောင့် ကုန်းခါး၊ နောင်ကွတ်ညောင်ပင်ဆိပ်၊ လေဘို၊ နမီး၊ ကွင်းငို့၊ နားဖာ၊ နားမကြိုင်း၊ ငေါ်တုန်းစီစတဲ့ ကျေးရွာတွေအတွက် တရွာနဲ့တရွာစျေးရောင်းဝယ်ရေးနဲ့ သွားလာရေးအခက်အခဲ ဖြစ်နေကြတယ်လို့ အထက် ပါအမျိုးသားက ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ဒေသခံတွေအနေနဲ့ တရွာနဲ့တရွာသွားလာမှုပြုလုပ်ဖို့ လှေတွေမရှိတာကြောင့် နမီးချောင်းကိုရေကူးပြီး သွားလာနေကြရတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။

အောက်တိုဘာ ၉ ရက်မနက်ပိုင်းကစတင်ပြီး အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်ဒီကနေ့အထိ မိုးရွာ သွန်မှုရပ်တန့်သွားခဲ့တာကြောင့် ရေထဲမျှောပါသွားတဲ့ အထက်ပါတံတား ၂ စင်းကို ဒေသခံကျေးရွာသားတွေကဆယ်ယူနေကြပြီး ပြန်လည်ပြင်ဆင်တာတော့မရှိသေးဘူးလို့ သူကဆိုပါတယ်။

ကွင်းငို့တံတားဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ ရေကြီးမှုမှာ ၁ ကြိမ်ပျက်စီးခဲ့တာကြောင် NLD အစိုးရက ချပေးတဲ့ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးရံပုံငွေနဲ့ ရွာသားတွေဆီကထည့်ဝင်တဲ့အလှူငွေတွေပေါင်းကာ တံတားတိုင်ကို အုတ်တိုင်လုပ်ပြီး ပြန်လည်ဆောက်လုပ်ထားခဲ့တာလို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

ကျောက်ပန်းတောင်း၊ အောက်တိုဘာ ၁၊ ၂၀၂၅။

မန္တလေးတိုင်း၊ ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့နယ်၊ ကိုင်းရွာနဲ့ စည်ပင်သာရွာကြား ကျောက်ပန်းတောင်း-မိတ္ထီလာလမ်းပိုင်း ရေအနည်းငယ်ပြန်ကျတာကြောင့် ခရီးသွားယာဥ်တွေကိုပြန်လည်ဖြတ်သန်းခွင့်ပေးနေပြီလို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတွေဆီက သိရပါတယ်။

အောက်တိုဘာ ၁ ရက်ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းမှာ ရေအနည်းငယ်ပြန်ကျလာလို့ မနက် ၅ နာရီလောက်က စတင်ပြီး ကားလေးတွေအပါအဝင် ခရီးသွားယာဥ်တွေကို ပြန်လည်ဖြတ်သန်းခွင့်ပေးနေတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“ရေကတော့ ဖြည်းဖြည်းချင်းပြန်ကျနေပြီး။ လမ်းပေါ်မှာတော့ရေကရှိနေတုန်း။ ကားတွေသွားနေတဲ့ အပိုင်းကလည်း ပထမ ကားကြီးတွေကို လွှတ်တယ်။ ခုကားလေးတွေပါ ပေးသွားနေပြီး။ ခုရေက ကားလမ်းပေါ်မှာ အနိမ့်ဆို ၁ ပေခွဲ ၂ ပေလောက်ရှိတယ်။ ကျန်တဲ့နေရာတွေတော့ လျော့လာပါပြီး။ “လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။

မိုးသည်းထန်စွာပြီး ကြက်မောက်တောင် ဆည်ထဲကို ဝင်လာတဲ့ရေပမာဏများလာပြီး ရေပိုလွှဲကနေ ရေတွေကျော်ကျလာတာကြောင့် စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက် မနက် ၅ နာရီကျော်လောက်ကစတင်ပြီး ကျောက်ပန်းတောင်း-မိတ္ထီလာ လမ်းမကြီး၊ ကားလမ်း မိုင်တိုင်အမှတ် ၅၁/၄ ကနေ ၅၁/ ၇ အကြား ၃ ဖာလုံလောက်မှာ ရေကျော်ခဲ့တာပါ။

ရေကကားလမ်းပေါ်မှာ အနိမ့်ဆုံးနေရာ ၂ ပေခွဲကျော်နဲ့အမြင့်နေရာက ၂ ပေလောက်ထိမြင့်တက်ခဲ့ရာ ကားလေးတွေကို မပေးသွားတော့ဘဲ ကားကြီးတွေကိုသာဖြတ်သန်းခွင့်ပေးခဲ့ကာ ညနေ ၆ နာရီ နောက်ပိုင်းမှာတော့ ခရီးသွားကားတွေရဲ့ လုံခြုံရေးအရ ကားလမ်းကိုပိတ်လိုက်ပြီး ယာဥ်အားလုံးကို ဖြတ်သန်းခွင့်ပိတ်လိုက်တယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။

ကားလမ်းရေကျော်နေတဲ့ နေရာတလျှောက်မှာ မီးသတ်၊ ရဲ၊ စစ်ကော်မရှင်တပ်နဲ့ လူမှုကူညီရေး အသင်းတွေက ရှင်းလင်းရေးလုပ်နေပြီး ရေစီးကြောင်းတလျှောက် လယ်ဧက ၂၀၀ ကျော် ရေနစ်မြုပ်တာဖြစ်ခဲ့ကာ ရေကြီးတာ ရက်ကြာပါကပျက်စီးမှုများနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကော်မရှင်ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကြက်မောက်တောင်ဆည်ဟာ ကန်ရေပြည့်အမှတ်ကိုကျော်လွန်ပြီး ရေပိုလွှဲတွေကနေ ရေကျော်ပြီး စီးဆင်းခဲ့ရာမှာ ဆည်ရေပြည့်အမှတ်ထက် ၃.၄၀ ပေအထိ ရေကျော်စီးဆင်းခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ပုံ – မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့။

စာတည်း – လင်း

အုတ်တွင်း၊ စက်တင်ဘာ ၃၀၊ ၂၀၂၅ ။

ပဲခူးတိုင်း၊ အုတ်တွင်းမြို့နယ်၊ ညောင်ခြေထောက်မြို့အနီးက ပြောင်သေချောင်းရေ ရုတ်တရက်တက်လာလို့ အနိမ့်ပိုင်းနေရာတွေ ရေဝင်ရောက်နစ်မြုပ်ပြီး ညောင်ခြေထောက်ဆေးရုံကလူနာတွေကိုလည်း အရေးပေါ်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရတယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သူတွေထံက သိရပါတယ်။

မိုးသည်းထန်စွာရွာတာကြောင့် စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက် ဒီကနေ့မနက် ၅ နာရီလောက်မှာ ပြောင်သေချောင်းရေက ရုတ်တရက်မြင့်တက်လာတာဖြစ်ပြီး ဆေးရုံဝန်းအတွင်းနဲ့ အနိမ့်ပိုင်းရပ်ကွက်တွေမှာ ရေ ၃ ပေကနေ ၄ ပေကျော်လောက်အထိ ဝင်ရောက်လာခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

” လူနာကုတင်တွေဆို ထိလုထိခင်ထိဖြစ်တယ်။ (ဆေးရုံ)ဝန်းထဲမှာဆို လူ ချက်လောက်ရောက်တယ်။ ဆေးရုံထဲမှာတော့ လူနာကုတင်တွေ နှုတ်ခမ်းနားလော​က်ရောက်တယ်။ အရပ်ပုတဲ့သူတွေဆို ရင်ဆို့လောက် တက်လာတယ်။ လူနာ ၂၀ ကျော်ရွှေ့ရတယ်”လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

ဆေးရုံအတွင်းရေဝင်တာကြောင့် ဆေးရုံတက်လူနာတွေကို လူမှုကူညီရေးအသင်းကားတွေနဲ့ ကျွဲပွဲမြို့ဆေးရုံကို အရေးပေါ်ပြောင်းရွှေ့ပို့ဆောင်လိုက်ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဆေးရုံအနီး မြို့ပေါ်ရပ်ကွက် ၂ ခုနဲ့ အနိမ့်ပိုင်းတွေမှာလည်း ရေ ၃ ပေကျော်လောက်တက်နေပြီး ဒေသခံတွေကတော့ နေအိမ်အပေါ်ထပ်တွေကို တက်ရောက်နေထိုင်နေကြကာ ရွှေ့ပြောင်းရတာမျိုး မရှိသေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

ချောင်းရေကြောင့် အုတ်တွင်းမြို့နယ်အတွင်း ရန်ကုန်-မန္တလေးလမ်းဟောင်းပေါ်မှာလည်း ရေ ၁ ပေ ကျော်တက်နေပေမယ့် လက်ရှိအထိ လမ်းအသုံးပြုတဲ့ ကားတွေကတော့ ပုံမှန်ဖြတ်သန်းသွားလာနိုင်သေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အလားတူ အုတ်တွင်းမြို့နယ် စစ်တောင်းမြစ်ကမ်းဘေး ကျောင်းစု၊ ပဲကြီးခုံကျေးရွာတွေမှာ စစ်တောင်းမြစ်ရေတက်လာတာကြောင့် ရေ ၂ ပေ လောက် ကျေး ရွာတွေအတွင်း ဝင်ရောက်နေပြီး လူတွေရွှေ့ပြောင်းရတာမျိုးမရှိသေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ

ရေကြီးနေတဲ့ကြားက အမျိုးသား ၁ ဦး ပေါ်တာအဆွဲခံရ

ဒိန်းဂျား ၊ ကျော်ကြီး

နတ်မောက်၊ စက်တင်ဘာ ၂၈၊ ၂၀၂၅။

မကွေးတိုင်း၊ နတ်မောက်မြို့၊ အောင်ဆန်းရပ်ကွက်မှာ စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်ဒီနေ့လယ်ပိုင်းက ရေနဲ့ မျောပါသေဆုံးသွားတဲ့ မိသားစုဝင် ၆ ဦးအလောင်းကို တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ ဖြစ်စဥ်သိရှိသူတွေဆီက သိရပါတယ်။

စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်ကတည်းကမိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းတာကြောင့် ညပိုင်းမှာ အိုင်ဇောက်ဆည် လက်တံကျိုးပြီး ဆည်အနီးရှိ မဲဇလီပင်ရွာက အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ်ကလေး ၂ ဦးအပါအဝင် မိသားစုဝင် ၆ ဦးရေနဲ့ မျောပါသွားခဲ့ပြီး ဒီနေ့လယ်ပိုင်းမှာ အလောင်းတွေကို ပြန်တွေ့ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

“သေဆုံးတဲ့ မိသားစုတွေရဲ့ အမည်ကတော့မသိရသေးဘူး၊ အဲ့ဒီကရွာသားတွေကလည်း ဖုန်းဆက်လို့ မရဘူး၊ ရေစီးနဲ့မျောပါသွားတာ၊ ညကဖြစ်သွားတာ၊ အလောင်းတွေတော့တွေ့ပြီ၊ အခု နေ့လယ်မှ တွေ့တာ”လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

အလောင်းတွေကိုတော့ လူမှုကူညီရေးအသင်းတွေကသယ်ယူပြီး နာရေးကိစ္စပြုလုပ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေ တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အလောင်းတွေ့ခဲ့တဲ့ အောင်ဆန်းရပ်ကွက်မှာလည်း ရေကြီးနေချိန် ဒီနေ့လယ်ပိုင်းမှာ စစ်ကော်မရှင်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ပေါ်တာဆွဲဖမ်းဆီးနေတဲ့အတွက် အမျိုးသား ၁ ဦးဖမ်းဆီးခဲ့လိုက်ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“အခုလက်ရှိကို ရေကြီးနေတဲ့ကြားထဲက ပေါ်တာဆွဲနေတာ နတ်မောက်မြို့ ပေါ်က အသက် ၃၀ ကျော် ၁ ဦးပါသွားတယ်၊ အခုနေ့လယ်ပိုင်းမှာ ပေါ်တာဆွဲသွားတာ၊ ကျနော်တို့ ဒီဘက်မှာ မိုးတအားရွာနေတာ ၂ ရက်ရှိပြီ၊” လို့ ဗိုလ်အောင်ဒင်က ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာ နတ်မောက်မြို့နယ်ကျေးရွာတချို့နဲ့ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တချို့မှာပါ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်နေတာ ကြောင့် ဒေသခံတွေလည်းရေဘေးတိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“လောလောဆယ်တော့ နတ်မောက်မြို့ပေါ်ပဲရှိသေးတယ်၊ အောင်ဆန်းရပ်ကွက်က လူတွေကတော့ အကုန်လုံးရွှေ့နေကြတယ်၊ အောက်ပိုင်းမှာရေက ခါးလောက်ရှိတယ်၊ တချို့ဝက်ခြံတွေ၊ သီးပင်စားပင်တွေကတော့ ရေမြုပ်ကုန်တယ်၊ ဝက်တွေလည်းပါကုန်တယ်” လို့ နေပြည်တော်စစ်ဒေသ ၉၀၃ တပ်ရင်း တပ်ရင်းမှူး ဗိုလ်အောင်ဒင်က ပြောပါတယ်။

အလားတူ စက်တင်ဘာနောက်ဆုံးပတ်အတွင်း မကွေးတိုင်းအတွင်းက ပခုက္ကူ၊ ဆော၊ ပေါက် စတဲ့မြို့နယ်တွေမှာလည်း မိုးသည်းထန်စွာရွာ ရေကြီးပြီး မြေပြိုကျမှုတွေဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိနေပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ ကွမ်ရှီးပြည်နယ်တောင်ပိုင်းဒေသတွေကို ဖြတ်ကျော်နေတဲ့ အားကောင်းသောအပူပိုင်းမုန်တိုင်း “ရာဂါဆာ” ကြောင့် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်အထိ ပဲခူးတိုင်း၊ မကွေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း အောက်ပိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းအပါအဝင် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အများစုမှာ မိုးထစ်ချုန်းရွာပြီး မိုးကြီးနိုင်တယ်လို့ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒဦးစီးဌာနက စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်မှာထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

ပေါက်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၅။

မကွေးတိုင်း၊ ပေါက်မြို့နယ်မှာ မိုးဆက်တိုက်ရွာသွန်းပြီးနောက် ယောချောင်းရေ မြင့်တတ်လာကာ ကျေးရွာ ၃ ရွာက လယ်ဧက ၁၀၀ ဝန်းကျင် ချောင်းရေနဲ့အတူ မျောပါပျက်စီးကုန်တယ်လို့ ရွာခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်မှာမိုးများပြီး ယောချောင်းရေမြင့်တက်ကာ တိုက်စားခဲ့ရာ ရေရင်၊ ဇီးဖြူကုန်းနဲ့ သဖန်းချောက်ကျေးရွာတွေက လယ်မြေတွေဟာ ရေစီးနဲ့အတူ တိုက်စားခံရပြီး မြေပြိုကျ ပျက်စီးတာ၊ သဲနုန်းတင် ပျက်စီးတာမျိုးတွေရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“လယ်ယာမြေတွေရေဖဲ့တာပေါ့။ ကျနော်လက်လှမ်းမီသလောက် ၃ ရွာက လက်ရှိဖဲ့နေတာပေါ့။ ကျန်တဲ့နေရာလည်းရှိမယ်။ ကျနော်သိရသလောက် ခန့်မှန်း ၁၀၀ ဝန်းကျင်လောက်ရှိမယ်။ ရေကဖဲ့နေတုန်းဆိုတော့ အတိအကျပြောရခက်သေးတယ်”လို့ ရေရင်ရွာခံတဦးကပြောပါတယ်။

ချောင်းရေက ဆက်လက်တက်နေပြီး တိုက်စားနေသေးတာကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးမယ့် လယ်ဧက ပိုများလာနိုင်ပြီး ကူညီသူမရှိတာကြောင့် ဒီအတိုင်းစောင့်ကြည့်နေရကာ သောင်ပြန်ထွန်းလာတာမျိုး ရှိရင်တော့ ကြက်သွန်၊ ပဲပြန်စိုက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ရေတိုက်စားလို့ ပြိုကျသွားတာက ကျေးရွာ ၃ ရွာက တောင်သူ ၂၀ လောက်ပိုင်ဆိုင်တဲ့ လယ်ဧက ၃၀ ကျော်အပါအဝင် တစိတ်တပိုင်းပဲ့ကျတာနဲ့ နုန်းတင်ပျက်စီးတာက ဧက ၇၀ လောက်ရှိ နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရေတိုက်စားလို့ လယ်မြေတွေပျက်စီးသွားတာကြောင့် လယ်မြေတွေက ထွက်ရှိတဲ့ စပါးကိုမှ မှီခို စားသောက်နေရတဲ့ တောင်သူတွေအတွက် လာမယ့်နှစ်မှာ မျိုးစပါး အခက်အခဲ၊ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ တွေရှိလာနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

“စားဝတ်နေရေးက အခက်တော့ဖြစ်သွားတာပေါ့။ နဂိုလက်ရှိမဖြစ်ခင်က စားဖို့သောက်ဖို့ရာမှာ တောင်သူတွေမှာ ဝင်ငွေနဲ့ထွက်ငွေမမျှတဖြစ်နေတာကို ကုန်ကျစရိတ်တွေ မြေဆီမြေခွန်တွေက အစစျေးကြီးတယ်လေ။ အခုလိုဖြစ်သွားတာ ပိုကြပ်တည်းသွားမှာပေါ့”လို့အထက်ပါ ရေရင်ရွာသားက ဆက်ပြောပါတယ်။

ပေါက်ဒေသမှာ လယ် ၁ ဧက တန်ဖိုးက ကျပ်သိန်း ၂၅၀ ကနေ ၃၀၀ ကြားစျေးပေါက်ပြီး မိုးစပါးစိုက်ပျိုးဖို့ သွင်းအားစုကုန်ကျစရိတ်တွေမြင့်တက်လာနေတာကြောင့် ၁ ဧက စိုက်ပျိုး စရိတ်ကုန်ကျငွေက ၁၅ သိန်းလောက်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပေါက်မြို့နယ်မှာ နှစ်စဥ်ယောချောင်းရေကြီးတာကြောင့် မိုးစပါးစိုက်ခင်းတွေထဲ ရေဝင်ရေကြီးတာတွေရှိပြီး ထိခိုက်မှုနည်းခဲ့ကာ မိုခါမုန်တိုင်းကာလကတော့ လယ်ဧက ရာချီပျက်စီးခဲ့သလို စစ်ဘေးရှောင်တဲတွေအပါအဝင် ကြက်သွန်၊ ပဲခင်းပေါင်းရာချီပျက်စီးခဲ့သေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

မြေလတ်အသံ၊ စက်တင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၅။

မကွေးတိုင်းကနေ ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်တို့ကို ကုန်စည်စီးဆင်းရာမှာ အဓိကအရေးပါတဲ့ ဆော-ကျောက်ထုကတ္တရာကားလမ်းထဲက တောင်နံရံတချို့ပြိုကျပြီး လမ်းပိုင်းတချို့ပျက်စီးခဲ့တာကြောင့် လမ်းသစ်ဖော်နေကြရတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။

အဆိုပါလမ်းပိုင်းမှာ ဆောမြို့နယ်၊ သံဘောင်တံတားနဲ့ လယ်ကြီးအိုင်ကျေးရွာကြားတနေရာက ပေ ၁၅၀ အရှည်ရှိတဲ့ ကတ္တရာလမ်းပိုင်းဖြစ်ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့လယ် ၃ နာရီကျော်မှာ မိုးရွာပြီးတောင်မြေပြိုကျရာကနေတဆင့် ကတ္တရာလမ်းဟာ မြေစာတွေနဲ့အတူ လမ်းတဖက်ရှိပိန်းချောင်းထဲကိုပြိုကျတဲ့အပြင် လမ်းပေါ်မှာလည်း သစ်ပင်တွေပါလဲကျပိတ်ဆို့နေတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“တောင်ကအိပြီးပြိုကျလာလို့ ကတ္တရာလမ်းပေါ်ပြိုလာတာ။ ‌ပေ ၁၅၀ လောက်ပျက်သွားတယ်။ လမ်းကတဖက်ဘေးက ချောက်ကမ်းပါးဆိုတော့ ကတ္တရာပါ ပဲ့ကျတော့တာပေါ့။ ဆိုင်ကယ်တွေရော သွားလို့မရသေးတာဗျ” လို့ ဆောဒေသခံ ကိုငမိုးကပြောပါတယ်။

စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်ဒီကနေ့မှာတော့ ချောင်းထဲကို ပြိုဆင်းသွားတဲ့ ကတ္တရာလမ်းအစား မြေပြိုကျနေတဲ့တောင်မြေစာတွေကို ယောမင်းကြီးဆရာတော်ဦးဆောင်ပြီး ဘက်ဟိုးတွေနဲ့ လမ်းသားနေရာချဲ့ပြီး မြေသားလမ်းဖော်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ကတ္တရာလမ်းကလည်းချောက်ထဲ‌ကိုပြိုကျသွားတော့ လမ်းသပ်သပ်ဖော်ရတော့မှာဗျ။ လောလောဆယ်တော့ ယောမင်းကြီးဆရာတော်ပဲ ဦးဆောင်ပြီးလုပ်ပေးနေပါတယ်။ လမ်းက မနက်ဖြန်လောက်မှပဲ ပြီးမယ်ထင်တာပဲ‌ဗျ”လို့ ကိုငမိုးကပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာ လမ်းသစ်ဖော်ဆောင်နေတာကြောင့် ကုန်ကားတွေ၊ ခရီသည်တင်ကားတွေ၊ ဆိုင်ကယ်တွေ ဟာ ဆောမြို့နယ်ကနေတဆင့် ကျောက်ထုမြို့နယ်၊ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်ဘက်တွေကို သွားလာလို့ မရရှိကြသေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။

လမ်းပိုင်းပြိုကျပျက်စီးသွားချိန် မိုးရွာသွန်းနေတဲ့အတွက် ကုန်တင်ကားတွေ၊ ဒေသခံခရီးသွားတွေ သွားလာမှုမရှိခဲ့တဲ့အတွက် လမ်းပိုင်းပိတ်မိတာတွေလည်း မရှိခဲ့ဘူးလို့ ဒေသခံတွေဆီကသိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

ပခုက္ကူ၊ စက်တင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၅။

မကွေးတိုင်း၊ ပခုက္ကူမြို့နယ်အတွင်းမှာ မြစ်ရေတက်ပြီးဧရာဝတီမြစ်ကမ်းပါးပြိုကျနေတာကြောင့် ကျေးရွာ ၄ ရွာက နေအိမ်တွေဖျက်ပြီးရွှေ့ပြောင်းနေရတယ်လို့ ရွာခံတွေဆီကသိရပါတယ်။

စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်ကစလို့ ဧရာဝတီမြစ်ရေမြင့်တက်လာပြီး ကမ်းပါးတွေကိုဆက်တိုက် တိုက်စားလာပြီးပြိုကျလာတာကြောင့် ကမ်းနံဘေးမှာရှိတဲ့ကျေးရွာတွေက နေအိမ်တွေ ရွှေ့ပြောင်းနေကြရတာလို့ဆိုပါတယ်။

“ပြောင်းပြီးသွားတာက ကျနော်တို့ မြင်းကျွန်းတရွာလုံး ပြောင်းပြီးသွားပြီး။ အခုလက်ရှိက သိမ်ကုန်း၊ မရိုးကုန်းကပြိုနေတယ်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေဖျက်ပြီးသွားပြီး အိမ်တွေလည်းဖျက်နေကြတယ်။ ကျွန်းညိုကြီးကလည်း ကမ်းပါးကိုကပ်နေပြီး။ “လို့ မြင်းကျွန်းရွာခံတဦးကပြောပါတယ်။

စက်တင်ဘာ ၂၃ ရက်ကစပြီး စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်အထိမှာ သိမ်ကုန်းက နေအိမ်နဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်း ၁၀ လုံး၊ မရိုးကုန်းက ၇ လုံး၊ လယ်ယာစုက နေအိမ် ၈ လုံး၊ ရှားတောရွာက နေအိမ် ၁၀ လုံးဖျက်ပြီး ရွှေ့ပြောင်းထားရပြီလို့ သိရပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ကမ်းပါးကနေ့စဥ်ဆက်တိုက်ပြိုနေတာကြောင့် အိမ်ခြေ ၄၀ ကနေ ၁၅၀ ကျော်ထိရှိကြတဲ့ သိမ်ကုန်း၊ မရိုးကုန်း၊ လယ်ယာစု၊ ရှားတောရွာတွေက နေအိမ်တွေအားလုံးနီးပါး ပြောင်းရွှေ့ရမယ့် အခြေအနေရှိနေတယ်လို့ မြင်းကျွန်းရွာခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အထက်ပါကျေးရွာတွေအနီးက ကျွန်းညိုကြီးကျေးရွာမှာလည်း ရွာအနီးလူနေအိမ်တွေနဲ့ ပေ ၁၀၀ ခန့်အကွာထိ ကမ်းပါးပြိုလာနေတာကြောင့် လတ်တလောမပြောင်းကြရသေးပေမယ့် စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေနေမှာရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ပြောင်းရွှေ့နေရတဲ့ကျေးရွာ ၄ ရွာကဒေသခံတွေက နီးစပ်ရာနေရာတွေမှာ နေထိုင်နေကြပြီး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအတွက် လာရောက်တာတွေမရှိသေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။

ကမ်းပါးတွေပြိုကျရာမှာ ကျေးရွာတွေအနီးက လယ်မြေဧက ၇၀၀ ကျော်လောက်ပြိုကျတဲ့အထဲ ပါသွားတာကြောင့် တောင်သူတွေမှာလည်း စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် အခက်ကြုံနေရပါတယ်။

“လက်ရှိက အိမ်ရွှေ့ရတဲ့ စရိတ်တွေနဲ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေကမကောင်းတော့ အလုပ်ဝင်ငွေ ဆိုတာကလည်း ပေါ်ရာလုပ်ငန်းလိုက်လုပ်ရတော့ ဝင်ငွေကောင်းကောင်းမွန်မွန်မရှိဘူးလေ။ အိမ်ရွှေ့စရိတ်တွေ ဝိုင်းဝယ်ရတဲ့စရိတ်တွေ မနည်းဘူးရုန်းကန်နေရတယ်။ နည်းနည်းတော့ ကြပ်တည်းတာပေါ့”လို့ အထက်ပါ မြင်းကျွန်းရွာခံက ဆက်ပြောပါတယ်။

အဆိုပါ ကျေးရွာတွေက ဒေသခံတွေဟာ ငွေကြေးပြည့်စုံသူနည်းပြီး သာမန်လက်လုပ်လက်စားတွေ များကာ တောင်သူလုပ်ငန်း၊ လက်သမား၊ တောင်သူအဌားလိုက်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ အသက်မွေးကြသူတွေ များတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လအတွင်းမှာလည်း ကမ်းပါးပြိုလို့ မြင်းကျွန်းကျေးရွာက နေအိမ် ၁၂၇ လုံး ရွာလုံးကျွတ်ဖျက်ပြီး မူလရွာနဲ့ ၃ မိုင်ကျော်လောက်ဝေးတဲ့နေရာမှာ ရွာပြန်တည်ပြီး နေထိုင်နေကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် နေအိမ်ရွှေ့ပြောင်းရသူတွေထဲမှာ နီးစပ်ရာလယ်ယာမြေပိုင်ရှင်တွေထံကနေ မြေတကွက်စာ ၄၀×၆၀ ကို ကျပ် ၁၆ သိန်းပေးဝယ်ပြီး နေအိမ်ပြန်ဆောက်နေကြသူတွေလည်းရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အဆိုပါ နေအိမ်တွေရွှေ့ပြောင်းရသူတွေကိုတော့ စစ်ကော်မရှင်လက်အောက်ခံ လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဦးစီးဌာန၊ ကြက်ခြေနီအဖွဲ့တွေက ၁ အိမ်ထောင် ကျပ် ၁ သိန်း၊ ပစ္စည်း အနည်းငယ်ထောက်ပံ့ပေးခဲ့တာရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စာတည်း – လင်း