မြေလတ်အသံ၊ စက်တင်ဘာ ၇၊ ၂၀၂၅။

“Kpay ရှိသေးလား သားကြီး”
ဒီစာတိုက်ို ညဘက်အိပ်ခါနီးအချိန်မှာ အများဆုံးတွေ့ဖူးကြုံဖူးကြမယ် ထင်ပါတယ်။ ဒီမေးခွန်းနဲ့ပတ်သက်လို့ စာတိုစာရှည်ပေါင်းများစွာကိုလည်း လူမှုကွန်ယက်မှာ လူပြောများလာတာ မျက်မြင်ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

ညအချိန်မတော် အိပ်ခါနီးအချိန်နဲ့ အခြားအချိန်တွေမှာ ၅,၀၀၀၊ ၁၀,၀၀၀ ကစလို့ ခဏချေးပါဦး၊ မနက်မှ ငွေသားယူတော့ စသည် စသည်ဖြင့် လူအတော်များများ ကြုံနေကြရပါလိမ့်မယ်။ ညအချိန်မတော် ဘာကြောင့်များပါလိမ့်။ ဘာတွေဝယ်ဖို့များပါလိမ့်လို့ တွေးမိဖူးကြပါသလား။ ကျနော်တို့ အပေါင်းအသင်းတွေကို ဘာမှမတွေးဘဲ ချေးဖူး၊ ပေးဖူးတာမျိုးတွေ ဘယ်လောက်များ များခဲ့ပါပြီလဲ။

အညာမှာတော့ ဒီလိုအချိန်မျိုးဟာ လူခြေတိတ်ချိန်၊ ဆိုင်ပိတ်ချိန်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ကျေးလက်က လူထုတော်တော်များများက တောင်သူတွေ၊ အလုပ်သမားတွေ ဖြစ်တာကြောင့် ည ၁၀ နာရီဆိုတာ ရွာလယ်ကချောင်းဆိုးရင် တရွာလုံးကြားနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးပါ။

သို့သော် ၂၀၂၃ ကစလို့ အညာအပါအဝင် တော်လှန်ရေးစိုးမိုးနယ်မြေအများစုမှာ စတားလင့်အင်တာနက်ဆိုင်တွေ မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင်ဖြစ်လာပြီး လူငယ်တွေဟာ ညဉ့်နက်တဲ့အထိ အင်တာနက်ဆိုင်မှာ အချိန်ကုန်လေ့ရှိပါတယ်။

ဒါ့အပြင် တော်လှန်ရေးကာလတလျှောက်လုံး စစ်တပ်ရဲ့ အဖမ်းအဆီး အစစ်အဆေးတွေ တင်းကျပ်လာတာနဲ့အမျှ ကျေးလက်က အလုပ်သမားလူတန်းစားဟာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း အင်မတန်ရှားပါးလာပါတော့တယ်။ ရပ်ရွာတွင်း တောင်သူလုပ်ငန်းနဲ့ ခပ်ကျဲကျဲသာလုပ်ရတဲ့ ပန်းရံ၊ လက်သမား၊ မြေတင်၊ ကုန်ထမ်း စတာတွေလောက်သာ မဖြစ်စလောက် လုပ်ကိုင်ကြရတော့တာပါ။

အလုပ်အကိုင်က ရှားပါးလာပေမယ့် လူဦးရေကတော့ အသစ်အသစ် ပုံမှန်ဖြစ်နေတာကြောင့် စားဝတ်နေရေးလည်ပတ်ဖို့ဟာ အခက်အခဲကိုယ်စီ ကြုံတွေ့ကြရပါတော့တယ်။ ငွေကြေးတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုနဲ့ ကုန်စျေးနှုန်းမြင့်တက်မှုက အခြေခံအကျဆုံး လူတန်းစားအပေါ် တည့်တည့်ကြီးရိုက်ခတ်လာပြီး ဒါကိုဖြေရှင်းဖို့ ကြုံသလိုနည်းတွေနဲ့သာ ကြံကြရပါတော့တယ်။

၂၀၂၁ ကနေ ၂၀၂၄ နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ပြည်တွင်းအလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုကို ပြည်ပထွက်ပြီး ဖြေရှင်းကြရသူတွေလည်း ဒုနဲ့ဒေးပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ သို့သော် စစ်တပ်က စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်မှာတော့ ဘယ်နေရာသွားသွား တွေ့ရင်ဖမ်းမယ်ဆိုတာမျိုးကို ကြုံကြရလေတော့ လူငယ်ထုက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရဖို့တောင် ရုန်းကန်ရ မလွယ်ကူတော့ပါဘူး။

ဒီလိုနဲ့ လုံးလည်ချာလည်လိုက်နေတဲ့ လူထုနဲ့ ပုံမှန်အော်ပရေတာတွေထက် ပိုမိုလျှင်မြန်ချောမွေ့တဲ့ စတားလင့်အင်တာနက်ရဲ့ အထိအတွေ့ဟာ ထင်ထားတာထက် ခပ်သွက်သွက်ဖြစ်လာပါတယ်။

လူမှုစနစ်ရဲ့ စီးပွါရေးပုံစံ အရွေ့ကလည်း အွန်လိုင်းကို ဦးတည်လာပြီး အကောင်းနဲ့အဆိုး တွဲလာတဲ့ ခေတ်ဟာ ဗဟုသုတရှာမှီးစရာအပြင် အမှောင်ခြမ်းကလည်း တွဲပါလာပါတော့တယ်။ ငွေကြေးကပ်ဆိုက်နေတဲ့တိုင်းပြည်ကို ငွေအလွယ်ရသယောင် ဖြားယောင်းပြီး အမြတ်ထုတ်ဖို့ အင်တာနက်ကိုအသုံးပြုပြီး လောင်းကစားဂိမ်းတွေကို အင်တိုက်အားတိုက် ကြော်ငြာလာတာ တွေ့မြင်လာရပါတယ်။

အနိုင်ရလိုမှုရမ္မက်ကြီးတဲ့ လူတို့ရဲ့ပင်ကိုယ်စိတ်ဟာ လောင်းကစားနွံထဲက ငွေရဲ့အမျှားခံသားကောင်တွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ အငတ်ဘေးကြုံရင် ထွက်ပြေးရုံနဲ့မရတော့တဲ့ လူငယ်တွေဟာ ဖွတ်မရ ဓားမဆုံးလမ်းစဉ်ကို စိုက်လိုက်မတ်တပ် လိုက်မှန်းမသိ လိုက်မိကုန်ကြတာဟာ ကပ်ပေါင်းစုံဆိုက်နေတဲ့တိုင်းပြည်မှာတော့ သာမန်ကိစ္စတစ်ခုထက် ပိုပါတယ်။

လောင်းကစားဂိမ်းတွေရဲ့ ငွေမျှားနည်း လမ်းစဉ်အတိုင်း ဝမ်းမြောက်ဖွယ်အနိုင်ရခြင်းတွေကို ပထမပိုင်းမှာ ပေးထားပြီး လောဘနဲ့လိုက်လာသူတွေကို တဖဲ့ချင်း လှိုက်စားကာ အရှုံးကိုမနှစ်မြို့တဲ့ လူတို့စိတ်အရ အနိုင်ပြန်ရဖို့ လိုက်ရင်းဝေးရင်း ဘဝတွေသာ လုံးပါးပါးသွားကြရသူတွေ များသထက်များလာပါတယ်။

အနိုင်ရစဉ်က ငွေမျက်နှာကို မြင်မိတဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေအထိ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲပြီး နစ်လာတဲ့နွံဟာ အခု ၂၀၂၅ အရောက်မှာတော့ ပြန်နုတ်လို့ မရတော့လောက်အောင်ပါပဲ။ မိသားစုဝမ်းရေး ဖြေရှင်းနေတဲ့ သာမန်လူထုတင်မဟုတ်ဘဲ ဒေသပေါင်းစုံက စုဖွဲ့မိလာတဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်တွေအတွင်းမှာလည်း လောင်းကစားဗိုင်းရပ်စ်ဟာ လျှင်လျှင်မြန်မြန် ကူးစက်နေပါတယ်။

နဂိုရှိရင်းစွဲ လောင်းကစားဝါသနာပါသူ တော်လှန်ရေးသမားတွေဆီကလည်း လူထုဆီ ကူးစက်လာတာမျိုး ရှိပါတယ်။

လောင်းကစားဟာ လူကို စွဲလမ်းစေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ ယစ်မူးစေနိုင်စွမ်း ရှိပါတယ်။ သာယာစေနိုင်စွမ်း ရှိပါတယ်။ ငွေရပေါက် အခွင့်အလမ်းအဖြစ် မြင်စေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။

လောင်းကစားစွဲလန်းမှု(Gambling Addiction)ဟာ စိတ်ပညာအရ မူးယစ်ဆေးနဲ့ တူညီတဲ့စွဲလန်းမှုဖြစ်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ – WHO ရဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၄ရက်က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ လောင်းကစားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ စစ်တမ်းတခုမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ အရှုံးကြုံတိုင်း ကိုယ့်အမှားမဟုတ်ဘဲ နောက်တခါ အနိုင်ရမယ်ဆိုတဲ့ ထင်ယောင်ထင်မှား ယုံကြည်မှုကြောင့် အဆုံးမသတ်နိုင်ဘဲ လောင်းကစားကို ဆက်လုပ်သွားတတ်ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဆေးပညာအရလည်း လောင်းကစားစွဲလမ်းသူဟာ မူယစ်ဆေးစွဲနေသူနဲ့တူတဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ဖြစ်ပေါ်စေတယ်လို့ WHO က ဖော်ပြပါတယ်။ ပထမအကြိမ်မှာ အနည်းငယ်သာ လောင်းတတ်ပေမယ့် နောင်ပိုင်းမှာတော့ ပိုများတဲ့ ပမာဏတွေကို လောင်းဖို့လိုအပ်လာပြီး လောင်းကစားမလုပ်ရတဲ့အချိန်တွေမှာ စိတ်ရှုပ်ထွေးတာတွေ၊ စိတ်အားငယ်တာတွေ ဖြစ်လာတတ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လောင်းကစားကို စွဲလမ်းလာပြီးနောက်ပိုင်း အရှုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရချိန်တွေမှာတော့ ငွေကြေးပြဿနာတွေ၊ လူမှုရေး ပျက်ပြားတာတွေ၊ အယုံကြည်ခံရခြင်း ကင်းမဲ့လာတာတွေ စတဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆုတ်ယုတ်မှုတွေအပြင် စိတ်ပူပင်သောကရောက်တာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ ငွေကြေးကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုများလာတတ်တာတွေအပြင် အဆိုးဆုံးအခြေအနေရောက်တဲ့အခါမှာတော့ မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်တာတွေအထိ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

အညာဒေသမှာတော့ အရင်ကမထွန်းကားခဲ့တဲ့ နှစ်လုံးထီ၊ စလော့၊ ကျွဲဖမ်းဂိမ်း၊ Bingo စတာတွေပါ ပြန့်ပွားလာနေပြီး အရင်ကတည်းကရှိခဲ့တဲ့ ကြက်တိုက်၊ ဖဲရိုက်၊ သုံးလုံးထီ စတာတွေကလည်း ရိုးရာမပျက် ဆက်လုပ်နေကြဆဲပါ။

အွန်လိုင်းလောင်းကစားကြောင့် အနီးစပ်ဆုံး ဖုန်းပေါင်ရတာ၊ ရောင်းရတာ၊ စီးနေတဲ့ဆိုင်ကယ်ကို ရောင်းပြီး အကြွေးဆပ်နေရတာတွေ တွေ့နေရသလို တစ်ရက်ကို နှစ်ကြိမ်ထွက်တဲ့ နှစ်လုံးထီကြောင့်လည်း မြေပိုင်ရှင် မြေမရှိတော့တာတွေ၊ စည်းစိမ်ဥစ္စာပြုန်းတီးရုံမက အကြွေးပါ အထပ်ထပ်တင်နေရတာတွေပါ တွေ့မြင်လာရပါတယ်။

ကျန်းမာရေးလို အခြေခံကျတဲ့အရာတွေကိုတောင် ပညာမပေးနိုင်သေးတဲ့ ခေတ်အနေအထားမှာ လောင်းကစားတဟုန်ထိုးပြန့်ပွားလာတာကိုတော့ “လောင်းကစားက မကောင်းဘူး၊ ဆက်မလုပ်နဲ့။” ဆိုတာအပြင် ဘာမှ ရေရေရာရာ မလှုံ့ဆော်နိုင်သေးပါဘူး။

လောင်းကစားရဲ့ ကြောက်စရာအကောင်းဆုံး အမှောင်ဘက်အခြမ်းကတော့ ကိုယ်ပိုင်မဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းပိုင်ငွေတွေကို အလွယ်တကူထိုးကြေးတင်ပစ်ကြခြင်းပါပဲ။ ဒီလိုကိစ္စတွေကိုတော့ တော်လှန်ရေးကာလအတွင်း အုပ်စိုးသူလူတန်းစားမှာ အများဆုံးတွေ့မြင်နေရပြီး အခြားအလွှာအသီးသီးမှာလည်း ရှိနေကြစမြဲပါ။

လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ကုန်စည်ပစ္စည်းလဲလှယ်ရာမှာ အဆင်ပြေချောမွေ့စေဖို့ ကြားခံအဖြစ် အသုံးပြုရတဲ့ငွေကြေးဟာ လောင်းကစားရဲ့ တန်ပြန်ရိုက်ခက်မှုကြောင့် လူဟာ ငွေကြေးရဲ့အသုံးတော်ခံအဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာပါတယ်။

အထွေထွေအကြပ်အတည်းနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကို ထွက်ပေါက်အဖြစ် အမြင်မှားယွင်းစေမယ့် လောင်းကစားကို လူထုရှေ့ကဦးဆောင်မယ့် အုပ်ချုပ်သူတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း ရေလိုက်မလွဲစေဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ။ တော်လှန်ရေးအစုအဖွဲ့တွေအတွင်းမှာလည်း လောင်းကစားကို ထိန်းချုပ်ဖို့ အစီအမံတွေ လိုအပ်လာပါပြီ။ ဒီလို ထိန်းချုပ်ဖို့ အစီအမံရေးဆွဲမယ့် တပ်ရင်းမှူး၊ တပ်ရေးဗိုလ်တွေအပြင် ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေး၊ ကာကွယ်ရေးအစုအဖွဲ့တွေကလည်း လောင်းကစားနဲ့ မငြိဖို့၊ မထိတွေ့မိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

လောင်းကစား၊ မူးယစ်ဆေးနဲ့ လူမှုရေးအရှုပ်အရှင်းတွေဟာ ဒီတော်လှန်ရေးကို ပုံပျက်စေပါလိမ့်မယ်။ တော်လှန်ရေးကာလဟာ အင်မတန် ထိလွယ်ရှလွယ်လွန်းပါတယ်။

တော်လှန်ရေးကို ပုံပျက်စေမယ့် ပြဿနာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖြေရှင်းရေးအစီအမံတွေ ရှိနေလိမ့်မယ်လို့လည်း မျှော်လင့်မိပါတယ်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စစ်တမ်းတွေအရ ၂၀၂၈ခုနှစ်အရောက်မှာ တရားဝင်ခွင့်ပြုထားတဲ့ လောင်းကစားကနေ ရရှိနိုင်တဲ့ အခွန်ငွေဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၀၀ ဘီလီယံအထိ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ လောင်းကစားနယ်ပယ်က ကျွမ်းကျင်သူတွေရဲ့ ပြောဆိုမှုတွေကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

လောင်းကစားကိုသာ မထိန်းချုပ်နိုင်ရင် ပြည်တွင်းစစ်မီး မငြိမ်းနိုင်သေးတဲ့အပြင် ကြီးမားတဲ့ သဘာဝဘေးတွေနဲ့ပါ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ကြပ်တည်းနိုင်ငံတခုအတွက်တော့ စီးပွါးရေးပျက်ကပ် တဖြည်းဖြည်း ဆိုက်လာပါလိမ့်မယ်။

အခြေခံအကျဆုံးလူတန်းစားသာ လောင်းကစားနွံထဲက ရုန်းမထွက်နိုင်အောင်နစ်နေရင် အလုံးစုံပျက်သုဉ်းရေးဟာ အကောင်းဘက်ကို ဦးတည်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘေးဒုက္ခပေါင်းများစွာကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ပြည်သူတွေဟာ ဒီထက်ပိုတဲ့စိတ်ဒုက္ခ၊ ကိုယ်ဒုက္ခတွေ ဆက်လက်ခံစားစရာမလိုအောင် ပြည့်စုံနေနှင့်ပြီးသားပါ။

ရောဂါဟာ လူကို မည်သို့သောကောင်းကျိုးမျှ မပေးနိုင်ပါ။ လောင်းကစားဟာ ရောဂါပါ။ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး အဆင့်အတန်းပြဿနာပါ။

မြေလတ်အသံ၊ ဇူလိုင် ၂၈၊ ၂၀၂၅။

ဒရုန်းနဲ့ဗုံးချဖို့ Controller Screen ကြည့်ပြီး နေရာရှာနေတဲ့ စစ်တက္ကသိုလ်ဘက်တံဆိပ်ပါ စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁ ဦးနဲ့ အမြောက်တပ်ဖွဲ့ဘက်တံဆိပ်ပါ ဗိုလ်ကြီး ၁ ဦးရဲ့ အနောက်မှာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၁ ဦး ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲနေတဲ့ဓာတ်ပုံဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်အတွင်း လူမှုကွန်ယက်မှာပျံ့နှံ့လာခဲ့ပြီး စစ်တပ်ထောက်ခံသူတွေအကြားမှာလည်း တခုတ်တရ ချီးကျူးရေးသားဖော်ပြနေကြပါတယ်။

ဓာတ်ပုံပါဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့အဆင့်မြင့်ဆုံးဌာနချုပ်ဖြစ်တဲ့ နေပြည်တော်၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း) စစ်ဆင်ရေးဌာန၊ အမှတ် ၂ စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့(ကစထ ၂)မှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်နိုင်ဦး ပါ ။

ကြည်းတပ် စစ်အင်္ဂါစဥ်အရ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း)မှာ စစ်ခေါင်းဆောင် ၂ ဦး၊ ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး(ကြည်း၊ရေ၊လေ)လို့ခေါ်တဲ့ ညှိ/ကွပ်နဲ့ စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ် (ကြည်း) ရာထူးတွေပြီးရင် ကစထမှူးတွေဟာ ကြည်းတပ်နံပါတ် ၅ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေပါ။ နေပြည်တော် စစ်ရုံးချုပ်မှာ ကစထ ၁ ကနေ ၆ အထိ ရှိပြီး နိုင်ငံတဝှမ်းက စစ်တိုင်း ၁၄ ခုကို ကစထ ၆ ခု က ခွဲပြီး ကွပ်ကဲတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်နိုင်ဦး ဟာ စစ်တက္ကသိုလ်အပတ်စဥ် ၃၅ က ဖြစ်ပြီး ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးပထမလှိုင်းကာလ၊ လောက်ကိုင်ဒေသအပါ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မြို့ နယ်အများအပြားကို လက်လွှတ်ရချိန်မှာ ရှမ်းမြောက်ကိုတာဝန်ယူရတဲ့ အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)ရဲ့ စစ်ရှုံးတိုင်းမှူးပါ။ အဲ့ဒီလို ရှမ်းမြောက်မှာ စစ်ရှုံးခဲ့ပေမယ့် သူ့ကို စစ်ခေါင်းဆောင်က ၂၀၂၄ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ကစထမှူးအဖြစ် ရာထူးတိုးပေးပြီး နေပြည်တော်ကို ခေါ်ဆောင်ခဲ့တာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင်တတိယအပတ်ထဲမှာ တအာဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်- TNLA ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ နောင်ချိုမြို့ကို စစ်ကောင်စီက ပြန်လည်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ပြီးနောက် တောင်ခမ်းမှသည် နောင်ချိုမြို့အထိ ကစထမှူးဦးစီးပြီး အနီးကပ်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တာကြောင့် ရယူခဲ့နိုင်တာဖြစ်ကြောင်း စစ်တပ်ထောက်ခံသူတွေအကြား ဝေဝေဆာဆာ အောင်ပွဲခံရေးသားရာမှာ အဲ့ဒီဓာတ်ပုံကို အမြဲလိုတွဲဖက် ဖော်ပြကြတာပါ။

အမှတ် ၂ စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့(ကစထ ၂)ဟာ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်း တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် ၄ ခု ဖြစ်တဲ့ လားရှိုးအခြေစိုက် အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)၊ တောင်ကြီးအခြေစိုက် အရှေ့ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရပခ)၊ ကျိုင်းတုံအခြေစိုက် တြိဂံဒေသတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(တသခ)နဲ့ ခိုလမ်အခြေစိုက် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရလခ) နယ်မြေစစ်ဆင်ရေးတွေကို တိုင်းမှူးတွေရဲ့ အထက်ကနေကွပ်ကဲရတာဖြစ်ပြီး လိုအပ်ချက်အရ နေပြည်တော်က ကစထမှူးတွေဟာ အနီးဆုံးတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ကိုလာရောက်ပြီး စစ်ဆင်ရေးတွေကို ညွှန်ကြားလေ့ရှိပေမယ့် စစ်မြေပြင်အထိဆင်းပြီး ကွပ်ကဲမှုတွေလုပ်ဆောင်တာ စစ်ကောင်စီသက်တမ်းတလျှောက် မရှိခဲ့ပါဘူး။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ အတွင်း ကရင်ပြည်နယ်စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ အောင်ဇေယျစစ်ကြောင်း စတင်ထိုးစစ်ဆင်ချိန် ဒုတပ်ချုပ် ဒုဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း ကိုယ်တိုင် ဦးစီးတယ်လို့ပြောဆိုချက်တွေရှိပေမယ့် မော်လမြိုင်အခြေစိုက် အရှေ့တောင်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရတခ)မှာသာ ကစထ ၄ မှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ညွန့်ဝင်းဆွေနဲ့အတူ ရက်အနည်းငယ်နေထိုင်ကွပ်ကဲသွားတာလောက်ကိုသာ စစ်ကောင်စီသတင်းရုပ်သံတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။

အလားတူ နွေဦးတော်လှန်ရေးအစောပိုင်း ၂၀၂၁ နှစ်ကုန်နဲ့ ၂၀၂၂ ကာလတွေမှာ အနောက်မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နမခ)နယ်မြေ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို နှိမ်နင်းဖို့ဆိုကာ အလောင်းမင်းတရားစစ်ဆင်ရေးအမည်နဲ့ မြေပြင်အင်အားအများအပြားသုံးပြီး တိုက်ခိုက်ရာမှာ အဲ့ဒီကာလက ကစထ ၆ မှူးနဲ့ ရဲချုပ်တာဝန်ယူထားသူ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး သန်းလှိုင်က မုံရွာ(နမခ)ကနေ ကွပ်ကဲခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ဆင်ရေးတွေမအောင်မြင်တာကြောင့် ၂၀၂၂ ထဲမှာပဲ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး သန်းလှိုင် ကို စစ်ကောင်စီက အနားပေးခဲ့ပါတယ်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးဒုတိယလှိုင်း လားရှိုးရမခနဲ့အတူ ရှမ်းမြောက်ဒေသအများစုကို ညီနောင်မဟာမိတ် MNDAA နဲ့ TNLA ပူးပေါင်းတပ်တွေ သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း ပြင်ဦးလွင်မြို့အနီးအထိ တိုက်ပွဲတွေရောက်ရှိလာခဲ့လို့ ပြင်ဦးလွင်နဲ့ နောင်ချိုအကြား တောင်ခမ်းဒေသမှာ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲတွေ အပြင်းအထန်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလနောက်ဆုံးအပတ်က အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နဲ့ လားရှိုးမြို့ကို တရုတ်အကူအညီနဲ့ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်က ၎င်းတို့ရဲ့ဒုတိယခြေလှမ်းအဖြစ် တော်လှန်ရေးတပ်တွေသိမ်းပိုက်ထားတဲ့မြို့တွေအနက် ရမခနယ်မြေရဲ့ အစွန်ဖျားဆုံးမြို့ဖြစ်တဲ့ နောင်ချိုကိုပြန်ရဖို့ ကစထမှူးကို ဦးစီးခိုင်းပြီး အပြင်းအထန် ထိုးစစ်ဆင်စေခဲ့တာပါ။

အဲ့ဒီရက်သတ္တပတ်ထဲမှာပဲ ကစထမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်နိုင်ဦး ဦးစီးတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေ နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ဒုစစ်ခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း ရောက်လာပြီး တိုက်ပွဲမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေကို အဆင့်/ရာထူးတွေ တိုးမြှင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ကစထ ၂ လက်အောက် ရပခ စစ်ဆင်ရေးနယ်မြေဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ မိုးဗြဲမြို့ကိုလည်း စစ်ကောင်စီတပ်က နောင်ချိုမြို့နဲ့ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး မိုးဗြဲမြို့ကို ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်နိုင်ဦး ဇူလိုင်တတိယအပတ်ထဲမှာသွားရောက်ခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီသတင်းရုပ်သံတွေမှာ ဖော်ပြထားတာတွေ့ရပေမယ့် မိုးဗြဲတိုက်ပွဲတွေကို နောင်ချိုလိုတော့ အနီးကပ်ကွပ်ကဲခဲ့ဟန် မတူပါဘူး။

နောင်ချိုမြို့ဟာ စစ်တပ်မြို့လို့ခေါ်ဆိုရတဲ့အထိ စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းနဲ့အင်အားအများအပြားရှိတဲ့ ပြင်ဦးလွင်မြိုနဲ့ ကပ်လျက်တည်ရှိနေတာဖြစ်သလို ပြင်ဦးလွင်မြို့ဟာ အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(လပခ) လက်အောက်မှာ ရှိတာကြောင့် လပခနဲ့ ရမခ ထိစပ်နေတဲ့မြို့နယ်တွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်တက္ကသိုလ် ၂ ခု၊ အခြားလေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းကျောင်းနဲ့ တပ်ရင်း/တပ်ဖွဲ့အများအပြား အခြေစိုက်ထားတဲ့ ပြင်ဦးလွင်မှာ တပ်နယ်မှူးတာဝန်ကို စစ်တက္ကသိုလ်ကျောင်းအုပ်ကြီးက တွဲဖက်ယူထားပြီး စစ်တက္ကသိုလ် ဒုကျောင်းအုပ်ကြီး၊ စစ်နည်းပညာတက္ကသိုလ်(တနတ)ကျောင်းအုပ်ကြီး၊ အမှတ် ၁ ကုတင် ၇၀၀ စစ်ဆေးရုံအုပ် စတဲ့ ဗိုလ်မှူးချုပ်အဆင့်တွေအပါ စစ်အင်အားအများအပြားကိုကွပ်ကဲရကာ တပ်နယ်မှူးက လပခတိုင်းမှူးနဲ့တန်းတူ ဗိုလ်ချုပ်အဆင့်ပါ။

အဲ့ဒီလို စစ်အင်အားသောင်းချီရှိပြီး လက်နက်၊ခဲယမ်းတောင့်တင်းတဲ့အပြင် မြေပြင်၊ဝေဟင်ကနေပါ စစ်ကူ၊ ပစ်ကူပေးနိုင်တဲ့ ပြင်ဦးလွင်မြို့ကိုနောက်ခံထားကာ နောင်ချိုဒေသကို ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ရတာဟာ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး နိုင်နိုင်ဦးအတွက် သက်တောင့်သက်သာရှိခဲ့ပြီး အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့မှုကောင်းကောင်းမွန်မွန်ရခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့်လည်း နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်လည်ရယူနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း CDM တပ်မတော်သားတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့်စစ်ကောင်စီ နောက်ထပ်ကျရှုံးထားတဲ့တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တခုဖြစ်တဲ့ အမ်းမြို့၊ အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)နဲ့ ရခိုင်စစ်မျက်နှာမှာတော့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို မတွေ့ရဘဲ ငြိမ်သက်နေပါတယ်။

အမ်းအခြေစိုက် အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က စစ်ဆင်ရေးတွေကို အမှတ် ၃ စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့ (ကစထ ၃) က တာဝန်ယူရကာ ကစထမှူးက ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး တေဇကျော် ပါ။ ကစထ ၃ က အမ်း နပခ နဲ့ ပဲခူးတိုင်း၊ တောင်ငူအခြေစိုက် တောင်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တပခ ကို ကွပ်ကဲရတာပါ။

နပခတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နဲ့ အမ်းမြို့ပေါ်တပ်ရင်းအားလုံးကို အာရက္ခတပ်တော်-AA က ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အဲ့ဒီနပခကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့တဲ့တိုက်ပွဲတွေမှာ နပခ ဒုတိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် သောင်းထွန်းနဲ့ တိုင်းဦးစီးချုပ် ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်ကျော်သန်းအပါ စစ်ကောင်စီတပ်အရာရှိကြီးအများအပြား စစ်သုံ့ပန်း အဖြစ် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။

လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဒေသကွပ်ကဲမှုစစ်ဌာနချုပ်(ဒကစ)အခြေစိုက်ထားတဲ့ စစ်တွေ၊ တရုတ်စီမံကိန်းတွေနဲ့ ရေတပ်စခန်းဌာနချုပ်တည်ရှိတဲ့ ကျောက်ဖြူနဲ့မာန်အောင်မြို့တွေကိုသာ စစ်ကောင်စီက ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ပြီး ကျောက်ဖြူမြို့နဲ့ ဓညဝတီရေတပ်စခန်းတွေအနီးမှာလည်း တိုက်ပွဲတွေဆက်ဖြစ်နေတာပါ။

နပခတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ကျရှုံးခဲ့တာအပြင် ရခိုင်ပြည်နယ် မြို့ ၃ ခုသာ ထိန်းချုပ်နိုင်တော့တဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ နပခ ကျရှုံးပြီး ၇ လကျော်ကြာလာတဲ့အထိ ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ ပြန်လည်ခေါင်းထောင်လာနိုင်တာမျိုးမရှိပါဘူး။

ဒါ့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်ကိုဝင်တဲ့ ပန်းတောင်း-တောင်ကုတ်လမ်းနဲ့ အမ်း-ပဒါန်းလမ်းပိုင်းတွေမှာ ရခိုင်နဲ့ ပဲခူးတိုင်း၊ မကွေးတိုင်းအစပ် စစ်ကောင်စီစခန်းတွေကို အာရက္ခတပ်တော်-AA က သိမ်းပိုက်ထားတဲ့အပြင် ပန်းတောင်းနယ်နဲ့ ငဖဲနယ်အတွင်းက စစ်ကောင်စီစခန်းတွေကို ဆက်လက်တိုက်ခိုက်နေတာကြောင့် အဲ့ဒီနယ်မြေတွေအထိ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတာပါ။

ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့လက်ကျန် ၃ မြို့ထဲက စစ်တွေမြို့ဟာ ဒေသကွပ်ကဲမှုစစ်ဌာနချုပ်(ဒကစ) တည်ရှိတဲ့ စစ်တပ်တပ်ရင်းတွေအများဆုံးကျန်ရှိတဲ့မြို့ဖြစ်ပြီး စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက အဲ့ဒီစစ်တွေမြို့ကနေ ကစထမှူးတဦး ဦးစီးပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်လာမလား စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

ရမခနဲ့ ရှမ်းမြောက်ဒေသကို ကျရှုံးခဲ့သလိုမျိုး နပခနဲ့ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ကျရှုံးနေတဲ့စစ်ကောင်စီတပ်က ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်ကိုတော့ သက်ဆိုင်ရာ ကစထမှူးအပါ တခြားစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ လက်ရှိအထိ ပြန်လည်ဦးဆောင်တိုက်ခိုက်လာတာမျိုး မတွေ့ရတဲ့အပေါ် ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ CDM တပ်မတော်သား ဗိုလ်ကြီး ဇင်ယော်က အခုလိုပြောပါတယ်။

“ နောင်ချိုက ပြင်ဦးလွင်အခံနဲ့ ပြန်တိုက်တာဆိုတော့ သူတို့နယ်မြေအရ အသာစီးရနေသေးတာကြောင့် အောက်ခြေကိုလည်း မိုတီ (စိတ်ဓာတ်မြှင့်ပေး) ပေးတဲ့အနေနဲ့ နိုင်နိုင်ဦးကို ထုတ်သုံးပြီး တိုက်တာပေါ့။ သာမန်အခြေအနေမှာတောင် ရခိုင်ကို ကစထမှူးက လာခဲတယ်။ ရခိုင်မှာတိုက်ပွဲတွေမဖြစ်ခင် မင်းအောင်လှိုင် ခရီးစဥ်လောက်ရှိမှ လာတာ။ အခုလို အခြေအနေမှာ ကစထမှူးဆင်းတိုက်ခိုင်းလို့ သူပါ အဖမ်းခံရတာ ဖြစ်ဖြစ်၊ သေတာဖြစ်ဖြစ်ဆို ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအဆင့်အထိ စံချိန်တင်သွားရင် ၂ ခါအရှက်ကွဲမှာစိုးလို့” လို့ သူက သုံးသပ်ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့လက်ရှိ ပထဝီမြေပြင်အခြေအနေအရရော စစ်ရေးအခြေအနေအရပါ လက်ကျန်မြို့တွေ ဆက်လက်မဆုံးရှုံးစေရေးကိုသာ အာရုံစိုက်နေရပြီး ထိုးစစ်ပြန်လည်စတင်နိုင်မယ့် အခြေအနေမရှိဘူးလို့ CDM ဗိုလ်ကြီး ဇင်ယော်က ပြောပါတယ်။

၂၀၂၃ အောက်တိုဘာလက စတင်ခဲ့တဲ့ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး ရှမ်းမြောက်၊ မန္တလေးနဲ့ ရခိုင်ဒေသတိုက်ပွဲတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ စစ်တိုင်းမှူး၊ ဒုတိုင်းမှူး၊ တိုင်းဦးစီးချုပ် ၊ ဒကစမှူး၊ တပ်မမှူး၊ စကခမှူး တာဝန်ယူထားသူ ဗိုလ်ချုပ်၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်အဆင့်တွေ သေဆုံး၊ ပျောက်ဆုံးနဲ့ စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ်ဖမ်းဆီးခံရမှု ၂၇ ဦးရှိခဲ့ပြီး စစ်ရှုံးတာကြောင့် စစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့စစ်ခုံရုံးတင် ထောင်ဒဏ်နဲ့သေဒဏ်တွေချမှတ်ခံရတဲ့ ဗျူဟာမှူး၊တပ်မမှူးတွေလည်း အများအပြားရှိခဲ့တယ်လို့ မြန်မာ့စစ်ဘက်ရေးရာနဲ့လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ လေ့လာရေးအဖွဲ့ – MDSI စာရင်းတွေအရ သိရပါတယ်။

မြေလတ်အသံ၊ ဇူလိုင် ၂၄၊ ၂၀၂၅။

ရေးသားသူ – လင်းဝိုင် (ပြင်ပဆောင်းပါးရှင်)

တော်လှန်ရေးခရီးကို အားမာန်အပြည့်နှင့်‌လျှောက်လှမ်းလာခဲ့သည်မှာ လေးနှစ်ကျော်ကာလသို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ စွန့်လွတ်အနစ်နာခံမှုများ၊ ပင်ပန်းဆင်းရဲမှုများ၊ ညီရင်းပမာချစ်ခင်နွေးထွေးမှုများဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝစွာ ဆင်နွှဲခဲ့ကြသောတော်လှန်ရေး၏ ပန်းတိုင်သည် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်ရေး၊ အမျိုးသမီးများအခွင့်ရေး စသော စုံလင်သည့်အခွင့်ရေးများပင်ဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေး လေးနှစ်တာခရီးအတွင်း စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး မျက်နှာစာများတွင် မျှော်မှန်းထားသည်ထက် ပို၍ အောင်မြင်ခဲ့သော ကဏ္ဍများရှိခဲ့သလို၊ ယနေ့ထက်တိုင် လိပ်ခဲတည်းလည်း အခြေနေမှာပင် ရပ်တန့်နေသောကဏ္ဍများလည်းရှိသည်။

ကြားကာလအမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် စစ်ပွဲများကိုဆင်နွှဲနေသော ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်သည် လေးနှစ်တာကာလအတွင်း ၎င်း၏တိုးတတ်မြင့်မားသည့် စွမ်းဆောင်ရည်များကို ပြသနိုင်ခဲ့သည်။

ဗမာအများစုနေထိုင်သော မြေပြန့်ဒေသရှိနယ်မြေများတွင်ပါ အထိုက်သင့် နယ်မြေစိုးမိုးမှုများ၊ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်မှုများကို ပြုလုပ်လာနိုင်ခဲ့သည်။ ပြည်သူတို့အနေနှင့်လည်း ယခင်က ရန်သူ့စစ်ကြောင်း၏ အန္တရာယ်ကို စိုးရွံ့ကြောက်လန့်နေရခြင်း အခြေအနေများမှ အနည်းအကျဉ်း လျော့နည်းသက်သာသွားပြီဖြစ်သည်။

သို့သော် မြေပြင်စစ်ကြောင်းဖြင့် ထိုးစစ်မဆင်နိုင်တော့သော ရန်သူသည် ဝေဟင်ထိုးစစ်များကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပြန်လည် ပြုလုပ်လာခဲ့သည်။ ရန်သူ၏ ဝေဟင်ထိုးစစ်များသည် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်မတော်ကို ရည်ရွယ်ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခြင်းမျှသာ မဟုတ်တော့ဘဲ သာမန် အရပ်သားပြည်သူများသို့ပါ စစ်မျက်နှာဖွင့် တိုက်ခိုက်လာခြင်းဖြစ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်သည် မြေပြင်စစ်ပွဲများကို သူတင်ကိုယ်တင် ဆင်နွှဲနိုင်စွမ်းရှိနေပြီဖြစ်သော်လည်း ဝေဟင်မှ အန္တရာယ်ကိုတော့ ခုခံတွန်းလှန်နိုင်စွမ်းမရှိသေးပေ။

အညာဒေသနိုင်ငံရေးမျက်နှာစာကို ပြန်၍ကြည့်လျှင် ကြားကာလအမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၏ ဦးဆောင်နိုင်စွမ်းမှာ လိုအပ်ချက်များ များစွာရှိနေသေးသည်။ ကြားကာလအစိုးရနှင့် မဟာမိတ်နိုင်ငံရေးအဖွဲ့စည်းများအကြားက မူဝါဒများ၊ ဆက်ဆံရေးများ၊ နိုင်ငံရေး သဘောတူညီချက်များမှာလည်း အစိုးရ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မေးခွန်းထုတ်စရာများရှိနေကာ “ပသုံးလုံး ”ကဲ့သို့ ယန္တရားထူထောင်မှု၏ နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံရေးအကျိုးသက်ရောက်မှုများ၊ ၎င်းတို့၏ ကျင့်ဝတ်၊စည်းကမ်းပိုင်းဆိုင်ရာများကို ထိန်းကျောင်းရာတွင်လည်း အားနည်းချက်များ ရှိနေသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။

ယခု ဆင်နွှဲနေရသော တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုကျရှုံးမှုတို့သည် ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှု၊ မထောက်ခံမှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျနေသည်ကို ကြားကာလအစိုးရနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး အရာရှိများ သတိပြုမိဖို့လိုသည်။

ပြည်သူတို့သည် တော်လှန်ရေးကို တခဲနက်ထောက်ခံနေကြသည်မှာ အဂတိလိုက်စားခြင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားခြင်းနှင့် အာဏာအလွဲသုံးစား ပြုလုပ်ခြင်းများ၏ အပုပ်နံ့တို့ကို ရှုရှိုက်လို၍မဟုတ်ပေ။ လွတ်လပ်သော၊ တရားမျှတသော၊ အဂတိကင်းသော အနာဂတ်သစ်ကို မျှော်မှန်း၍သာ ထောက်ခံနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ပြည်သူတို့က တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်နေသောသူများ၏ ကိုယ်ကျင့်တရားကို အမြဲတစေ ဆန်းစစ်လေ့လာနေလေ့ရှိသည်။

တော်လှန်ရေးသမားဆိုသူများသည် ကျင့်ဝတ်လိုက်နာမှုရှိရန်၊ အဂတိကင်းရှင်းရန် အထူးအရေးတကြီး လိုအပ်လှသည်။ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးကဏ္ဍများတွင် ပါဝင်နေသူများသာမက ဒေသန္တရအဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးများတွင် ပါဝင်နေကြသူများအနေနှင့်ပါ ထိုကဲ့သို့ ရိုးရှင်းသော သဘောတရားကို နားလည်ရန်လိုသည်။

အုပ်ချုပ်ရေးကဏ္ဍသည် ပြည်သူနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ ဆက်ဆံနေရသော ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ ထိုကဏ္ဍက ပေးထားသော လုပ်ပိုင်ခွင့်သည် ပြည်သူကိုထိန်းချုပ်ရန်၊ လက်သင့်ရာ စားတော်ခေါ်၍ အာဏာတည်ဆောက်ရန်၊ အာဏာကို အလွဲသုံးစားပြု၍ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာရန် မဟုတ်ပေ။ ရန်သူ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး တဖြည်းဖြည်းချင်း ယိုယွင်းလာခြင်းမှာ မိမိတို့တော်လှန်ရေး စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားကောင်းမွန်လွန်းနေခြင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ ရန်သူ၏ ပြည်သူ့အပေါ်မှားယွင်းသော သဘောထားကြောင့်သာဖြစ်ကြောင်းကို တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်နေသောသူများ သတိထားဆင်ခြင်မိစေချင်သည်။

တစ်နည်းအားဖြင့်ဆိုသော် ပြည်သူ့ထောက်ခံမှု မရှိခြင်းကြောင့်သာ ရန်သူ့ယန္တရားများ ယိုင်နဲ့အားနည်းနေခြင်းသာဖြစ်သည်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးကဲ့သို့ အစုအဖွဲ့ စုံလင်သောတော်လှန်ရေးတွင် နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်များ မည်မျှပင်ကွဲသည်ဖြစ်စေ ပြည်သူ့ဆန္ဒ၊ ပြည်သူ၏ အကျိုးစီးပွားကိုသာ ဦးတည်ရှေးရှုသော အန္တိမရည်မှန်းချက်များကတော့ ကွဲပြားစရာမရှိနိုင်ပါ။ တော်လှန်ရေးသမားများအနေဖြင့် ထိုအန္တိမရည်မှန်းချက်များကို အမြဲတစေနှလုံးသွင်းကြဖို့လိုပါလိမ့်မည်။

တော်လှန်ရေးကာလ ကြာမြင့်လာ၍ ဖြစ်စေ၊ အုပ်ချုပ်နယ်မြေများရရှိလာ၍ ဖြစ်စေ တော်လှန်ရေး၏ ရည်မှန်းချက်တို့သည် မေ့ကောင်းသော အရာများမဟုတ်ပါ။ ထိုရည်မှန်းချက်တို့ကိုသာ မေ့လိုက်မည်ဆိုပါက တော်လှန်ရေးသည် ပြည်သူကို မျက်နှာမူသောတော်လှန်ရေး မဖြစ်နိုင်တော့သလို၊ ပြည်သူ့ထောက်ခံမှုမရှိသော တော်လှန်ရေးသည် အမှန်မလွဲပင် ကျရှုံးမည်သာဖြစ်ပါသည်။ ကျင့်ဝတ်ကောင်းမွန်သော၊ တရားမျှတမှုရှိသော တော်လှန်ရေးတရပ်ကို ပြည်သူတို့က ထောက်ခံပံ့ပိုးကြလိမ့်မည်။

အဂတိမကင်းသော၊ ကိုယ်ကျိုးရှာသော၊ လက်သင့်ရာ စားတော်ခေါ်သော၊ အကျင့်ပျက်သော တော်လှန်ရေးကို ပြည်သူများကဆန့်ကျင်လိမ့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်သူ့ဆန္ဒမပါဘဲ အတင်းအကျပ် ဘယ်အရာမှလုပ်၍မရကြောင်းကိုတော့ ၂၀၂၁ နွေဦးတော်လှန်ရေးက သက်သေပြပြီးဖြစ်သည်။

အချုပ်ဆိုသော် ရန်သူဖက်ဆစ်စစ်တပ်တွင် နွေဦးတော်လှန်ရေး၏ အရှိန်အဟုန်ကို ရပ်တန့်နိုင်သော စွမ်းအားမရှိတော့သည်မှာ သေချာပါသည်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ပျက်စီးစေနိုင်သော အကြောင်းတရားတို့သည် တော်လှန်ရေးအတွင်းမှလာသော အဂတိများ၊ အကျင့်ပျက်ခြစားခြင်းများ၊ အာဏာ အလွဲသုံးစားပြုခြင်းများသာ ဖြစ်ပါလိမ့်မည်။

မြေလတ်အသံ၊ ဧပြီ ၃၊ ၂၀၂၅။

မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့က လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ အင်အားပြင်းငလျင်ကြီးကြောင့် စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေးနဲ့ နေပြည်တော်ဒေသတွေဟာ အပြင်းထန်ဆုံး ငလျင်ဒဏ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဒေသတွေဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်ကိုင်းဟာ ငလျင်ဗဟိုချက်ဖြစ်တာကြောင့် အပြင်းထန်ဆုံးငလျင်ဒဏ်ခံရတဲ့ ဒေသဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူ့ထက်လူနေမှုထူထပ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့တော်လို့သတ်မှတ်ခံရတဲ့ မန္တလေးကတော့ လတ်တလောလူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွေမှာ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အချက်အလက်တွေအရ ထိခိုက်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုအများဆုံးလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ နေပြည်တော်ကတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ နောက်ဆုံးခံတပ်ဖြစ်တာကြောင့်ရော ဌာနဆိုင်ရာပေါင်းစုံတွေရဲ့ ရုံးစိုက်ရာမြို့ဖြစ်လို့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုအချက်အလက်တွေဟာ စစ်ကောင်စီခွင့်ပြုသလောက် ရိုက်ကူးခွင့်ရတဲ့ မီဒီယာတချို့နဲ့ စစ်ကောင်စီဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေက ပုံတွေ၊ ရုပ်သံမှတ်တမ်းအနည်းအပါးလောက်သာ မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ဓလေ့ထုံးစံအရ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်ပြီးပြီဆိုရင် ပြည်သူမှပြည်သူသို့ အကူအညီပေးရမယ်ဆိုတဲ့အသိဟာ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဥ်ပါတီ (မဆလ) တပါတီအာဏာရှင်လက်ထက်ကတည်းကနေ နဝတ၊ နအဖ စစ်အစိုးရအပြင် NLD အစိုးရလက်ထက်အထိ အလိုလိုသိနေကြတဲ့ အသိတရားကြောင့် သဘာဝဘေးဖြစ်ပြီဆိုရင် အင်တိုက်အားတိုက် ကူညီပေးလေ့ရှိပါတယ်။

မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ကူညီပေးတတ်တဲ့ အဲ့ဒီလိုကောင်းမွန်တဲ့ အလေ့အထတွေကြောင့်ပဲ ဒီလိုသဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်ပြီးပြီဆိုတာနဲ့ ဒုက္ခရောက်သူတွေနဲ့ ရောယောင်ပြီး အခွင့်အရေးကို လက်တဆုံးနှိုက်တတ်တဲ့ လူတန်းစားဟာလည်း နေရာဒေသအသီးသီးမှာ ထွက်ပေါ်လာလေ့ရှိပါတယ်။

မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့လောက်ကစပြီး မန္တလေးမြို့က ငလျင်ဒဏ်ခံရတဲ့ ပြည်သူတွေဆီကို အနီးအနားဝန်းကျင်ကပြည်သူတွေက စားစရာနဲ့သောက်ရေတချို့ကို လာရောက်ကူညီပေးနေတာ မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး သိပ်မကြာခင်မှာပဲ မလိုအပ်ဘဲတောင်းယူထားတဲ့ ဖော့ဗူးအဖြူနဲ့ထုပ်ထားတဲ့ ထမင်းဗူးတွေ ပစ်ထားတဲ့ပုံတွေ၊ လာရောက်လှူတဲ့နေရာတွေမှာ ငလျင်ဘေးသင့်သူတွေအပြင် အခြားမသက်ဆိုင်သူတွေကပါ ကားပေါ်တက်ပြီး ပစ္စည်းတွေလုယက်နေတဲ့ ရုပ်သံဖိုင်တွေ မြင်တွေ့လိုက်ရတော့ အတော်စိတ်မကောင်းဖြစ်ရပါတယ်။

ဘာကိုစိတ်မကောင်းဖြစ်ရတာလည်းဆိုတော့ အခုလို ခက်ခဲနေတဲ့ကာလကြီးမှာ ကိုယ်ချင်းစာတရားအပြည့်ထားပြီး ကိုယ့်ချွေးနှဲစာထဲကနေ ထည့်ဝင်လိုက်တဲ့ငွေကြေးတွေဟာ တကယ်ဒုက္ခရောက်သူတွေ လိုအပ်နေတဲ့သူတွေဆီမရောက်ဘဲ အခွင့်အရေးသမားအချောင်သမားတွေရဲ့ လက်ထဲရောက်ကုန်တာကြည့်ပြီး စိတ်မကောင်းဖြစ်ရပါတယ်။

ဒီလိုကိစ္စမျိုးက အခုမှဖြစ်တာလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ရေဘေးဒုက္ခကြုံရတုန်းကလည်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့မှတ်တမ်းတွေရှိပါတယ်။ ကိုယ့်ရပ်ရွာကို ဆန်လာလှူတဲ့ အလှူရှင်တွေဆီက ဆန် ၁ အိတ်ကို ၇ သောင်းတောင်းတဲ့ ဒေသခံတွေရဲ့ ရုပ်သံမှတ်တမ်းတွေ၊ တခြားရွာက မျောလာတဲ့ ကျွဲနွားတွေကို ဆယ်ထားပြီး လေး၊ ငါးသိန်းပေးရွေးခိုင်းတဲ့ ဒေသခံတွေရဲ့ ရုပ်သံဖိုင်တွေဟာ လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာမှာ မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒါအပြင် NLD အစိုးရလက်ထက် ဧရာဝတီမြစ်ဘေးက မြို့ကြီးတွေမှာ ရေကြီးတုန်းကလည်း လာလှူတဲ့အလှူရှင်တွေကို ဒေသခံတွေက ၁ ရက်ကို ငါးသောင်းကျပ်နဲ့ လှေအငှားလိုက်တဲ့ သူတွေကို မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ မြင်ခဲ့ရဖူးပါတယ်။

ခေတ်အဆက်ဆက် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြုံတိုင်းမှာ ဒီလိုအဖြစ်အပျက်တွေကို တွေ့ရှိခဲ့ရတာပါ။ ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေကြောင့် အချောင်သမားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်ကိုကြည့်ပြီး အလှူရှင်တွေ စိတ်ပျက်အားလျော့သွားမှာကို စိုးရိမ်မိပါတယ်။ အခုလိုမကောင်းတဲ့ လူနည်းစုရဲ့လုပ်ရပ်ကိုကြည့်ပြီး အကူအညီပေးသူတွေ ဆက်ပြီးကူညီချင်စိတ်ပျောက်သွားရင် အတိဒုက္ခရောက်တဲ့လူအများစုနစ်နာရမှာပါ။

ကျနော်တို့လူ့အဖွဲ့အစည်းက ဒီလိုလုပ်ရပ်တွေကို အခုတော်လှန်ရေးနဲ့အတူ တွန်းလှန်ဖို့လိုပါတယ်။

နံပါတ် (၁) အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ချွေးနှဲစာအလှူငွေတွေကို တွေ့ကရာအဖွဲ့တွေ(ကိုယ့်မသိတဲ့အဖွဲ့)နဲ့ ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲမှု စနစ်တကျမရှိတဲ့ နာမည်ကြီးဆယ်လီဆိုသူတွေဆီကိုလှူတာမျိုး ရှောင်ကျဥ်သင့်ပါတယ်။

နံပါတ် (၂) အနေနဲ့ အကူအညီပေးမယ့် ရိက္ခာ၊ သောက်ရေ၊ ဆေးဝါးနဲ့ ပစ္စည်းတွေကို လိုအပ်နေသူတွေဆီကို စနစ်တကျသွားရောက်ကူညီနိုင်မယ့် အဖွဲ့အစည်းမျိုးတွေဆီကို လှူစေချင်ပါတယ်။

နံပါတ် (၃) ကတော့ အကူအညီလိုအပ်နေသူတွေဟာ ကိုယ့်လမ်းသူလမ်းသား၊ ရပ်ကွက်သူရပ်ကွက်သား စာရင်းပြုစုပြီး လာရောက်ကူညီသူတွေကို စာရင်းပေးတာမျိုးလုပ်ထားသင့်ပါတယ်။ အဲ့လိုလုပ်ထားခြင်းအားဖြင့် မသမာသူ အချောင်သမားတွေရဲ့ ရန်ကနေကာကွယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အတင်းအဓမ္မ ဝင်ရောက်လုယက်တာမျိုးလုပ်လာရင်လည်း လမ်းသူလမ်းသား၊ ရပ်ကွက်သူရပ်ကွက်သားတွေက ဝိုင်းဝန်းပြီး တားမြစ်သင့်ပါတယ်။

နံပါတ် (၄) အချက်ကတော့ မကြာခင်ရောက်လာတော့မယ့် နိုင်ငံတကာအကူအညီတွေဟာ တကယ်လိုအပ်နေသူတွေလက်ထဲကိုရောက်ဖို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားဖို့အရေးကြီးသလို နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ရှေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ အကျင့်စာရိတ္တပိုင်းဆိုင်ရာ အထင်သေးခံရမယ့် ဖြစ်ရပ်တွေကို ရှောင်ရှားနိုင်ရေး ကြိုတင်ပြင်ဆင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

အဓိကပြောချင်တာကတော့ လက်ရှိပြည်တွင်း၊ ပြည်ပက မြန်မာနိုင်ငံသား အလှူရှင်တွေအနေနဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်က လူတချို့ရဲ့ အကျင့်ပျက်မှုတွေကိုကြည့်ပြီး စိတ်ပျက်ကာ ကူညီနေမှုတွေကို လျော့မသွားစေချင်ပါဘူး။ အခုလို အာဏာရှင်စနစ်ဆိုးကြီးအောက်မှာ အသက်ရှင်ကျန်နေရစ်သူတွေအတွက် အင်မတန်ခက်ခဲနေတဲ့ကာလကိုဖြတ်သန်းနေရတဲ့အချိန်မှာ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ ညီအကိုမောင်နှမတွေအတွက် ၂ ဆပိုပြီး ကူညီပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

နောက်ဆုံးအရေးကြီးဆုံးအချက်ကတော့ သတင်းအချက်အလက်မရရှိသလို အဖွဲ့အစည်းတွေသွားရောက်ကူညီဖို့ ခက်ခဲနေတဲ့ စစ်ရှောင်ရင်း ငလျင်ဒဏ်ခံနေရတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ပြည်သူတွေကိုလည်း ပိုပြီးကူညီပေးကြဖို့ အထူးလိုအပ်နေတယ်ဆိုတာကို မမေ့ကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။

မြေလတ်အသံ၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁၊ ၂၀၂၃။

ရေးသားသူ – ညီညာနွေဦး

“အသံတွေကြားနေရတယ်”

“ဘာသံတွေလဲ”

“အသံတိတ်သပိတ်က အသံတွေကြားနေရတာ”

“ဘာ အသံတိတ်သပိတ်ပါဆို အသံတွေကြားနေရတယ် ဟုတ်လား”

“ဟုတ်တယ် ၊ အသံတွေကြားနေရတယ် အသံတိတ်သပိတ်ကနေ အသံတွေကြားနေတာ”

“ဟင်…ဘယ်လိုပါလိမ့်”

ဟုတ်ပါတယ် ။ အသံတိတ်သပိတ်ကနေ အသံတွေကို တကယ်ကြားနေကြရတာပါ။

အသံတွေ ဘယ်ကစကြားရသလဲဆိုရင် အာဏာသိမ်းမှု ၂ နှစ်ပြည့်တော့မယ့်ကာလမှာ စကြားလာရတာပဲ။ ပြည်သူက ဘာတွေလုပ်ကြမလဲပေါ့။ ဘာလုပ်ရမှာလဲ ပြည်သူက တော်လှန်နေတာပဲလို့ လွယ်လွယ်ပြောလို့တော့ ဘယ်ရလိမ့်မလဲ။ ပြည်သူဆိုတာ ညီညာနေကြောင်းတော့ ပြသဖို့တော့ လိုသေးတာပေါ့ ။

ဘာကြောင့်လိုတာလဲ။ တော်လှန်ကာလဟာ ရှည်ကြာလာတယ်။ နယ်ပယ်အသီးသီးက တော်လှန်ရေးကို အားသွန်ခွန်စိုက် လုပ်နေသူတွေရှိသလို နောက်ကွယ်ကနေ ထောက်ပံ့နေသူတွေလည်း ရှိတယ်။ တော်လှန်ကာလကြာလာတော့ တချို့ကလည်း ပန်းလာတယ်။ တချို့ကျလည်း ရှောင်ချင်လာတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီလိုလူတွေအကုန်လုံး အာဏာရှင်အလိုမရှိဘူးဆိုတာတော့ လူတိုင်းသိကြတယ်။ ဒါတွေကို နိုင်ငံတကာကပါ မြင်လာဖို့အတွက် အသံတိတ်သပိတ်ဆိုတာ လိုအပ်ပါတယ်။

အခုလည်း တော်လှန်နေတာပဲ အာဏာရှင် အလိုမရှိဘူးဆိုတာကို ဘာလို့ပြနေရဦးမှာလဲဆိုရင် ဒါက ဒီလိုရှိတယ်။ ကမ္ဘာ့ဒေသအသီးအသီးမှာ မြန်မာနိုင်ငံလိုပဲ အာဏာသိမ်းမှုကို ခံစားနေရတဲ့ နိုင်ငံတွေရှိနေတယ်။ ဒါတွေကို ကမ္ဘာကသိလာဖို့ နည်းမျိုးစုံနဲ့ကြိုးစားနေကြတယ်။ ကမ္ဘာကဘာကြောင့် သိဖို့လိုတာလဲ ဆိုရင် သူတို့သိလာမှ အာဏာသိမ်းသူတွေရဲ့ရက်စက်မှုတွေကို မှတ်တမ်းတင်လာမယ်။ ဟန့်တားလာမယ်။ အရေးတယူနဲ့စိတ်ဝင်စားလာမယ်။ ဒါတွေရှိနေမှသာ တော်လှန်ရေးဟာ တဆင့်စီမြှင့်တင်လာနိုင်မယ် ။

ဒီနေရာမှာ နိုင်ငံတကာအကြောင်းတော့ မပြောပါနဲ့လို့ မတွေးလိုက်ပါနဲ့။ ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်၊ အမေရိကန်ရဲ့ Burma Act ဥပဒေ၊ အာဆီယံနိုင်ငံတွေရဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေ စသဖြင့် နိုင်ငံတကာက ဖိအားတိုးမြှင့်လာတာတွေဟာ ပြည်သူတွေရဲ့တော်လှန်အားကို အဆက်မပြတ် ဖော်ပြနိုင်လို့ဆိုတာ မြေကြီးလက်ခပ်မလွဲပါပဲ။ လက်နက်ကိုင်သူ ကိုင် စိတ်ဓာတ်ခိုင်သူကလည်း ခိုင်ခဲ့ကြပြီး နိုင်ငံတကာက သတိထားမိလောက်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ပြည်သူတွေက ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီအထဲမှာ သနပ်ခါးသပိတ်၊ ပန်းသပိတ်တွေအပြင် အသံတိတ်သပိတ်တွေကလည်း အောင်မြင်ခဲ့တာချည်းပါပဲ ။

အရင်ပြုလုပ်ခဲ့သမျှ အသံတိတ်သပိတ်တွေတိုင်းဟာ နိုင်ငံတကာစာမျက်နှာပေါ်မှာ နေရာယူခဲ့ကြတာပါ။ ဒီလိုနိုင်ငံတကာစာမျက်နှာပေါ်ကို တက်သွားမှာကို အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ အပေါင်းအပါတသိုက် တုန်နေအောင် ကြောက်တယ်ဆိုတာလည်း သိကြပြီးသားပါ။ သူတို့ကို နိုင်ငံတကာက အာရုံမပြတ်တမ်း စောင့်ကြည့်နေမှာကို အာဏာရူးတသိုက်ဟာ မလိုလားကြပါဘူး။ ပြီးတော့ ဒီလိုအချိန်မှာ လူထုတရပ်လုံး ပါဝင်နိုင်တဲ့သပိတ်ဟာ အသံတိတ်သပိတ်ထက်ကောင်းတာ မရှိဘူးသေးလို့ပဲ မြင်မိပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ အာဏာသိမ်းကာလ ၂ နှစ်ပြည့်ခါနီးအချိန်မှာ အသံတိတ် သပိတ်ကိုပြုလုပ်ကြဖို့ နှိုးဆော်ခဲ့ကြတာပေါ့။

ဒီလိုနှိုးဆော်တဲ့အချိန်ကစပြီး အသံတိတ်သပိတ်က အသံထွက်တယ်ဗျာ။ ဒီလိုအသံတိတ်သပိတ်ကို နှိုးဆော်တဲ့အခါ ပထမဆုံးနှိုးဆော်တဲ့အဖွဲ့က တနေ့လုံးမှ ၂ နာရီစာပဲ ပြုလုပ်ကြဖို့ နှိုးဆော်တယ်။ သိပ်ပြီးအားမကောင်းခဲ့သလို လူတွေစိတ်ဝင်စားမှုကလည်း အနည်းငယ်လျော့ကျနေခဲ့တယ်။ ဘာကြောင့် ၂ နာရီပဲ လုပ်စေချင်တာလဲလို့မေးတော့ အဲ့ဒီအဖွဲ့လေးက ပြည်သူတွေရဲ့လုံခြုံရေးကို ငဲ့တာပါလို့ ဖြေကြတယ်။

အဲ… သိပ်မကြာခင်မှာပဲ နောက်ထပ်အားကောင်းတဲ့ နှိုးဆော်မှုက သပိတ်ကော်မတီတွေ၊ မြို့နယ်အလိုက် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ Page တွေမှာ တက်လာပါတယ်။ သူတို့ကတော့ မနက် ၁၀ နာရီက နေ ညနေ ၃နာရီအထိ အသံတိတ်သပိတ်ပြုလုပ်ကြမယ်ဆိုပြီးတော့ နှိုးဆော်လာတာပါ။

အစကတည်းက အချိန်အနည်းအများအတွက် အသံထွက်ခဲ့တဲ့ အသံတိတ်သပိတ်မှာ နောက်ထပ်အသံထွက် လာတာကတော့ အသံတိတ်တယ်ဆိုတာ တိုက်ပွဲဝင်တာမျိုးမဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အသံတွေပါပဲ။ သူတို့ပြောတာကတော့ တနေ့လုပ်တနေ့စားတွေအတွက် ဒုက္ခရောက်နိုင်တယ်။ အကျိုးသက်ရောက်မှု နည်းတယ်ဆိုတာတွေအပြင် အဲ့ဒီနေ့မှာ တခြားအဖွဲ့တွေက လှုပ်ရှားမှုတွေလုပ်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ ပြောပါ တယ်။ မနှစ်ကလည်း ဒီလိုအသံတွေပဲ ထွက်ခဲ့ပါသေးတယ်။

ဒါတွေကို တဘက်ကနေ ပြန်ပြောတဲ့အသံဟာလည်း ထွက်လာပြန်ပါတယ်။ ဒါကတော့ တနေ့လုပ်တနေ့စားတွေ အသံတိတ်သပိတ်တိုင်းမှာ စိတ်ပါလက်ပါ ပါဝင်ခဲ့ကြတယ်။ အဲ့ဒီလိုမှတ်မှတ်ရရနေ့တွေမှာ တခြားလှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ဖို့ဆိုတာ တော်တော်မလွယ်ဘူး။ စစ်ကောင်စီဟာ အဲ့လိုနေ့တွေမှာ အချက်ပေးစရာမလိုပဲ သတိကြီးကြီးထားတတ်တယ်။ အဲ့ဒီလိုနေ့မှာ လှုပ်ရှားမှုတွေပြုလုပ်ရင် အန္တရာယ်တောင် ပိုများပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူထုတရပ်လုံး ပါဝင်နိုင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုဆိုရင် အကောင်းဆုံးနဲ့ အန္တရာယ်အကင်းဆုံးနည်းက အသံတိတ်သပိတ်ပဲလို့ ပြောခဲ့ကြတယ်။

နောက်ထပ်ထွက်လာတဲ့အသံကတော့ တခြားဟုတ်ရိုးလား။ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ကို ထောက်ခံသူနဲ့ သူ့နောက်ကျောကနေ သူ့ကိုပရိုမိုးရှင်း ဆင်းပေးနေကြတဲ့ ချန်နယ်အစုံက အသံတွေပေါ့။ အစကတော့ သူတို့သပ်လျှိုနေကျ စကားလုံးတွေအတိုင်း အသံတိတ်သပိတ်ဟာ ဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး။ ပြည်သူတွေက အေးချမ်းချင်ပြီ။ သူတို့ အလုပ်အကိုင်တွေလည်း အပျက်မခံနိုင်တော့ဘူး။ မယုံရင်ကြည့် ပြည်သူမပါစေရဘူးပေါ့။ နောက်ပိုင်း အင်အားကောင်းတဲ့အဖွဲ့တွေရဲ့ ကြေငြာချက်တွေမှာ လူထုရဲ့စိတ်ဝင်စားမှုတွေကိုလည်းတွေ့ရော လူမိုက်တို့ရဲ့ထုံးစံအတိုင်း မိုက်ကြေးခွဲပြီး မင်းတို့မထွက်လည်း မထွက်ကြည့်တို့ လူစည်အောင်လုပ်ပြမယ် တို့နဲ့ အသံတိတ်သပိတ်ကို အမှန်ကြိတ်ပြီး ကြောက်နေတဲ့ အသံတွေထွက်လာပါလေရော။

အဲ့ဒီအသံတွေဟာ အသံတိတ်သပိတ်ရဲ့အင်အားကို သူတို့ဘယ်လောက်ကြောက်လဲဆိုတာ ပေါ်လွင်စေတယ်။ ပြည်သူကို ရမ်းရမ်းကားကားလုပ်ဖို့ ခက်တာကလည်း ဒီအသံတိတ်သပိတ်ပဲ ရှိနေတယ်။ ဒါကြောင့် အရင် အသံတိတ်သပိတ်တွေအတိုင်းပဲ လူထုက အင်အားကောင်းကောင်းနဲ့ ပါကြဦးမှာပဲလို့ တော်လှန်သူတွေဘက်က အသံထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကြောင့် ပိုပြီးတောင်အားထုတ်ကြဦးမှာလို့လည်း ပြောပါတယ်။

အသံတိတ်သပိတ်မှာ နောက်ထပ်ထွက်လာတဲ့ အသံတွေကတော့ ပြည်သူတွေကို မယုံဘူးဆိုတဲ့အဖွဲ့တွေဆီကပါ။ သူတို့ကပြောကြတာကတော့ အခုလူတွေက တော်လှန်ရေးကို မသိချင်ယောင်ဆောင်လာကြပြီ။ မီတာလည်း ဆောင်တယ်။ အပန်းဖြေခရီးတွေလည်း ထွက်တယ်။ ကလပ်တွေသွား၊ ဘားတွေရောက်၊ ဘီယာဆိုင်လူစည်နဲ့ ထောက်ပံ့ရေးကိစ္စတွေမှာလည်း နေရာအစုံမှာ ပါဝင်မှု လျစ်လျူရှုလာတယ်။ သူတို့က သူတို့ရဲ့ အန္တရာယ်ကျရောက်မှုကိုလည်း တွက်ဆလာကြတယ်။ ပြီးတော့ အခုတကြိမ် အသံတိတ်သပိတ် နှိုးဆော်စာကို စိတ်ဝင်တစားဖတ်ကြ မန့်ကြသူတွေ နည်းနေတယ်။ ဒါကြောင့် ပြည်သူတွေကို မယုံဘူးလို့ အသံထွက်လာကြတယ်။

ဒါကိုပြန်ပြောတဲ့တဖွဲ့ကလည်း ရှိသေးတယ်။ ပြည်သူတွေ တကိုယ်စာအပန်းဖြေမှုတွေဆိုတာ နှစ်ကာလ ကြာလာတော့ ထွက်ပေါက်တခုပေးတာမျိုးပဲ ဖြစ်တယ်။ ပြည်သူက မမေ့ပါဘူး။ သူတို့လုပ်နိုင်စွမ်းကို ပြခွင့်မရလို့သာ ဝင်မပြတာ။ ဒီလိုအသံတိတ်သပိတ်ကတော့ ပြည်သူက အသင့်ဖြစ်နေပြီးသားပဲ။ ထောက်ပံ့ရေးကိစ္စတွေမှာ လျစ်လျူရှုလာတာ ခက်ခဲသူများလာလို့ပဲ။ သူတို့အန္တရာယ်က စစ်ကိုင်း၊ မကွေးမှာ နေ့တိုင်းမီးရှို့ခံနေရသူတွေလောက်မှ မများတာ။ ပြည်သူက ကိုယ်ချင်းစာတတ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ အသံတိတ် သပိတ်နှိုးဆော်စာကို စိတ်ဝင်တစားဖတ်မယ်၊ မန့်မယ်၊ ရှယ်မယ်ဆိုရင် တပ်ထောက်ခံသူတွေရဲ့ တယ်လီဂရမ်ထဲကို ရောက်သွားလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ပြည်သူက ပါးပါးနပ်နပ်ပဲ ကျော်ဖြတ်နေတာလို့ ပြန်လည်အသံထွက်ခဲ့ကြတယ်။

နောက်ဆုံးအသံထွက်လာကြသူတွေကတော့ အသံတိတ်သပိတ် မအောင်မြင်ရင် ဘာဖြစ်နိုင်လဲနဲ့ အသံတိတ်သပိတ် အောင်မြင်ရင် ဘာဖြစ်လာမလဲဆိုတဲ့အဖွဲ့တွေပဲ ဖြစ်တယ်။ တဖွဲ့ကတော့ မအောင်မြင်ဘူးဆိုရင် ကျားကန်တော်လှန်နေသူတွေအတွက် အားလျော့စရာဖြစ်မယ်။ မြို့ပြတိုက်ပွဲတွေအတွက် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက စဉ်းစားသွားနိုင်တယ်။ အဆိုးဆုံးအနေနဲ့ဆိုရင် မြို့ပြပြောက်ကျားအဖွဲ့တွေဟာ မြို့ပြကို စွန့်ခွါသွားလိမ့်လို့ ပြောကြတယ်။

အောင်မြင်မယ်ဆိုရင်တော့ အစိုးရအဖွဲ့တွေ၊ ကျားကန်တော်လှန်ပေးနေသူတွေနဲ့ ပြည်သူတွေဟာ ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ပြီးသားဖြစ်မယ်။ မြို့ပြပြောက်ကျားတွေဟာ လှုပ်ရှားမှုတွေ တဆင့်စီတိုးလာလိမ့်မယ်။ ပြည်သူတွေဟာလည်း နောက်ထပ်စိန်ခေါ်မှုတွေအတွက် စိတ်အားထက်သန်လာလိမ့်မယ်လိုတွက်ချက် အသံထွက်ပြခဲ့ကြပြန်တယ်။

ဘယ်အသံတွေ ဘယ်လိုပဲထွက်နေနေပါ။ ဒေါက်တာတေဇာဆန်းတို့၊ ကိုနန်းလင်းတို့ကတောင် ပြည်သူတွေသွေးမအေးပဲ ဆက်လက်တော်လှန်နေတယ် ဆိုတာရယ်၊ တရားမဝင်ရွေးကောက်ပွဲ လက်သင့်မခံဘူးဆိုတာရယ်ကို ကမ္ဘာသိအောင် ထုတ်ဖော်ပြရမယ်လို့ ပြောထားကြပါပြီ။ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာဝင်းမြတ်အေးဟာလည်း “အသံတိတ် သပိတ်ကို ဉာဏ်နဲ့ ယှဉ်ပြီး လုံခြုံစွာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းကင်းနဲ့ ပါဝင်ပေးကြပါ” လို့ အသံထွက်နှိုးဆော်သွားတယ်။

ဘာသံတွေပဲ ထွက်ထွက်ပါ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ အသံတိတ်သပိတ်ကို တကယ်လုပ်ကြရပါတော့မယ်။ ဘယ်သူတွေဘယ်လောက်ပါဝင်မလဲ။ ဘယ်သူတွေ ဘာအသံတွေ ထွက်လာမလဲဆိုတာကိုလည်း စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။ အသံတိတ်သပိတ် အောင်မြင်မလား၊ မအောင်မြင်ဘူးလားဆိုတာကိုတော့….။

မြေလတ်အသံ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄၊ ၂၀၂၂။

ရေးသားသူ – ရာဇမင်းနိုင်

တိုင်းပြည်ကို အကြမ်းဖက်၊ အာဏာသိမ်းထားတဲ့စစ်အုပ်စုဟာ နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့မှာ နာမည်ကြီး နိုင်ငံရေးသမားတွေအပါအဝင် ဖမ်းဆီးထားသူတချို့ကို လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

လွတ်မြောက်ကြသူတွေအတွက် ပျော်ကြသည်၊ ဝမ်းသာကြသည်ပေါ့။ ၂၀၂၂ ရဲ့နှစ်ကုန်ပိုင်းကို ရောက်လာပြီး မကြာခင်မှာ ၂၀၂၃ ဟာ နွေဦးတော်လှန်ရေးအတွက်ရော၊ မင်းအောင်လှိုင် အုပ်စုအတွက်ပါ အဖြေတစ်ခုထွက်လာမယ့် နှစ်တစ်နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။

လွတ်ငြိမ်းလား လွှတ်ပေးတာလား

အရပ်သားရွေးကောက်ခံစနစ်မှာ အများပြည်သူကရွေးချယ်ပေးထားပြီး တရားဝင်မှုရှိတဲ့အစိုးရကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်းအာဏာသိမ်းပြီး ခေါင်းဆောင်တွေ၊ နိုင်ငံရေးသမားတွေကို ဖမ်းဆီး၊ချုပ်နှောင်၊ သတ်ဖြတ်ထားတဲ့ မင်းအောင်လှိုင်အုပ်စုမှာ ပြည်သူထောက်ခံမှုလည်းမရှိသလို တရားဝင်မှု ဆိုတာ လည်း ခုအချိန်ထိ မရှိသေးကြောင်း မြန်မာအပြင် ကမ္ဘာအသိဖြစ်ပါတယ်။

မင်းအောင်လှိုင်ဟာ အခုအချိန်မှာ အပြစ်ရှိတဲ့အရပ်သားဆိုရင်တောင် ဖမ်းဆီးထောင်ချခွင့်မရှိတဲ့ အကြမ်းဖက်လက်နက်ကိုင်အုပ်စုတစ်ခုသာဖြစ်တယ်။ ဥပဒေဆိုတာကလည်း အာဏာသိမ်းထားတဲ့ ကာလမဆိုနဲ့ အရှေ့အစိုးရကာလတွေမှာ Failed Law ဖြစ်နေခဲ့ရတာကြာခဲ့ပါပြီ။

ဒါကြောင့် အာဏာသိမ်းကာလအတွင်း လွတ်ငြိမ်းလို့ခေါင်းစဉ်တပ်ထားသမျှဟာ လွတ်ငြိမ်းမဟုတ်ဘဲ မတရားဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေကို မင်းအောင်လှိုင်အုပ်စုက သူ့အကျိုးအတွက်လွှတ်ပေးခြင်းသာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရှင်ဘုရင်အိပ်မက် အတုအယောင် ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲ

၂၀၂၂ နိုဝင်ဘာလ လွတ်ပေးခဲ့တဲ့အထဲ နာမည်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားတွေအပါအဝင် နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ သက်ဆိုင်သူတွေတချို့နဲ့ အခြားအမှုသမားတွေကို ရောပြီး အပြလွှတ်ပေး၊ ရောကျိတ်တဲ့ကိစ္စဟာ မင်းအောင်လှိုင်အတွက် နိုင်ငံတကာမှာ ပြစရာ အမှတ်တစ်ခုဖြစ်လာမှာပါ။

အထူးသဖြင့် ဘုရင်ရူးအိပ်မက် ၂၀၂၃ တရားမဝင်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဖြေလျှော့မှုခေါင်းစဉ်နဲ့ လုပ်စားဖို့ မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ကလေးကွက်သာဖြစ်ပါတယ်။

အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုနဲ့ပေါင်းပြီး ပြည်သူ့ဘက်ကို မျက်နှာမမူတဲ့ ပါတီတုတွေ၊ တိုင်းရင်းသားခေါင်းစဉ်တပ်ထားတဲ့လက်နက်ကိုင်တွေက မင်းအောင်လှိုင်ဘက်က ညာသံပေး၊ ပြည်သူကို အပျော့ဆွဲပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ စားပွဲဝိုင်းမှာ နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ဆိုတဲ့ ဂျင်းလုံးကို ထပ်ကာ ထပ်ကာကျွေးခိုင်းထားတာလည်း မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ကလေးကွက်ထဲက တစ်ကွက်သာဖြစ်ပါတယ်။

မကြာသေးခင်က ထွက်ထားတဲ့ ဘိန်းဘုရင် ရွက်ဆစ်ရဲ့ RCSS အဖွဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကြည့်ရင်သိနိုင် ပါတယ်။ ဒီအပြင်မှာတော့ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေးမှိုင်းတိုက်ပြီး တိုင်းပြည်ကိုအမှောင်ချခဲ့တဲ့ နည်းလမ်း ကို သုံးမြဲသုံးနေသေးတာမို့ သီတဂူလိုနာမည်ကြီးပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ခါးပိုက်ဆောင် ဖြစ်လာတာ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ကွင်းကွင်းကွက်ကွက်မြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဘုရင်ရူးအိပ်မက်အတွက် ဖမ်းထားသူတွေကို လိုသလို ကလိမ်ဉာဏ်ဆင်ပြီး ကစားပြ၊ အာဆီယံလို သုံးစားမရတဲ့အစုအဖွဲ့ကနေ မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ဖြူစင်လာကြောင်း သွေးစိုနေတဲ့လက်နဲ့ ပြလာမယ့် အခါ ဘယ်သူတွေက ထောက်ခံကြမလဲဆိုတာ အံ့ဩ၊ ရင်ခုန်စရာသိပ်မရှိဘဲ စောင့်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။

၂၀၂၃ အတုအယောင်တရားမဝင်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နိုင်ငံရဲ့ မြို့တွေကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ခရိုင်မြို့ပြောင်းတာတွေကအစ လုပ်ထားခဲ့ပြီးပါပြီ။ တရားမဝင်ကြောင်းသိသိနဲ့ နိုင်ငံရေးသမားဆိုတာ နိုင်ငံရေးလုပ်ရတယ်ဆိုတဲ့ တခါက နာမည်ကျော်ပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ပါတီတွေလည်း အပေးအယူတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းကြပြီးပါပြီ။

နှပ်ကြောင်းပေးအဖွဲ့ဝင်တွေဖြစ်တဲ့ သိန်းညွန့်၊ ခင်မောင်ဆွေ၊ ကရင်သစ္စာဖောက် မန်းငြိမ်းမောင်တို့
အပါအဝင် မင်းအောင်လှိုင်က သူ့လူတွေကို ဂုဏ်ထူး၊ ဘွဲ့တွေပေးပြီး မြှောက်စားထားရပြန်တာ ကလည်း နိုင်ငံရေးသမားတွေကို လွှတ်ပေးတဲ့အချိန်မှာပဲ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

သူသာထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းရှိဟန်ပြ

ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထားတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေဆိုတာ မင်းအောင်လှိုင်အတွက်က ဓါးစာခံပါပဲ။ Dirty Politic ကိုသာ ကောင်းကောင်းအသုံးချခဲ့တဲ့ စစ်တပ်ဆိုတာ ၂၀၀၈ ခြေဥစာအုပ်စိမ်းကြီးက သက်သေ ပြနေပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ နေဝင်းကစလို့ စောမောင်၊ သန်းရွှေ၊ မင်းအောင်လှိုင်အထိ လျှော့တွက်လို့မရတဲ့ကိစ္စက စိတ်ဓါတ်စစ်ဆင်ရေးပါပဲ။ ဒီနည်းနဲ့ပဲ တိုင်းပြည်ကို စစ်ကျွန်ပြုလာခဲ့တာပါ။

၂၀၁၀ အရှေ့ပိုင်းကာလတွေဆိုတာ မြန်မာပြည်ဟာ သတင်းအချက်အလက်အမှောင်ချခံတဲ့ ခေတ်တွေ ဖြစ်တာမို့ စစ်တပ်ထိန်းချုပ်မီဒီယာတွေကနေ ဇာတ်လမ်းတွေ၊ သတင်းတွေကနေ ကာလကြာရှည် ရိုက်သွင်းခဲ့တဲ့ သတင်းမှားတွေကတဆင့် လူထုကို အမြင်ပြောင်းပြီး နိုင်ငံရေးတက်ကြွမှုဘက်ကို ချဉ်းကပ်လို့မရအောင် လုပ်ခဲ့တာပါ။

ဒါကြောင့်လည်း ကရင်ဆို ကရင်သူပုန်၊ ကချင်ဆို ကချင်သူပုန်၊ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူတွေဆိုတဲ့ ဆိုက်ဝါးတွေကို ပြည်သူတွေ ချွတ်မရအောင်မိခဲ့တာပါ။

နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း မင်းအောင်လှိုင်ဟာ လွတ်ငြိမ်းခေါင်းစဉ်လှလှကိုပြပြီး သူ့မှာ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်း၊ အစိုးရတစ်ရပ်ရဲ့ ဟန်တွေရှိကြောင်း ပါးပါးလေးရိုက်သွင်းပြလိုက်တာပါပဲ။

ဒီလိုလုပ်ခဲ့တဲ့နောက်ထပ်ဥပမာကတော့ ဇော်မင်းထွန်းတို့ဟာ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ် တပ်ပြီး သူတို့လက်ဝေခံမီဒီယာတွေ၊ အပေးအယူရှိတဲ့ ပြည်ပမီဒီယာတွေနဲ့ အမေးအဖြေကို အတည် အခန့်လုပ်ပြီး လူထုဆီကိုချပြခိုင်းတာမျိုးပါ။

တကယ်တမ်း အဲဒီနေ့က တစ်နိုင်ငံလုံး နိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေ လွတ်မြောက် လာခဲ့တာ ၇၀ ဦးဝန်းကျင်ပဲရှိနေတယ်ဆိုတာ သတင်းပျံ့နှံ့မှုအားနည်းခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အကျဉ်းထောင်လို့ခေါ်တဲ့ စစ်ခွေးတိုက်တွေဟာ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေ၊ နိုင်ငံရေးသမားတွေကို ဓါးစာခံဖမ်းပြီး လိုသလို အကြံရှိရှိနဲ့ထုတ်သုံးလို့ရတဲ့နေရာတွေဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်သူတွေအနေနဲ့ စစ်ခွေးတိုက်တွေဆိုတာ စောင့်မျှော်စရာမဟုတ်ဘဲ ရိုက်ချိုးပြီး ကယ်ထုတ်ရမယ့် နေရာလို့ နားလည်ထားသင့်ပါတယ်။

လွတ်လာသူတွေနဲ့ပြည်သူကို သင်းခွဲမယ့်အကြံ

လွတ်မြောက်လာတဲ့ နာမည်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားတွေဟာ ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲတွေမှာ ရှေ့တန်းက ရဲရဲရင့်ရင့်ပါဝင်ခဲ့ကြသူတွေအများစုပါဝင်ပါတယ်။

သူတို့လွတ်လာရာမှာ ထောင်ဆိုတဲ့ စစ်ခွေးတိုက်ထဲကနေ အကြမ်းဖက်တွေထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ခြံဝန်း ထဲကိုသာလွှတ်ပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။

လွတ်လပ်စွာသွားလာနိုင်ခြင်းမရှိနိုင်ဘဲ ခြုံခိုစောင့်ကြည့်မှုတွေကြားကနေ ကျပ်တည်းစွာနေထိုင်ခိုင်းတာ ဖြစ်လို့ တော်လှန်ရေးအရှိန်မြင့်လာလေလေ စစ်ခွေးတိုက်ကနေ လွတ်မြောက်လာသူတွေဟာ ပါဝင်နိုင် စွမ်းအကန့်အသတ်ရှိနေတာကြောင့် ပြည်သူနဲ့ သင်းခွဲစရာမလိုဘဲ ကွဲသွားစေမယ့်နည်းလမ်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်သူတွေဟာ ဒီလောက်တော့ ညံ့မှာမဟုတ်တဲ့အတွက် မင်းအောင်လှိုင်က ဘာလုပ်လုပ် သူ့အတွက် အကျိုးတစုံတရာမရှိဘဲ မလုပ်ဘူးဆိုတာ သတိအမြဲထားမိကြဖို့ပဲလိုပါမယ်။

လမ်းကြောင်းမလွဲနဲ့ မမေ့နဲ့

မြန်မာနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ဒီနေ့အချိန်အခါမှာဆိုရင် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအသွင်ကို အားကောင်းကောင်းနဲ့မောင်းနှင်နေပြီဆိုတာ စစ်ကိုင်းတိုင်းလို ဗမာသူပုန်များ ရှိတဲ့ နေရာတစ်ခုနဲ့တင်သက်သေပြလို့လုံလောက်ပါတယ်။

လူမျိုးစုလက်နက်ကိုင်ဒေသအသီးသီးက တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာလည်း မင်းအောင်လှိုင်ကို ချေမှုန်းတိုက်ခိုက်နိုင်နေတာကြောင့် လေကြောင်းမှမသုံးရင် မရတဲ့အခြေအနေပိုပြီးဖြစ်လာနေပါတယ်။

“မြို့ပေါ်မှာ ပျော်ပွဲ၊ တောမှာ သေပွဲ”ဆိုတဲ့ မြင်ကွင်းတွေဟာ တော်လှန်ရေးကျင့်ဝတ်သိက္ခာအရ မဖြစ်သင့်ကြတာမို့ ဒေသအသီးသီးက သပိတ်အင်အားစုတွေ၊ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေ၊ စစ်မှန်တဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို ထောက်ပံ့မှု၊ အားထားမှု၊ မျက်ခြေမပျက်မှုတွေနဲ့ ဦးညွတ်နေကြဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။

ပြည်လုံးကျွတ်တိုက်ပွဲအတွက်ပြင်ဆင်ကြ

ပြည်သူတွေဟာ ရှင်ဘုရင်ခေတ်တွေကစလို့ ဒီနေ့အထိ အမြဲမှန်တဲ့ဘက်မှာရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အုပ်ချုပ်ခံလူတန်းစားထဲက အဖိနှိပ်ခံ၊ အောက်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်နေလို့ ထားရာနေရတဲ့ဘဝတွေပါ။ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ကျပ်တည်းလာတဲ့ပြည်သူတွေဟာ၊ ရုပ်ဝတ္ထု ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးမှုတွေသာမက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုတွေပါ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံစားရပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းလိုဒေသတွေ၊ လေကြောင်းထိုးစစ်တွေ၊ မီးလောင်တိုက်သွင်းခံရတဲ့ လူမျိုးစုအသီးသီးက တော်လှန်နေတဲ့နေရာတွေက ပြည်သူတွေဟာ အဆိုးရွားဆုံးခံစားကြရပါတယ်။

ဒီကာလမှာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ခံစားရမှုတွေကို ကုစားနိုင်မယ့် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းကတော့ ပြည်သူအချင်းချင်း ထူ၊ ကူ၊ ကိုယ်ချင်းစာနာတဲ့လုပ်ရပ်တွေကိုသာ စိတ်ရင်းနဲ့ ပြုလုပ်ကြဖို့ဖြစ်ပါတယ်။

ဖောက်ပြန်တဲ့တော်လှန်ရေးသမားတွေကို ဖယ်ရှားရင်း စစ်အာဏာရှင် အပါအဝင်
အာဏာရှင်အသီးသီးကို အပြတ်တိုက်၊ အမြစ်ဖျက်ပြီး အနာဂတ်ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဘယ်လို၊ ဘယ်သူတွေ၊ သဘောတူညီချက်တွေနဲ့ သွားရမှာဖြစ်လို့

မဝေးတော့တဲ့ နေ့သစ်တွေအတွက် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ တော်လှန်ရေးအသိ၊ သတိနဲ့ ရှင်သန်နေထိုင်ကြဖို့ပဲရှိပါတော့တယ်။

မြေလတ်အသံ၊ စက်တင်ဘာ ၂၁၊ ၂၀၂၂။

ရေးသားသူ – စစ်ငြိမ်းနိုင်

မကြာမီကာလအတွင်း စစ်ကောင်စီသည် ထွက်ပေါက်တစ်ခုကို မဖြစ်မနေ ရှာရတော့မည်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းတို့ အစဉ်တစိုက် ကိုင်စွဲလာသော ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေက ပေးထားသည့် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ(ကာလုံ)၏ အခန်းကဏ္ဍသည် ချုပ်ငြိမ်းရတော့မည် ဖြစ်သောကြောင့်ပင်။

၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေပါ အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာပြဌာန်းချက်များကို ကိုင်စွဲ၍ အာဏာထိန်းပါသည်ဟု အကြောင်းပြခဲ့သော စစ်ကောင်စီ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်သည် လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလကုန်တွင် နိဌိတံပြီဖြစ်၏။ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေတွင် အရေးပေါ်ကာလသက်တမ်းကို ၂ နှစ်အထိသာ သတ်မှတ်ပေးထားပြီး ၂ နှစ် ပြည့်မြောက်ပါက “ပုဒ်မ ၄၁၈ အရ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အား နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲအပ်ဆောင်ရွက်စေခဲ့သည့် အမိန့်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာရမည်” ဟု အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာပြဌာန်းချက်များ ပုဒ်မ ၄၂၆ မှာ အတိအလင်းဖော်ပြထားသည်။

အကယ်စင်စစ်မူ စစ်ကောင်စီသည် အာဏာလွှဲပြောင်း ရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ၊ ဖေဖေါ်ဝါရီ (၁) ရက်နေ့ကပင် အာဏာသိမ်းမှု ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အာဏာလွဲယူစဉ်က ၎င်းတို့ ကိုင်စွဲခဲ့သော အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာပြဌာန်းချက်များတွင် အာဏာလွှဲပြောင်းပေးနိုင်သူမှာ နိုင်ငံတော်သမ္မတဟူ၍ အတိအလင်းဖော်ပြထား၏။ သို့သော် စစ်ကောင်စီသည် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်၏ သဘောထားဆန္ဒမပါဘဲ ဒုသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေကို ယာယီသမ္မတဟု ကင်ပွန်းတပ်ပြီး လက်တလုံးခြား လိမ်ညာလှည့်ဖျားကာ အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းမှုကို ကျူးလွန်ထားသော်လည်း မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်သည့် စစ်ခေါင်းဆောင်တို့သည် ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ အာဏာထိန်းသိမ်းထားရပါသည်ဟုသာ အမြဲမပြတ်ပြောဆိုခဲ့သည်။ အာဏာရှင်ဟောင်းနှင့် အာဏာရှင်သစ်ကို ပေါင်း ကူးပေးနိုင်သည့် ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေကို ၎င်းတို့ အလွယ်တကူ လွှင့်မပစ်ရက်ပေ။ ပေတံတချောင်းသဖွယ် ကိုင်စွဲထားရ၏။

ယခုမူ ၎င်းတို့ အစဉ်တစိုက်ကိုင်စွဲထားသော ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအရပင် ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍသည် နေဝင်ချိန်သို့ ရောက်လာပေပြီ။ အရေးပေါ်ကာလဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၉ အရ “အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ပုဒ်မ ၄၂၆ အရ အမိန့်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာသည့်နေ့မှစ၍ ၆ လအတွင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဌာန်းချပ်များနှင့်အညီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးရမည်” ဟု ပြဌာန်းထားသည်။ သို့ဖြစ်ရာ စစ်ကောင်စီသည် ၎င်းတို့ကိုင်စွဲထားသည့် ပေတံအရပင် ၎င်းတို့၏ ကာလုံသက်တမ်း ကုန်ဆုံးချိန် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလကုန်မှ နောက် ၆ လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲမဖြစ်မနေ ကျင်းပပေးရမည်ဖြစ်၏။ သို့မှသာ ၎င်းတို့၏ ၂၀၀၈ ခြေဥ ပေတံကို ဆက်လက်ကိုင်စွဲခွင့် ရှိမည်ဖြစ်သည်။ ကျိုးပဲ့ထားသည့် ပေတံကို မှင်သေသေဖြင့် ဆက်လက်ကိုင်စွဲမည်လား၊ ပေတံကို ကိုယ်တိုင်ချိုး၍ ရှေ့ဆက်တိုးကာ မိုက်လုံးကြီးမည်လား စစ်ကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ရပေတော့မည်။

စစ်ကောင်စီအတွက် ရွေးချယ်စရာ လမ်းနှစ်ခုသာ ရှိပါတော့သည်။ ပထမလမ်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ပေးခြင်းဖြစ်ပြီး ဒုတိယလမ်းမှာ ၂၀၀၈ ‌အခြေခံဥပဒေကို အတိအလင်း ကျောခိုင်းကာ အာဏာဆက်သိမ်းကြောင်း ကြေညာခြင်းပင်။ ရွေးကောက်ပွဲဆိုသော်လည်း ပုဒ်မ ၄၂၉ တွင် “အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ” လုပ်ပေးရမည်ဟု ပြဌာန်းထားရာ စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် တစိတ်တပိုင်း ရွေး ကောက်ပွဲကို ပြယုဂ်သဘော လုပ်ခွင့်သာမည် မဟုတ်ပေ။ အာဏာသိမ်းစက မတည်ငြိမ်မှုများကို အလွယ်တကူ ထိန်းသိမ်း၍ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို အလွယ်တကူ ကျင်းပပြီး အာဏာဆက်ယူနိုင်မည်ဟု မှန်းဆထားပုံရသော စစ်ကောင်စီ၏ ရည်မှန်းချက်သည် ယခုကာလတွင် ပြည့်ဝမည့် အလားအလာ မရှိချေ။ ဒေသအသီးသီးတွင် ခုခံတော်လှန်မှုများ ပြည့်လျှမ်းနေ၏။ ဤ အခြေ အနေအတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို အဓမ္မကျင်းပပါက သွေးစွန်းသော ရွေးကောက်ပွဲ၊ မအောင်မြင်သော ရွေးကောက်ပွဲအဖြစ်သာ နိဂုံးချုပ်ရမည့် အလားအလာရှိ၏။

အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပတော့ဘဲ အာဏာသိမ်းလမ်းကြောင်းကို ရွေးမည်ဆိုပါကလည်း ဦးသန်းရွှေ ဦးဆောင်သည့် စစ်အာဏာရှင်ဟောင်းများ၏ လုံခြုံရေးကို အာမခံချက်ပေးထားနိုင်သည့် ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေကို မြောင်းထဲ လွှင့်ပစ်ရာရောက်ရမည်ဖြစ်သဖြင့် အာဏာရှင်ဟောင်းများ၏ ‌အလိုမတူမှုကို မင်းအောင်လှိုင်တို့ ရင်ဆိုင်ရပေမည်။ အာဏာထိမ်းပါသည်ဆိုသော ကာလမှာပင် တတိတိ ပျက်ကြွေနေသော စစ်တပ်အတွင်း အောက်ခြေစစ်သည်များ၏ စိတ်ဓါတ်ရေးရာ အလွန်အမင်း ကျဆင်းကာ ရှေ့က ရန်သူထက် နောက်ကလာမည့် ကျည်ဆန်က ပိုကြောက်စရာကောင်းသည်ဆိုသော အချက်သည်လည်း စစ်ခေါင်းဆောင်များ လျစ်လျူရှုထား၍ မရသည့် အနေအထားဖြစ်၏။

သို့ဖြစ်ရာ မင်းအောင်လှိုင်နှင့် စစ်ခေါင်းဆောင်တို့သည် အထွေအထွေရွေးကောက်ပွဲကို မဖြစ်မနေ ကျင်းပမည့် လမ်းကြောင်းကိုသာ ရွေးချယ်လိမ့်မည်ဟု မှန်းဆရပေသည်။ ၎င်းတို့ မဖြစ်မနေ လုပ်ရတော့မည့် ‌အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပခွင့်သာအောင်လည်း အရေးပေါ် ထွက် ပေါက်တစ်ခု ရှာဖွေထားဟန်တူ၏။ ထိုထွက်ပေါက်မှာ အခြားမဟုတ်။ “ကိုဗစ်”

ကိုဗစ်ဟူသည့် ကူးစက်ရောဂါကို အကြောင်းပြကာ စစ်ကောင်စီသည် လာမည့် ကာလအတွင်း ဒေသအသီးသီးကို လော့ဒေါင်း ချလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရှိ သတင်းရင်းမြစ်တချို့ထံမှ ခန့်မှန်းသုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှစတင်ကာ ဝန်ကြီးဌာနအသီးသီးသည် စစ်တပ်လက်အောက် ကျရောက်သွားသည်ဖြစ်ရာ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ လူနာစာရင်းသည်လည်း အလားတူပင်။

ထို့ကြောင့် စစ်ကောင်စီသည် ယခု ရက်ပိုင်းများအတွင်း ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ လူနာစာရင်းကို တိုးချဲ့ထုတ်ပြန်လာ၏။ အမှန်တကယ် ကိုဗစ် ပိုးတွေ့ လူနာမြင့်တက်လာခြင်း ရှိမရှိကို မည်သူကမျှ မသိနိုင်ပေ။ ကူးစက်ရောဂါဌာနတွင် အခြားဆရာဝန်များကို ရွေ့ပြောင်းစေ၍ စစ်ကောင်စီက ၎င်းတို့၏ တပ်မိသားစုဝင် ဆရာဝန်များကိုသာ အစားထိုးခန့်ထားခြင်းများလည်း ရှိနေသည်။ စစ်ကောင်စီ လက်ထဲတွင် ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လူနာစာရင်းသည် လိုသလို တိုးနိုင်သည့် စာရင်းတစ်ခုသာပင်။ မန္တလေး နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတို့တွင် လမ်းသွားလမ်းလာများကိုပင် တားကာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က Mask များ ဖြန့်ဝေ၍ ကိုဗစ် ပရိုမိုးရှင်း ဆင်းနေကြခြင်းက ရွေးကောက်ပွဲကာလမတိုင်မီ ကိုဗစ်ကို ထွက်ပေါက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချနိုင်သည်ဟူသော အယူအဆကို ခိုင်မာစေသည်။

ကိုဗစ်ကို အကြောင်းပြု၍ ဒေသများကို လော့ဒေါင်းချထားခြင်းဖြင့် PDF များ၏ လှုပ်ရှားမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဟုလည်း စစ်ကောင်စီက တွက်ဆထားဟန်တူ၏။ ပျူစောထီးအဖွဲ့ ဖွဲ့ခြင်းသည် ၎င်းတို့ မျှော်မှန်း အင်အား မရခဲ့သော်လည်း ကိုဗစ်အကြောင်းပြ၍ လော့ဒေါင်းချပါက အဝင်အထွက် ဂိတ်များကို ကြီးကြပ်ရာတွင် ‌ဒေသခံ ပရဟိတသမားများ ပိုမို ပူးပေါင်းပါဝင်လာမည်ဟုလည်း မှန်းဆထားပုံရသည်။ ထိုနည်းဖြင့် ဒေသအသီးသီးကို ထိန်းချုပ်၍ ဗြုန်းကနဲ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပကာ ထွက်ပေါက်ရှာခြင်းသည်သာ အငြင်သာဆုံးဖြစ်မည်ဟု စစ်ကောင်စီက တွက်ချက်ထားဟန်တူသည်။

၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ ပေးထားချက်အရ အသက်ကုန်ဆုံးတော့မည် ဖြစ်သော စစ်ကောင်စီအတွက် အရေးပေါ်ထွက်ပေါက်လိုအပ်နေသည်မှာမူ ပစ္စက္ခ အရှိတရားဖြစ်၏။ မင်းအောင်လှိုင် ခေါင်းဆောင်သော စစ်ကောင်စီသည် မည်သည့် အကြောင်းတရားကို ထွက်ပေါက်အဖြစ် အသုံးချသွားမည်ကို စောင့်ကြည့်ကြရပေတော့မည်။

မြေလတ်အသံ၊ ဩဂုတ် ၂၉၊ ၂၀၂၂။

ဟုတ်ပါတယ် ကျုပ်တို့က မျက်နှာမွဲတော်လှန်ရေးသမားတွေပေါ့၊ မျက်နှာမွဲလွန်းတော့လည်း တော်လှန်ရေးသမားလို့ နာမည်တပ်ရမှာလည်း ခပ်ရွံ့ရွံ့ပါပဲ။

ကျုပ်တို့ဆိုတာကတော့ မြေလတ်၊ အညာဒေသတွေက အကာအကွယ်မဲ့၊ အထောက်အပံ့နည်း တော်လှန်ရေးသမားတွေကို ဆိုလိုတာပါ။

ခုပြောမှာကတော့ မြေလတ်ဒေသကို အဓိကထားပြီးပြောမှာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်က ပဲခူးတိုင်း၊ ကြို့ပင်ကောက်မြို့က ဒေသအခြေစိုက်တော်လှန်ရေးစခန်းတခုကို လူသတ်ရာဇဝတ်ကောင်တွေ ဝင်စီးလို့ အဖမ်းခံရသူခံရ၊ အသတ်ခံရသူခံရနဲ့ အင်မတန်စိတ်နှလုံးမချမ်းမြေ့ဖွယ်ရာသတင်းပါပဲ။

အံတကြိတ်ကြိတ်နဲ့ ခံစားရခက်တဲ့အထဲ ထိပ်ဆုံးကတော့ ကျုပ်တို့မြေပြင်က နီးနီး၊ ဝေးဝေးမှာရှိကြတဲ့ ရဲဘော်တွေပဲ။

ဓါတ်ပုံတွေကို ကြည့်လိုက်ပြန်တော့လည်း တူမီး၊ လက်လုပ်၊ ဆိုလာချပ်တချို့ … ဪ တော်လှန်ရေးကာလတနှစ်ခွဲ မောင်းပြန်တောင်မကိုင်နိုင်ကြတဲ့ တို့ပဲခူးအနောက်မျက်နှာမွဲတွေပါလား။

ပဲခူးရိုးမအခြေပြုလို့ တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ကျုပ်တို့ဆိုတာ ရိက္ခာ၊အဆက်အသွယ်တွေကို ရန်သူက ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် ဖြတ်တောက်ထားခံရတဲ့အခြေအနေပဲ။

မြို့ပေါ်မှာလည်း ကျုပ်တို့တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို ကူညီထောက်ပံ့သူတွေဆိုတာ အင်မတန့် အင်မတန်မှ နည်းပါးလွန်းလှတယ်။

တချိန်က NLD လိုပါတီကြီး ရွေးကောက်ပွဲအောင်နိုင်ရေးတို့၊ အောင်နိုင်သွားတဲ့အချိန် ပွဲခံကြတုန်းက မြို့ပေါ်သူဌေးသူကြွယ်တွေဟာ ထိပ်ဆုံးက ပါခဲ့ကြသတဲ့။

အမတ်ဖြစ်သွားတဲ့သူတွေဆိုတာလည်း အဲဒီအချိန်တွေကတည်းက ပြည်သူဘက်ကို ပြန်ကြည့်တာကနည်းနည်း၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတို့လို အရာရှိတွေနဲ့ တတွဲတွဲ အရက်ဆိုင်ထိုင်၊ ကေတီဗီထိုင်နဲ့ နေရတာကို သူတို့မှာ ဂုဏ်ယူစရာတခုလိုပဲ။

ခုများတော့ အဲဒီအမတ်တော်တော်များများလည်း ကြက်ပျောက်ငှက်ပျောက်၊ မပျောက်နိုင်တဲ့ အမတ်တွေလည်း လွတ်မြောက်နယ်မြေ ဒါမှမဟုတ် တိုင်း၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ်ပကဖ၊ ပအဖတွေမှာ တာဝန်ယူကြရတယ်။

တချိန်က ဒီမိုကရေစီလက်သီးလက်မောင်းတန်းတဲ့ သူဌေးသူကြွယ်တို့ဟာလည်း ခုချိန်မှာ မျိုးဆွေဝင်းဖလား၊ ဘောလုံးပွဲ၊ ခြင်းလုံးပွဲတွေ၊ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေမှာ ထိပ်ဆုံးကနေ တက်တက်ကြွကြွ ကျွန်လက်မှတ်ရဖို့ ခံယူနေကြကုန်ပြီ။

အာဏာသိမ်းအခါတော်ပေး၊ မြှောက်ပင့်တဲ့ ကြံ့ဖွတ်၊ မဘသတွေ၊ မြို့နယ်ကဗိုလ်မှူးဆိုတဲ့ကောင်တွေနဲ့ ဂေါက်ရိုက်၊ ပရဟိတတွေကို ကာဗာလုပ်ပြနဲ့ အနေအစားအဆင်ပြေနေကြပြီ။

ဖက်ဆစ်စစ်တပ် ယုတ်မာမှုကို ကျုပ်တို့ထည့်မပြောတာ အံ့ဩစရာမရှိလို့ပါပဲ။

တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ မီးလောင်ပြာကျ၊ စီးပွားရေးဇောက်ထိုးကျ၊ လူသတ်၊ မုဒိန်းကျင့်ခံနေရချိန်မှာတော့ သာယာအေးချမ်းလှတဲ့ ကျုပ်တို့မြို့တွေဆီမှာ လုံလုံခြုံခြုံ သပိတ်မှောက်ဆန့်ကျင်လို့ရတဲ့ မင်းအောင်လှိုင်တို့ ထုတ်ကုန်တွေကို မြိန်ရေယှက်ရေ သုံးဆောင်းလို့ကောင်းနေတုန်းပဲ။

မျက်နှာမွဲတော်လှန်ရေးသမားတွေ ကျုပ်တို့ကတော့ လက်နက်တလက် သိန်းတရာဝန်းကျင်ရဖို့ ငွေဆယ်သိန်းရဖို့ ငွေတသိန်းရဖို့ NUG ကို တင်ပြ၊ နားပူနားဆာလုပ်လည်း ဆင်ပါးစပ်နှမ်းပက်တာလောက်တောင်မလာ။

တောနက်ထဲမှာ အခြေချနေထိုင်ရတာဖြစ်လို့ အင်တာနက်ကသုံးလို့မရ၊ ဈေးပေါပေါ အကြမ်းစီးတောစီးဖိနပ်တောင် မစီးနိုင်ကြ၊ ယူနီဖောင်းဆိုတာ ရဲဘော်ကိုယ်စီစိတ်ထဲမှာ သူများနည်းတူဝတ်ချင်ကြပေမယ့် မရှိမှန်းသိ၊ မရမှန်းသိတော့ ရှိတဲ့လက်လုပ်သေနတ်တွေကိုသာ အမြတ်တနိုး တန်ဖိုးထားပြီး မောင်းပြန်သေနတ်သဖွယ် ကိုင်ဆောင်ထားကြတယ်။

ဒီတချက်ထိုး လက်လုပ်တွေဆိုတာကလည်း လူတိုင်းတောင် ကိုင်နိုင်ကြတာမဟုတ်။ ခပ်ကြမ်းကြမ်းပြောရရင် စုတ်စုတ်ပြတ်ပြတ် သူတောင်းစားသာသာ ကျုပ်တို့ပေါ့ဗျာ။

ဖက်ဆစ်တွေ စစ်ကြောင်းထိုးလာရင် ပါတဲ့အင်အားကမှ ဆယ်ယောက်ဝန်းကျင်လောက်ကိုတောင်မှ ကြာကြာခံမပစ်နိုင်တဲ့ကျုပ်တို့ဗျ။

အရာအားလုံးကို စွန့်လွှတ်ထားပြီးသူတွေမို့ စားရေးသောက်ရေး ဘယ်လိုနေထိုင်ရတယ်ဆိုတာတွေကို စာဖွဲ့နေမယ့်သူတွေမဟုတ်သလို အားလုံးမျှော်လင့်ချက်ကတခုပါပဲ အဲဒါက ဂန်းရဖို့။

ဂန်းရဖို့ကလည်း ကျုပ်တို့ဒေသအတွက်တော့ တော်တော်မလွယ်တဲ့ကိစ္စပါပဲ။ ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေ၊ မြန်မာ့မီဒီယာတွေအထက် သတင်းတွေဖြစ်အောင် ကျုပ်တို့က ထိုးစစ်၊ တိုက်စစ်တွေမဖွင့်နိုင်တော့ ဒလန်ရှင်းတာ၊ မိုင်းဆွဲတာလောက်ပဲလုပ်နိုင်တော့ မျက်နှာပန်းက မပွင့်ပြန်ဘူး။

ကျုပ်တို့ မနာလိုမှုနဲ့ပြောတာမဟုတ်ဘူး ဖြစ်ပုံကိုပြောပြတာပါ။ ညီနောင်ရဲဘော်တွေရဲ့ တိုက်ပွဲအောင်သံတွေကြားရင် ကျုပ်တို့ အင်မတန်မှ အားတက်ပြီး ပျော်ရွှင်ကြရပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းလို ပြည်သူတွေ အင်ပြည့်အားပြည့်နဲ့ ပါဝင်ကြတဲ့ တော်လှန်စိတ်တွေကို အားကျရပါတယ်။

ဒီလိုအခက်အခဲကြားထဲမှာ ကျေးဇူးတင်ရတာကတော့ ပြည်ပရောက် ဒေသအသီးသီးက ပြည်သူတွေပေါ့။ မရှိလို့၊ ဆင်းရဲလို့၊ အဆင်မပြေလို့ သူများနိုင်ငံမှာ ဒုက္ခအမျိုးမျိုးနဲ့ ပင်ပင်ပန်းပန်းအလုပ်တွေ လုပ်နေကြရတဲ့ ညီအစ်ကို၊ မောင်နှမတွေရဲ့ ချွေးနည်းစာဟာ ကျုပ်တို့ တရက်၊ တရက် အသက်ဆက်မယ့် အားဆေးတွေဖြစ်ခဲ့တယ်။

အားနာမိတယ်၊ စိတ်မကောင်းမိတယ် အထူးသဖြင့် မြို့ပေါ်မှာ အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ ဈေးသက်သာတဲ့မိုင်တဲလ်သုံး၊ မြန်မာဘီယာလေး ပေါ်တင်၊ ခိုးကြောင်ခိုးဝှက်သောက်၊ စစ်တပ်ဘောမတွေနဲ့ လုံးထွေးပေါင်းသင်းနေတဲ့ လက်သုံးချောင်းထောင်သူတွေနဲ့ ယှဉ်ရင်ပေါ့။

ဒီလိုကြားထဲ ပြန်ဆက်ရရင်တော့ သစ္စာဖောက်အမတ်တွေ၊ သစ္စာဖောက်တော်လှန်ရေးမြေခွေးတွေဟာ ကျုပ်တို့ တော်လှန်ရေးထဲပါလာတော့ ကြို့ပင်ကောက်လို၊ တခါက ဇီးကုန်းမြို့က အဖြစ်အပျက်တွေဖြစ်တော့တာပဲ။ အဖမ်းခံရလို့ လမ်းပြတာကို မဆိုလိုပါ။

ကိုဇေယျာသော်၊ ကိုဂျင်မီတို့ သတ်ဖြတ်ခံရတုန်းကလို မြင်စ ခဏတော့ စိတ်မကောင်းဝမ်းနည်းကြမှာပေါ့။ ကျုပ်တို့ကတော့ ဖြိုခွင်းခံရကောင်းခံရမယ်၊ အသတ်ခံရကောင်း အသတ်ခံရမယ်၊ ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်ခံရကောင်းခံရမယ် ….

ကျုပ်တို့ မျက်နှာမွဲတွေရဲ့ တော်လှန်စိတ်ကတော့ သေလို့ မကျွတ်ရင်တောင် ဖက်စစ်လူသတ်ကောင်တွေကို ကျုပ်တို့က ဆက်ခြောက်လှန့်နေဦးမယ်ကောင်တွေပါပဲ။

ဒါပေမဲ့ ခုချိန်မှာတော့ ကျုပ်တို့ဟာ ဘယ်လိုသတ်သတ်သေရမယ့် မျက်နှာမွဲတွေပါပဲ။

ဆောင်းပါး – ရာဇာမင်းနိုင်