Category:

သတင်းဆောင်းပါး

အင်အားသုံးမီးရှို့နေတာက စစ်တပ်ရဲ့ ကန့်ဒေါင့်ရေရှည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအစီအမံလား (ဆောင်းပါး)

by ဟိန်းစံ August 24, 2025

written by ဟိန်းစံ

မြေလတ်အသံ၊ ဩဂုတ် ၂၄၊ ၂၀၂၅။

ကန့်ဒေါင့်ရဲစခန်းသိမ်းပိုက်ခံရသည့်တိုက်ပွဲအတွင်း တိုက်လေယာဥ် ၁ စီးပါအဆစ်ပေးလိုက်ရသည့် စစ်ကော်မရှင်တပ်က ပုလဲမြို့နယ်အတွင်း ကျေးရွာများကို အငြိုးတကြီး ပြန်လည်မီးရှို့နေသည်။

ဩဂုတ်လနောက်ဆုံးပတ်အတွင်းတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများကို စစ်ကော်မရှင်တပ်နဲ့ပျူစောထီးပူးပေါင်းတပ်များက လှည့်လည်စစ်ကြောင်းထိုးမီးရှို့ခဲ့ပြီး လက်ရှိအထိလည်း ကျေးရွာများအတွင်း တပ်စွဲထားဆဲဖြစ်သည်။

စစ်ကော်မရှင်တပ်များအနေဖြင့် ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းကတည်းက ကန့်ဒေါင့်ရွာအနီး ပျူစောထီးအထိုင်စခန်းတည်ရှိသည့် ဇီးဖြူကုန်းကျေးရွာသို့ စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တတိယအပတ်အတွင်း စစ်ကြောင်းများ စတင်လှုပ်ရှားလာခြင်းဖြစ်သည်။

ဩဂုတ် ၁၆ ရက်တွင် ဇီးဖြူကုန်းရွာပျူစောထီးအထိုင်စခန်းမှ အင်အား ၂၀၀ ကျော် ပါ စစ်ကော်မရှင်ပူးပေါင်းစစ်ကြောင်းသည် ညောင်ပင်ဇောက်ရွာ၊ ကွမ်းကိုင်းရွာများကို စတင်စစ်ကြောင်းထိုးလာပြီး ဩဂုတ်လ ၂၀ ရက်တွင် မင်းတိုင်ပင်ရွာကို ဝင်ရောက်တပ်စွဲကာ နေအိမ်များကို မီးရှို့ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယနေ့မနက်ပိုင်းအထိ ကျေးရွာတွင်းအခြေပြုလျက်ရှိသည်။

” ဒီနေ့မနက်တော့ မင်းတိုင်ပင်ကစစ်ကြောင်း ထပ်ပြီးခွဲထွက်သွားတယ်လို့ ကြားတယ်။ အတည်ပြုနေကြတုန်းပဲ။ ငှက်ပျောတော(တောင်)ရွာက စစ်ကြောင်းလည်း ပြန်ထွက်နေတယ်လို့ ကြားထားတယ်” ဟု မြေပြင်အခြေအနေကိုသိရှိသူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောသည်။

ထို့နောက် မင်းတိုင်ပင်ကျေးရွာအတွင်းတပ်စွဲနေသည့် အင်အား ၂၀၀ ကျော်ပါ စစ်ကြောင်းမှ ထုတ်နုတ်အင်အား ၆၀ ခန့်သည် ဩဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် အိုင်းမရွာသို့ ဆက်လက်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ထပ်မံမီးရှို့ခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများထံက သိရသည်။

စစ်ကော်မရှင်တပ်များ၏ မီးရှို့မှုကြောင့် အိမ်ခြေ ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိ မင်းတိုင်ပင်ရွာ၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း (အိမ်ခြေ ၅၀၀ ကျော်) မီးလောင်ပြာကျခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများမှ ခန့်မှန်းထားပြီး မင်းတိုင်ပင်နှင့် အိုင်းမရွာတို့တွင် စစ်ကြောင်းများလက်ရှိအထိ ရှိနေခြင်းကြောင့် နေအိမ်ပျက်စီးမှုအသေးစိတ်အခြေအနေများကို မသိရှိရသေးပေ။

ပုလဲမြို့နယ်၊ ကန့်ဒေါင့်ရွာရဲစခန်းကို PLA နဲ့ မဟာမိတ်တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်များက ဇွန်လ ၁၉ ရက်တွင် သိမ်းယူခဲ့ပြီး ၂ လနီးပါးအကြာ ဩဂုတ်လအတွင်း စစ်ကော်မရှင်တပ်က အဆိုပါစခန်းကို ပြန်လည်ရရှိရေးအင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် ထိုးစစ်ဆင်လာခြင်းဖြစ်သည်။

စခန်းသိမ်းပိုက်မခံရမီရက်ပိုင်းတွင်လည်း ဇီးဖြူကုန်းပျူစောထီးအထိုင်စခန်းတိုက်ပွဲကို လေကြောင်းပစ်ကူလာရောက်သည့် တရုတ်ထုတ် F 7 တိုက်လေယာဥ် ၁ စီး ပျက်ကျခဲ့ရာ စစ်ကော်မရှင်တပ်က လေယာဥ်မှူးသေဆုံးပြီး တိုက်လေယာဥ်လည်း ပျက်စီးဆုံးရှုံးထားသည်။

စစ်ကော်မရှင်တပ်က ကန့်ဒေါင့်ရွာအနီး ကျေးရွာများဖြစ်သည့် ညောင်ပင်ဇောက်၊ ကွမ်းကိုင်း၊ မင်းတိုင်ပင်၊ ငှက်ပျောတော၊ အိုင်းမနဲ့ ချောင်းဦး ကျေးရွာများကို စစ်ကြောင်းထိုး မီးရှို့နေသော်လည်း ကန့်ဒေါင့်ရွာကို အပြည့်အဝ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးကြောင်း PLA အတွင်းရေးမှူး ဒေါ်နီနီကျော်က ပြောသည်။

“ ကန့်ဒေါင့်ကိစ္စက အခု နောက်ပိုင်းရက်တွေ သတင်းတွေပြတ်နေတယ်ပေါ့လေ။ ပထမတုန်းက တော့ သူတို့ ကန့်ဒေါင့်ဘက်ကို စစ်ကြောင်းထိုးလာပြီးတော့ ကန့်ဒေါင့်နားအထိ ရောက်တယ်ပေါ့နော်။ တချို့သတင်းအရ လည်း သူတို့ ကန့်ဒေါင့်ထဲကို ခဏဝင်သွားတယ်၊ ဒါပေမယ့် သူတို့ ပြန်ထွက်သွားတယ်ပေါ့နော်။ ရဲဘော်တွေနဲ့ မဟာမိတ်တွေနဲ့၊ ကျမတို့ရဲဘော်တွေနဲ့ သူတို့ တချို့ရွာတွေမှာ ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်တာတွေတော့ ရှိတယ်ပေါ့နော်၊ နောက်ပိုင်းအခြေအနေတော့ ကျမ မသိရသေးဘူး” ဟု သူက ပြောသည်။

ကန့်ဒေါင့်ရွာအနီးကို စစ်ကောင်စီတပ်များအင်အားအများအပြားဖြင့်ရောက်ရှိနေပြီး ကျေးရွာအတွင်းအခြေပြုတပ်စွဲထားခြင်းမရှိသေးသည်မှာ ကန့်ဒေါင့်ရဲ စခန်းသိမ်းပိုက်ပြီးနောက် တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်များမှ ရဲစခန်းအတွင်းရှိ စစ်ကော်မရှင်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ တည်ဆောက်ထားသည့် ဘန်ကာများ ၊ အဆောက်အဦများအားလုံးကို မြေတူးစက်များဖြင့် ဖြိုချဖျက်ဆီးရှင်းလင်းခဲ့ခြင်းကြောင့်ဟု မြေပြင်အခြေအနေသိရှိသူတဦးမှ ခန့်မှန်းပြောဆိုသည်။

“ ကန့်ဒေါင့်က ပြန်ပါသလောက်ဖြစ်နေပြီ။ ရွာထဲကို စစ်ကြောင်းတွေက ဝင်လိုက်ထွက်လိုက်လုပ်ပြီး ပျောက်နေတယ်။ ရဲစခန်းက ခုကဘာမှမရှိတော့ဘူး ကွင်းပြင်ကြီးလိုဖြစ်နေတာ။ အကုန်ဒိုဇာနဲ့ထိုးပြီးရှင်းထားတာ ။ ဒီကောင်တွေ ဘန်ကာတွေ ကတုတ်ကျင်းတွေ ဘာမှမရှိတော့ ရွာထဲ အပြီးမဝင်သေးတဲ့အခြေအနေမျိုး” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

စစ်ကော်မရှင်တပ်ကိုထောက်ခံရေးသားနေသည့် တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်များတွင် မင်းတိုင်ပင်ကျေးရွာကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ပြီးဟု ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်တွင် ရေးသားဖော်ပြနေကြသော်လည်း လက်ရှိစစ်ကော်မရှင်တပ် စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်တပ်စွဲနေသည့်နေရာများသည် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ အထိုင်စခန်းများတည်ရှိခြင်းမရှိဟုလည်း ဒေသခံများက ဆိုသည်။

လက်ရှိတွင် စစ်ကော်မရှင်စစ်ကြောင်းများက ကန့်ဒေါင့်ကျေးရွာအား ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့်အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း မြေပြင်တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ပြောဆိုထားပြီး မင်းတိုင်ပင်၊ ငှက်ပျောတော၊ အိုင်းမ၊ ချောင်းဦးနှင့် လက်ပုကန်ရွာများတွင် စစ်ကြောင်း ၁ ကြောင်းလျှင် အင်အား ၆၀ ဝန်းကျင်ဖြင့် စစ်ကြောင်း ၅ ကြောင်းခွဲပြီး တပ်ဖြန့်ထားသည်။

ထို့အပြင် ကန့်ဒေါင့်အနီးရှိ ပျူစောထီးအားကောင်းသည့် ဇီးဖြူကုန်း၊ အင်မထီး၊ သရက်ကန်ကျေးရွာအထိုင် စခန်းများကို စစ်ကော်မရှင်တပ်က အင်အားဖြည့်တင်းနေသည်။

ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့လယ်ပိုင်းတွင် ဇီးဖြူကုန်းရွာပျူစောထီးအထိုင်စခန်းသို့ မုံရွာ နမခမှ ပျံသန်းလာသည့် Mi-17 ထောက်ပို့ရဟတ်ယာဥ်ဖြင့် လူအင်အားထပ်မံဖြည့်တင်းခဲ့ကြောင်းသိရှိရပြီး ထပ်မံရောက်ရှိသည့် စစ်အင်အားများကိုလည်း ကန့်ဒေါင့်အနီးရှိ စစ်ကြောင်းများထံ ဆက်လက်ပို့ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။

စစ်ကော်မရှင်စစ်ကြောင်းများကြောင့် မင်းတိုင်ပင်၊ လက်ပုကန်၊ နှောကန်၊ နှောရိုး၊ ကျောက်ဖျာကန်၊ မြေနီကုန်း၊ ငှက်ပျောတော၊ စပါးစေ့၊ မန်ကျည်းကုန်း၊ အိုးဘို၊ အိုင်းမ၊ သရက်ချောင်းနား၊ သပြေကုန်း၊ ညောင်ပင်စု၊ ကုန်းကိုင်း၊ ကုက္ကိုလ်ကုန်း စသည့်ကျေးရွာများမှ ဒေသခံ ၈,၀၀၀ ကျော်နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရကြောင်း သိရသည်။

စစ်ကော်မရှင်တပ်မှ စစ်အင်အားအများအပြားဖြင့် စစ်ကြောင်းများခွဲကာ တပ်ဖြန့်နေခြင်း၊ ကန့်ဒေါင့်ရွာအနီးကျေးရွာများကို စစ်ကြောင်းထိုးမီးရှို့မှုများလုပ် ဆောင်နေခြင်းသည် ကန့်ဒေါင့်ရွာကို ရေရှည်ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြေပြင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက သုံးသပ်ထားသည်။

August 24, 2025 0 comments 55 views

၉ လကျော်ကြာ အရေးမယူနိုင်သေးတဲ့ PDF ရဲမေအပေါ် လိင်အကြမ်းဖက်မှု (သတင်းဆောင်းပါး)

by MLAT June 17, 2025

written by MLAT

မြေလတ်အသံ၊ ဇွန် ၁၇၊ ၂၀၂၅။

၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်မှာ မထက်ထက်* ရဲ့အသက်က ၁၆ နှစ်ပါ။ ဆယ်ကျော်သက်လူငယ်တဦးဖြစ်တဲ့ သူမဟာ မတရားမှုကိုဆန့်ကျင်တဲ့ အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သူတွေထဲမှာ ပါဝင်လာခဲ့ပြီး သင်ကြားဆဲ ဆယ်တန်းပညာရေးကိုရပ်နားလိုက်ကာ ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာလည်းပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒီလို အာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့လို့ ၂၀၂၁ ရဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းမှာပဲ လုံခြုံရေးအခြေအနေတွေကြောင့် နေရပ်ကနေ တခြားဒေသတခုကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့ရပါတယ်။

မတရားမှုတွေကို တော်လှန်ချင်တဲ့စိတ်ပြင်းပြနေတဲ့ မထက်ထက်ဟာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်လိုပေမယ့် မိဘတွေရဲ့ တားမြစ်မှုကြောင့်တကြောင်း၊ စစ်မှုထမ်းဖို့ အသက်အရွယ်မပြည့်သေးတာတွေကြောင့် ၂ နှစ်နီးပါး စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတဲ့အချိန်အတွင်းမှာပဲ သူနာပြုသင်တန်းတွေကို ကြိုးစားတက်ရောက် သင်ယူခဲ့ပါတယ်။

လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အကိုဝမ်းကွဲကို တော်လှန်ရေးထဲမှာ ပါဝင်လိုကြောင်း မကြာခဏ ပူဆာလေ့ရှိတဲ့အတွက် အကိုဝမ်းကွဲရဲ့ အကူအညီနဲ့ ၂၀၂၃ နှစ်ဆန်းပိုင်းမှာပဲ မြင်းခြံခရိုင်တပ်ရင်း ၃ တပ်ခွဲ ၂ (TTA ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့)ကို ရောက်ရှိလာပြီး သူမသင်ယူထားတဲ့ သူနာပြုအလုပ်ကြောင့် ဆေးတပ်ဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ရခဲ့တယ်လို့ မထက်ထက်ကပြောပြပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ သူ့အသက်ရဲ့ အသက်ဟာ ၁၈ နှစ်ပြည့်ရုံပဲရှိပါသေးတယ်။

ဆယ်ကျော်သက် လူငယ်တို့ဘာသာဘာဝအတိုင်း ဘဝလက်တွဲဖေါ်အဖြစ်ရွေးချယ်ထားခဲ့သူရှိပြီး Social Media ပေါ်မှာ တရားဝင်ချစ်သူရှိကြောင်းဖော်ပြထားသလို တစုံတယောက်ရဲ့ ချစ်ရေးဆိုခြင်းများမရှိစေရန် နှုတ်အားဖြင့်လည်း ပြောပြထားခဲ့တယ်လို့ သူမက ပြောပါတယ်။

မြင်းခြံခရိုင်တပ်ရင်း ၃ တပ်ခွဲ ၂ (TTA ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့) ရဲ့ တဦးတည်းသော အမျိုးသမီးတပ်ဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေထိုင်ရင်း တိုက်ပွဲတွေမပြင်းထန်သေးတဲ့ ၂၀၂၄ ဧပြီလမှာ တာဝန်မှယာယီရပ်နားလိုက်ရပါတယ်။

“ပြည်သူကျွေးတဲ့ထမင်းကိုလည်း ညီမတနပ်လောက်မှ အလကားမစားချင်တဲ့အတွက် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်လိပ်ပြာလုံလုံပဲ သွားချင်တယ်လေ။ အဲ့ဒီအတွက် မြေပြင်ဆေးတပ်မှာ လူရှိတယ် လုပ်တဲ့သူတွေလည်း ရှိကြတယ်။ မလိုအပ်တဲ့နေရာမှာ ညီမ မနေဘူး။ အဲ့ကိုရောက်ပြီးတော့ သင်တန်းတွေဘာတွေပေးပြီးတော့ ညီမပြန်သွားသေးတယ် ၅ လ လောက် ထောက်ပို့လုပ်မယ်ဆိုပြီး ပြန်သွားခဲ့တာ။ မြေပြင်မှာလည်း မလုပ်ရဘူးလေ၊ သင်တန်းတက်လိုက်၊ ပြောရမယ်ဆိုရင် ထိုင်စားသဘောမျိုးလုပ်နေခဲ့ရတာ။ မနေချင်တော့လို့ ပြန်သွားလိုက်တာ။” လို့ မထက်ထက်ကပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီနောက် ၅ လခန့်အကြာမှာ မြင်းခြံခရိုင်အတွင်း စစ်ဆင်ရေးတွေစတင်ဖော်ဆောင်ချိန် တာဝန်ပြန်ထမ်းဆောင်ဖို့ မထက်ထက်ကိုပြန်ခေါ်တာကြောင့် မိခင်တပ်ဖွဲ့ကိုပြန်လာခဲ့ပြီး တပ်ရင်းမရောက်မီ ပကဖဒုတာဝန်ခံရဲ့ ဇနီးနေအိမ်မှာ ယာယီနေထိုင်နေချိန်မှာ သူမ မထင်မှတ်ထားတဲ့အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်လိုက်ရပါတယ်။

အချိန်က ၂၀၂၄ စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်ရဲ့ ည ၁၀ နာရီဝန်းကျင် မိုးရွာထားပြီးကာစဖြစ်တာကြောင့် ရာသီဥတုကအုံ့မှိုင်းမှိုင်းဖြစ်နေချိန် စစ်ရှောင်အမျိုးသမီး ၂ ဦးနဲ့အတူ ညအိပ်ယာဝင်ဖို့ပြင်နေတဲ့ မထက်ထက်ဆီကို မက်ဆင်ဂျာကတဆင့် စာတစောင်ဝင်လာပါတယ်။

တောင်သာမြို့နယ်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ရဲ့ ဒုတာဝန်ခံဖြစ်သူက မထက်ထက်ရဲ့ ဦးလေးဖြစ်သူ တိုက်ပွဲမှာ ကျဆုံးသွားတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောစရာရှိတယ်ဆိုကာ သူ့အိမ်ကိုလာတွေ့ဖို့ ခေါ်ဆိုတဲ့စာပါ။

ညအချိန်ဖြစ်တဲ့အတွက် မထက်ထက်တဦးတည်းသွားဖို့ ကြောက်စိတ်ဝင်ခဲ့ပေမယ့် တဖက်မှာလည်း လေးစားရတဲ့ဆရာကခေါ်တယ်ဆိုတဲ့စိတ်ကြောင့် မလွှဲသာတဲ့အဆုံး ပကဖ ဒုတာဝန်ခံ ဦးသံလွင်နေထိုင်တဲ့ အိမ်ကိုသွားဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။

“အဲ့ဒီအချိန်မှာ သူကစကားပြောမယ်ဆိုတော့ ကြောက်တာတော့အမှန်ပဲ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူချိန်းတဲ့အချိန်က အဆင်မပြေဘူးလေ။ ပြီးတော့ ၂ ယောက်တည်းစကားပြောမယ်ဆိုတော့လည်း သူ့အမျိုးသမီးအနေနဲ့ ဘယ်လိုပြောမလဲ တွေးမိတဲ့အချိန်မှာ ဒါပေမယ့် ကိုယ်လေးစားရတဲ့သူက ဒီလိုလည်းမလုပ်လောက်ဘူး၊ ကိုယ့်မိဘတွေနဲ့လည်း သိနေပြီ ကိုယ့်အကိုတွေနဲ့လည်း သိနေပြီဆိုတော့ ဒီလိုတော့မလုပ်လောက်ပါဘူးဆိုပြီးတော့ ယုံပြီး သွားခဲ့တာပေါ့။” လို့ မထက်ထက်က ပြောပါတယ်။

သူမနေထိုင်တဲ့နေရာနဲ့ ဦးသံလွင်ရဲ့တဲအိမ်ဟာ ခြံဝိုင်းတခုထဲမှာပဲရှိပြီး ၁၀ ပေဝန်းကျင်သာ ကွာဝေးတာကြောင့်ဖြစ်သလို တော်လှန်ရေးလုပ်နေတဲ့ အကိုဖြစ်သူတွေနဲ့ရင်းနှီးမှုရှိရုံမက မထက်ထက်ရဲ့ မိဘတွေကိုယ်တိုင်လည်း စောင့်ရှောက်ပေးဖို့ အပ်နှံထားသူတဦးဖြစ်တာကြောင့် လုံခြုံမှုပေးမယ်အထင်နဲ့ သွားခဲ့လိုက်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ပါးစပ်ကိုပိတ်ပြီးချုပ်ထားတာကြောင့် ရုန်းကန်ပေမယ့် ပတ်ဝန်းကျင်ကမကြားဘဲ အကူအညီမဲ့ခဲ့ရတယ်“ လို့ မထက်ထက်က ၎င်းကြုံတွေ့ရမှုကို ပြန်ပြောပြပါတယ်။

ဦးသံလွင်ရဲ့အလိုမတူဘဲ အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့တဲ့ထိုဖြစ်စဉ်ဟာ မန္တလေးတိုင်း၊ တောင်သာမြို့ နယ်၊ ကျေးရွာတခု (လုံခြုံရေးအရ ရွာနာမည် မဖော်ပြထားပါ)ရှိ မြို့နယ်ပကဖဒုတာဝန်ခံ ဦးသံလွင်ရဲ့ဇနီး နေအိမ်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။

“ဖြစ်တဲ့နေရာက သူ့မိန်းမအိမ်ရဲ့အရှေ့ဘက်မှာ။ ခါတိုင်းဆို ကျမတို့က သူ့အမျိုးသမီးကော စစ်ရှောင်တွေကော တပြေးတည်းအိပ်ရတာ။ အဲ့နေ့က ကိုသံလွင်ပြန်လာလို့ဆိုပြီး မသင့်တော်လို့ နဂိုနေတဲ့အိမ်အရှေ့ဘက်မှာ အိမ်အလွတ်ရှိတယ်။ အဲဒီမှာကျမတို့ အမျိုးသမီး လူလွတ် ၂ ယောက်နဲ့(အတူ) ၃ ယောက် သွားအိပ်တယ်။ ကျမမှာလည်း ရည်ရွယ်ထားသူရှိပါတယ်။ အဲဒါကို ကျမအပေါ် ဒီလိုမျိုးလုပ်တာ” လို့ ယင်းအဖြစ်အပျက်မဖြစ်ပွားမီ အခြေအနေကို ရှင်းပြပါတယ်။

မထက်ထက်ကို အဓမ္မပြုကျင့်ခံရချိန်မှာ သူမရဲ့အသက်ဟာ ၁၉ နှစ်ကျော်ဖြစ်ပြီး၊ တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖို့ ဒုတိယအကြိမ် မိခင်တပ်ရင်းကို ပြန်လာတဲ့အချိန်၊ ဆက်သွယ်ရေးအခက်အခဲတွေကြုံတွေ့ခဲ့ရချိန်မှာ ကျူးလွန်ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။

“အရင်ရက်က ညီမဦးလေးကျတယ်ဆိုပြီး ကြားတယ်။ ကျမကလည်းတခြားကနေ ပြန်လာတာမကြာသေးတော့ မြေပြင်လိုင်းကလည်းမရတော့ အိမ်နဲ့အဆက် အသွယ်မရဖြစ်နေတော့ ပြောစရာရှိတယ်ဆိုလို့ သွားခဲ့လိုက်တယ်။ အဲဒီမှာဖြစ်သွားတာ။ အလိုမတူဘဲ ဖြစ်သွားတာ။ သူနဲ့ ညီမကြားမှာ ဆရာတပည့် ကဏ္ဍပဲရှိတယ်။ သူလည်း သမီးကို ရိသဲ့သဲ့လည်းမပြောဘူး၊ ညီမလည်းသူ့ကို ဆရာလိုမျိုးပဲ သဘောထားတယ်။ ကိုယ့်ဦးလေးလို၊ ကိုယ့်အကိုအရင်းလို သဘောထားခဲ့တာပေါ့နော်။” လို့ မထက်ထက်က ပြောပါတယ်။

အခင်းဖြစ်ပြီးနောက်နေ့ စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်မှာ TTA ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ တပ်ခွဲ ၂ မှ မိမိအစီအစဉ်နဲ့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး မြင်းခြံပကဖလက်အောက်မှာ ယာယီခိုလှုံခဲ့ကာ အလိုမတူဘဲ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရမှုအပေါ် ယင်းနေ့မှာပဲ တောင်သာမြို့နယ်ပကဖနဲ့ ပလဖအဖွဲ့၊ အဲ့ဒီလထဲမှာပဲ မန္တလေးတိုင်းပကဖ၊ NUG လူ့အခွင့်အရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယ်ဝန်ကြီးဌာနတွေကို ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် စာပေးပို့ တိုင်ကြားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ပကဖ(တာဝန်ခံ)ဦးကြည်စိုးကို တိုင်ကြားခဲ့တယ်။ တိုင်ကြားပြီးတော့ အရင်ဆုံး ဦးကြည်စိုးက ဖုန်းနဲ့ပဲအရင်ပြောတယ်။ ၅ ရက်မြောက်နေ့မှာ ညီမဆီကို ပကဖ ဦးကြည်စိုးရယ်၊ ပလဖရယ်၊ တောင်သာမြို့နယ်က ဦးဇင်းရယ် အမှုမဖွင့်ဖို့ ဘယ်သူကိုမှမပြောဖို့ ညီမကိုတောင်းဆိုတယ်။ အမှုဖွင့်မယ်ပြောတော့ အခုကြားကာလမှာ အမှုဖွင့်လို့လည်းမရဘူးဆိုပြီး သူတို့ပြောတယ်။ တော်လှန်ရေးကိုလည်း ရှေးရှုဖို့ ပြောတယ်။ အခုတော့ စာချုပ်နဲ့လုပ်ထားမယ်။ တော်လှန်ရေးပြီးရင် သူကိုယ်တိုင် အမှုဖွင့်ပေးမယ်ဆိုပြီး ပြောသွားတယ်။ ဘာစာချုပ်မှတော့ အခုထိညီမဆီ ရောက်မလာဘူး” လို့ မထက်ထက်က ဆက်ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက် မထက်ထက်ကို ပကဖဒုတာဝန်ခံကိုသံလွင်နဲ့ ၎င်းရဲ့ဇနီးဖြစ်သူ အမျိုးသမီးတို့က ဖုန်းနဲ့နှောင့်ယှက်ပြောဆိုတာ၊ တိုင်တန်းတာတွေမလုပ်ဖို့ ဖိအားပေးပြောဆိုတာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

အဆင့်ဆင့်တိုင်ကြားမှုတွေကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ မေလ ၁ ရက်မှာ အမျိုးသမီး ၂ ဦးအပါ အဖွဲ့ဝင် ၆ ဦးပါဝင်တဲ့ မန္တလေးတိုင်းပကဖ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က မထက်ထက်ကို အွန်လိုင်းဗီဒီယိုကောကတဆင့် ဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ၁ နာရီခန့်ကြာ မေးမြန်းစစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ယင်းစစ်ဆေးမှုမတိုင်မီမှာ တောင်သာပကဖဒုတာဝန်ခံကို ယာယီထိန်းသိမ်းထားကြောင်း မန္တလေးတိုင်းပကဖကပြောဆိုပေမယ့် လက်ရှိမှာ ၎င်းဒုတာဝန်ခံက တောင်သာမြို့နယ်အတွင်းမှာ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေပြီး မူလရာထူးအတိုင်းပဲ ဆက်ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ညီမကို စစ်ဆေးရေးတကြိမ်လုပ်တယ်။ ကိုနိုင်းနိုင်းတို့ မန်းတိုင်းက လူကြီးတွေပါတယ်။ ကိုသံလွင်ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတယ်လို့ ပြောတယ်။ ပြစ်မှုကျူးလွန်ကြောင်းလည်း သက်သေတွေက ထင်ရှားတယ်။ ကိုသံလွင်ကို ထိန်းသိမ်းထားတယ်ပြောပေမယ့် ထွက်ပြေးလာသလား၊ လွှတ်ပေးလိုက်တာလားမသိရဘူး၊ အခုတောင်သာပကဖမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတာ သိရတယ်။”လို့ မထက်ထက်က ပြောပါတယ်။

ဖြစ်စဉ်အပေါ် ယင်းတကြိမ်သာ မထက်ထက်ကို အွန်လိုင်းကနေ စစ်ဆေးမှုရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိအထိ အမှုအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်လို့ သတင်းတစုံတရာ မသိရှိရတော့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

မထက်ထက်ဖြစ်စဥ်ကို ကူညီပေးနေသူတဦးကတော့ အဆိုပါအမှုကို တောင်သာမြို့နယ်ပလဖထံ ဇန်နဝါရီလအတွင်းက ထပ်မံတိုင်ကြားထားပြီး တိုင်ကြားမှုကို ပလဖကလက်ခံခဲ့ပေမယ့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကိုတော့ မသိရသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

“ပကဖတိုင်တော့ အရေးယူပေးလို့မရဘူးဆိုတော့ တောင်သာမှာ ပလဖရှိပြီဆိုတော့ ပလဖကို တိုင်ချက်ဖွင့်တာ။ တိုင်စာကို ရဲစခန်းတိုင်သလိုတိုင်တာ။ တိုင်စာကိုတော့ ပလဖရုံးမှာပဲ သွားဖွင့်တာ၊ ရုံးတာဝန်ရှိသူတွေ လက်ခံခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ကို မေလ ၁ ရက်နဲ့ ၂ ရက်နေ့တွေမှာ စစ်တာ။ မစစ်ခင်က သံလွင်ကိုဖမ်းတယ်။ စစ်ပြီးတော့ ပြန်လွတ်လာတယ်”လို့ မထက်ထက်ဖြစ်စဥ်ကို ကူညီပေးနေသူက ပြောပါတယ်။

အမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ်အခြေအနေတွေကိုသိရှိနိုင်ဖို့ တောင်သာမြို့နယ် ပြည်သူ့လုံခြုံရေးအဖွဲ့ကို မြေလတ်အသံက ဆက်သွယ်ပေမယ့် ဖုန်းလက်ခံဖြေ ကြားခြင်း မရှိပါဘူး။

ဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး တောင်သာပကဖတာဝန်ခံ ဦးကြည်စိုးကို မြေလတ်အသံက ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာ ဖြစ်စဉ်မှန်ကန်ကြောင်းနဲ့ လတ်တလောမှာတောင်သာမြို့နယ်အတွင်း တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအတွက် တရားစီရင်နိုင်တဲ့အဖွဲ့အစည်းမရှိသေးတာကြောင့် အခုလိုကိစ္စရပ်တွေအပေါ် အရေးယူနိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“တော်လှန်ရေးကာလမှာဖြစ်နေလို့ ဆိုင်းငံ့ပေးဖို့တင်ပြထားတယ်။ သူကတော်လှန်ရေးမှာ စစ်သားကောင်းတယောက်။ လက်ရှိတော့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲပါ။ သံလွင်ကိုလည်း (မန္တလေး) တိုင်းက ခေါ်ယူစစ်ဆေးပါတယ်။ စစ်ဆေးခံပြီးတော့ ပြန်လာတဲ့သဘောပါ။ တရားဥပဒေစိုးမိုးတဲ့အချိန်ကျရင်တော့ တရားစီရင်ခံရမှာပါ။ သူ့ဘက်ကလည်း မငြင်းပါဘူး၊ သူလည်းဝန်ခံထားတယ်။” လို့ တောင်သာမြို့နယ်ပကဖတာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။

၎င်းအမှုအပေါ် တောင်သာပကဖဒုတာဝန်ခံအနေနဲ့ အပြည့်အဝတာဝန်ယူရမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း အထက်ပါပကဖတာဝန်ခံက ဆက်ပြောပါတယ်။

“ဒုတာဝန်ခံမှာ အပြစ်ရှိတယ်။ တာဝန်ရှိတယ်။ ကျနော်လက်ခံတယ်။ နောက်ပိုင်းကာလမှာ တကျွန်းတက်ရတက်ရ၊ ကြိုးတက်ရတက်ရ ကျနော်ရဲ့ ဒုတာဝန်ခံကလည်းပြောတယ်။ ကြိုက်တဲ့ပုံစဲနဲ့စွဲ။ တော်လှန်ရေးအတွင်းမှာတော့မနေနိုင်ဘူး အချုပ်နှောင်နဲ့၊ တော်လှန်ရေးပြီးသွားရင်တော့လုပ်ကြပါ။ လာခဲ့ကြပါ ကျနော်လည်းတာဝန်ယူတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။

မြေလတ်အသံက ကြည့်ရှုခွင့်ရတဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန(MOD) ထံ ပကဖအဖွဲ့ တင်ပြထားတဲ့ စာအရ ကာမကိစ္စကျူးလွန်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ တောင်သာပကဖဒုတာဝန်ခံ ကိုသံလွင်ဟာ တောင်သာနယ်မြေစိုးမိုးနိုင်ရေးတိုက်ပွဲတွေအတွင်း အရေးပါတဲ့တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးဖြစ်တာကြောင့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာများကို အချိန်တခုထိဆိုင်းငံ့ပေးရန်ဆိုကာ မေလ ၄ ရက်စွဲနဲ့ ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။

ဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆောင်ရွက်ထားရှိမှုအပေါ် ထပ်မံသိရှိနိုင်ရေး အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ – NUG သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ကတဆင့် ပြည်ထဲရေး (MOHAI) နဲ့ ကာကွယ်ရေး(MOD)ဝန်ကြီးဌာနတွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် သက်ဆိုင်ရာဌာနတာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ မြေပြင်မှာရောက်ရှိနေပြီး ဖုန်း၊အင်တာနက်အခက်အခဲကြောင့် လတ်တလောဆက်သွယ်လို့မရသေးကြောင်း ပြောပါတယ်။

ဒီအမှုဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ NUG လက်အောက်ခံ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အတွင်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် NUG အစိုးရရဲ့ တရားစီရင်ရေးယန္တရားကို မေးခွန်းထုတ်စရာရှိနေပြီဖြစ်ပြီး ကျူးလွန်တဲ့သူကလည်း တော်လှန်ရေးထဲက တပ်သားတယောက်၊ မြို့နယ်အဆင့်တာဝန်ရှိသူ တယောက်ဖြစ်ကာ အစိုးရတရပ်အနေနဲ့ ပြစ်မှုကျူးလွန်တဲ့သူတွေကို ထိထိရောက်ရောက် ထိုက်သင့်တဲ့ အပြစ်ပေး၊ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်းနဲ့ မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ရင် ပြည်သူလူထုအတွက် တရားစီရင်ရေးနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုဟာ မေးခွန်းထုတ်စရာရှိလာပြီလို့ မြန်မာ့အမျိုးသမီးသမဂ္ဂရဲ့ တွဲဖက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှုး(၁) မဝေဝေက မြေလတ်အသံကိုပြောပါတယ်။

“ဒီလိုဖြစ်စဉ်မျိုးက လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုနဲ့အတူ စစ်ရာဇဝတ်မှုလည်းဖြစ်တယ်။ ဒီလိုကျူးလွန်တဲ့သူကို ပြစ်ဒဏ်ဆိုင်းငံ့ထားတာဟာ လုံးဝမဖြစ်သင့်မဖြစ်ထိုက်တဲ့အရာလို့ ပြောချင်ပါတယ်။” လို့ မဝေဝေက ပြောပါတယ်။

အာဏာရှင်စနစ်ကိုတော်လှန်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်သား (မည်သည့်အဆင့်တွင်မဆို)၊ တပ်သားအဆင့်ကနေ အရာရှိအဆင့်၊ အမိန့်ပေးတဲ့သူအဆင့်ထိ မည်သူမဆို ကျူးလွန်ပါက အရေးယူဆောင်ရွက်ရမှာဖြစ်ပြီး၊ အထူးသဖြင့် ရာထူးတာဝန်ရှိတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပိုပြီးတော့ မကျူးလွန်သင့်ကြောင်းနဲ့ စောင့်ထိန်း၊ လိုက်နာရမယ့် ကျင့်ဝတ်တခုဖြစ်ကာ ကျူးလွန်သူကို တော်လှန်ရေးအကြောင်းပြပြီး အပြစ်မပေးခြင်းအပေါ် သူမကအခုလို့ ဆက်ပြောပါတယ်။

“ဒီလို တော်လှန်ရေးကာလမှာ တော်လှန်ရေးကိုလုပ်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပြည်သူလူထုအကျိုးကို လုပ်ဆောင်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပိုပြီးတော့ အလေးထားပြီး ဆင်ခြင်ရမယ့်အရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကို အလေးမထားဘဲ အမျိုးသမီးတယောက်ကို မုဒိမ်းကျင့်တယ်။ ဒါကိုသက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိတဲ့သူတွေက သိသိလျက်နဲ့ လွှတ်ထားတယ်ဆိုတာက လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့အရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ အခုဖြစ်စဉ်ဟာ ပဋိပက္ခကာလအတွင်းကျူးလွန်တဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု၊ မုဒိမ်းမှုဖြစ်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးလုပ်နေလို့ဆိုပြီး တော်လှန်ရေးကာလမို့လို့ အပြစ်ပေးအရေးယူဆောင်ရွက်တာကိုမလုပ်ဘဲ ပြစ်ဒဏ်ဆိုင်းငံ့ထားလိုက်ခြင်းက မုဒိမ်းကျင့်ခွင့် လိုင်စင်ပေးလိုက်တာနဲ့ အတူတူပါပဲ” လို့ မဝေဝေက ပြောပါတယ်။

မထက်ထက်ဟာ လက်ရှိမှာ မြင်းခြံခရိုင်ပကဖလက်အောက်ကတဆင့် နောက်ထပ်ဒေသတွင်းတပ်ဖွဲ့တခုထံ ထပ်မံပြောင်းရွှေ့တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဧပြီလကစတင်ကာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေအရအပါအဝင် အခြားကိစ္စတွေကြောင့် တော်လှန်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို ရပ်နားထားပါတယ်။

“တော်တော်လေးလည်း ခံပြင်းတယ်။ ကျမတို့က မတရားတာကို တော်လှန်ဖို့ရောက်လာသူပါ။ မတရားတာခံလိုက်ရတဲ့အချိန်မှာ တရားဥပဒေဆိုတာမရှိဘူးလား။ ဒီလိုလူတွေကို အပြစ်မပေးနိုင်ဘူးလား။ ဘယ်သူမှလည်း ဒီဟာကို မလုပ်ပေးနိုင်ဘူးလား။ တရားမျှတမှုတော့ လိုချင်ပါတယ်။ အခုထိလည်း ဆက်ရှာနေဆဲပါ”လို့ မထက်ထက်က ပြောပါတယ်။

* နစ်နာသူ၏ အမည်မှန်မဟုတ်ပါ။

June 17, 2025 1 comment 106 views

ဆောင်းပါး သတင်းဆောင်းပါး

စစ်ကောင်စီရဲ့ မြို့ပေါ်က လူသားဒိုင်း (ဆောင်းပါး)

by ချယ်ရီ April 14, 2023

written by ချယ်ရီ

မြေလတ်အသံ၊ ဧပြီ ၁၂၊ ၂၀၂၃။

ရေးသားသူ – လင်းဇေ ၊ ချယ်ရီ

ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက စစ်ကြောင်းထိုးတဲ့အခါ ဒေသခံပြည်သူတွေကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပြီး စစ်ကြောင်းရဲ့ရှေ့ဆုံးမှာ လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုတာ၊ သူတို့ မလိုအပ်တော့တဲ့အခါ သတ်ဖြတ်တာတွေ လုပ်တတ်ကြပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေဟာ တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မကွေးတိုင်းလို ဒေသတွေမှာ နေ့စဉ်လိုလို ကြားသိနေရပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေဟာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်းမရှိတဲ့ မြို့ပေါ်လိုနေရာတွေက စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ၊ လုံခြုံရေးဂိတ်တွေမှာ အရပ်သားပြည်သူတွေကို ဈေးရောင်းခိုင်းတာ၊ ဈေးသည်တွေကို သူတို့ရဲ့ဂိတ်တွေမှာ လာရောက်ဈေးရောင်းကြဖို့ ငွေကြေးပေးပြီး ခိုင်းစေတာစတဲ့ နည်းလမ်းတွေကိုသုံးပြီး မြို့ပေါ်က အရပ်သားပြည်သူတွေကို လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုလာကြပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်မှာ ဗိုလ်ကြီးရာထူးနဲ့တာဝန်ထမ်းဆောင်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ မှာ CDM လုပ်ခဲ့တဲ့ အရာရှိတဦးကတော့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ အရင်ကတည်းက ဒီလိုနည်းလမ်းတွေကို အသုံးပြုတာတွေရှိပြီး အခုလို အခြေအနေဆိုးရွားနေတဲ့ ကာလမှာ ပိုဆိုးလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“အရင်တုန်းကဆိုရင် ဈေးသည်တင်မဟုတ်ဘူး။ ဈေးဆိုင်တွေပါ ဖွင့်ခိုင်းတာမျိုးတွေရှိတယ်။ လာဖွင့်ခိုင်းတယ်။ အကာအကွယ်ယူတာပေါ့” လို့ သူက မှတ်ချက်ပြုပါတယ်။

ဒီလိုလုပ်တာဟာ စစ်ကောင်စီက သူတို့ရဲ့နေရာတွေဟာ စစ်ရေးပစ်မှတ်မဟုတ်တဲ့နေရာမျိုးလို အသွင်ယူတာဖြစ်ပြီး တကယ်လာတိုက်လို့ အရပ်သားတွေထိသွားပြီဆိုရင်လည်း အရပ်သားတွေကိုပစ်တယ်။ စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တယ်ဆိုတဲ့ မှတ်တမ်းတွေရဖို့ လုပ်ထားတာလို့ CDM ဗိုလ်ကြီးတဦးက ရှင်းပြပါတယ်။

“လာပစ်တဲ့သူကလည်း ပစ်တဲ့အခါ ဈေးသည်တွေကို ထိသွားနိုင်တယ်ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီလိုဆို သူတို့က စစ်ရာဇဝတ်မှုဆိုတဲ့ စကားကို သူတို့ခေါင်းဆောင် ဇော်မင်းထွန်းက အဲလိုပြောချင်တာပေါ့။ အဲဒီလိုချပြချင်လို့လည်း အခုနောက်ပိုင်း အဲဒီအစီအစဉ်တွေကို သွားနေတာ။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ အဲဒါမျိုးတွေက ဖြစ်လာဦးမှာပဲ” လို့ သူက ထပ်ရှင်းပြပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်ထဲက နန့်စီးအောင်ဂိတ်မှာဆိုရင် စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေဟာ ဒေသခံဈေးသည်တွေကို ပိုက်ဆံပေးပြီး သူတို့တာဝန်ကျတဲ့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေမှာ ပုံမှန်ဈေးလာရောင်းဖို့ ဆွဲဆောင်တာမျိုးတွေအထိ လုပ်လာကြတယ်လို့ အဲဒီဂိတ်မှာ ဈေးရောင်းနေတဲ့ ဈေးသည်တဦးက ဆိုပါတယ်။

အဲဒီစစ်ဆေးရေးဂိတ်ဟာ စစ်ဆေးရေး အကြမ်းဆုံးနဲ့ PDF အဖွဲ့တွေရဲ့ တိုက်ခိုက်ခြင်းကိုခံရတဲ့ နာမည်ကြီး စစ်ဆေးရေးဂိတ်လည်း ဖြစ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။ အန္တရာယ်များပေမယ့်လည်း ဒေသခံတွေဟာ မိသားစုဝမ်းရေးအတွက် အင်းတော်မြို့ကနေ ၂၇ မိုင်ဝေးတဲ့ နန့်စီးအောင်စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ သွားပြီး ဈေးရောင်းရတယ်လို့ အင်းတော်မြို့ခံတဦးက ဆိုပါတယ်။

အဲဒီဈေးသည်တွေဟာ အရင်က မီးရထားဘူတာတွေမှာ ဈေးရောင်းခဲ့ကြသူတွေဖြစ်ပြီး လက်ရှိအခြေအနေမှာ ရထားလမ်းတွေပိတ်၊ ဘူတာတွေပိတ်ထားတဲ့အတွက် ခရီးသွားဧည့်သည်တွေရှိတဲ့နေရာအထိ သွားရောင်းရတာဖြစ်တယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

“ဈေးရောင်းတာတမျိုးပဲ လုပ်လာကြတဲ့သူတွေကျတော့လည်း စစ်ကောင်စီဂိတ်တွေမှာ ဈေးသွားရောင်းကြတယ်။ အန္တရာယ်တော့များတယ်။ ဂိတ်ဆိုတော့ ကိုယ့်ဘက်က လူတွေ သွားပစ်ရင်လည်း ကြားကထိဦးမယ်။ ဟိုဘက်က ပြန်ပစ်ရင်လည်း သူတို့အရင်ပစ်ခံရမှာ။ ဝမ်းရေးဆိုတော့လည်း ဒီလိုပဲ လုပ်နေကြတာပါ” လို့ အင်းတော်မြို့ခံတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ ကချင်ပြည်နယ် နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်တဲ့ နန့်စီးအောင်စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ လာရောက်ဈေးရောင်းတဲ့သူတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်မှ အရာရှိတွေက ၂၀၀၀ ကျပ်ကနေ ၅၀၀၀ ကျပ်အထိ မုန့်ဖိုးပေးကာ ဈေးရောင်းခိုင်းပါတယ်။ ဈေးသည်တွေကို လူသားဒိုင်းသဘောမျိုးနဲ့ ဈေးရောင်းခိုင်းတယ်ဆိုတာသိပေမယ့်လည်း မိသားစုစားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေတဲ့အတွက် လုပ်ကိုင်နေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။

ဧပြီလ ပထမပတ်မှာ ရန်ကုန်ကနေ မြဝတီကို လိုင်းကားစီးလာခဲ့သူတဦးကလည်း ကားလမ်းတလျှောက်က စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ၊ လုံခြုံရေးယူထားတဲ့ဂိတ်တွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေဟာ ဘန်ကာတွေထဲမှာ အကာအကွယ်နဲ့နေကြတဲ့အပြင် ဘန်ကာရှေ့တွေမှာ ဈေးသည်တွေကို ဈေးရောင်းခိုင်းတာမျိုးတွေ မြင်တွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“စစ်တောင်းတံတားအကျော် မုပ္ပလင်အဝင်နားက လုံခြုံရေးဂိတ်မှာဆိုရင် ဈေးသည်က အပြည့်ပဲ။ ဈေးဗန်းလေးတွေ ခေါင်းပေါ်မှာ ရွတ်ထားကြတယ်။ ကလေးတွေ၊ မိန်းကလေးတွေလည်း ပါတယ်။ အရင်တုန်းက ဒီဈေးသည်တွေဟာ စားသောက်ဆိုင် အရှေ့၊ ဒါမှမဟုတ် စားသောက်ဆိုင် အနီးဝန်းကျင်တွေမှာပဲ ဈေးရောင်းကြတာ။ အဲဒီအနားမှာ စားသောက်ဆိုင်ရှိပေမယ့် ဈေးသည်တွေက ဘာလို့အဲဒီစစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ ဈေးရောင်းကြလည်းတော့ မသိဘူး” လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ CDM ဗိုလ်ကြီးတဦးက သူကိုယ်တိုင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ အချိန်တုန်းကလည်း ဈေးသည်တွေ၊ အရပ်သားတွေကို မသိမသာစည်းရုံးပြီး သူတို့နေထိုင်ရာ၊ တာဝန်ကျရာနေရာတွေမှာ ဈေးဆိုင်တွေ ဖွင့်ခိုင်းတာမျိုးရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ငါတို့စစ်သားတွေချည်းပဲဆိုရင် ငါတို့ဘယ်တော့လုပ်ခံရမလဲဆိုတဲ့ အတွေးရှိကြတယ်။ အဲလိုကြောင့်ပါ။ ပြီးတော့ သူတို့က နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေကို လက်တလုံးကြား ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာ သိကြတယ်။ သူတို့မှာ အမြဲတမ်း အဲဒီအိုင်ဒီယာ တော့ရှိတယ်” လို့ မြန်မာစစ်တပ်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး အာဏာမသိမ်းခင်ရော၊ အာဏာသိမ်းပြီး ကာလတွေမှာပါ စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ တာဝန်ယူဖူးတဲ့ CDM ဗိုလ်ကြီးက ဆိုပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်ဟာ စစ်ရေးကိစ္စတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေကို သူ့အကျိုးစီးပွားအတွက် လက်တလုံးကြား အသုံးချနေတာကိုလည်း သူကအခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။

“စစ်ကောင်စီက ဥပဒေတွေကို သိတယ်။ နိုင်ငံတကာ စည်းကမ်းတွေကို သတိထားတယ်။ သူတို့လုပ်ရပ်တွေ ဘယ်လိုဖြစ်နေလဲဆိုတာ သိတယ်။ အဲဒီမှာ သူတို့က ပုံပြန်ဖျက်ချင်တာပေါ့။ ဥပမာ ဒီကတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက သွားတိုက်မယ် ဘာညာဆိုရင် အရပ်သားတွေရှိတယ်။ အရပ်သားတွေကို ပစ်သွားတယ်။ အဲလိုပုံစံမျိုးပေါ့။ စစ်ရေးပစ်မှတ်မဟုတ်တဲ့ဟာတွေကို ထည့်သွင်းထားတာပေါ့” လို့ သူက ဆက်ရှင်းပြပါတယ်။

ပြည်သူလူထုရဲ့အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်တွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေပါဝင်တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်သည်တော်ကျင့်ဝတ်ကဒ်ပြားကို စစ်တပ်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြတဲ့ စစ်သားတိုင်း ကိုယ်နဲ့ မကွာဆောင်ခိုင်းထားပေမယ့် အခုလိုပြည်သူကို ဓားစာခံလုပ်နေတဲ့ သူတို့ရဲ့နည်းနာတွေဟာ တကယ့်တရားဥပဒေရှုထောင့်က ကြည့်ရင် “စောက်ကျင့် ယုတ်တာ” လို့ CDM ဗိုလ်ကြီးက ရှုတ်ချပါတယ်။

ကော့ကရိတ်နဲ့သင်္ဃန်းညီနောင်ကြား ဒေါနတောင်တန်းပေါ်မှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေလို့ တော်လှန်ရေးလက်နက် ကိုင်အင်အားစုတွေက ခရီးသည်ကားတွေဖြတ်သန်းသွားလာတာမျိုးမလုပ်ဖို့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေထုတ်ပြီး သတိပေးထားပေမယ့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေကတော့ တားဆီးပိတ်ပင်တာမျိုးမလုပ်ဘဲ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ပေးထားတယ်လို့ ဧပြီလ ပထမပတ်က မြဝတီမြို့ကိုအလည်လာတဲ့ ဧည့်သည်တဦးက ဆိုပါတယ်။

“(ဒေါန)တောင်ပေါ်က ဖြတ်လာတဲ့အချိန်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်လို့ဆိုပြီး နှစ်ခါပြန်လှည့်ရတယ်။ တောင်ခြေနားက BGF တယောက်ကိုမေးကြည့်တော့ ဘာတိုက်ပွဲမှ မဖြစ်ပါဘူး။ သွားလို့ရတယ်ပြောလို့ တောင်ပေါ်ပြန်တက်လာတာ။ တောင်ပေါ်ရောက်တော့ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာမှာ (ကားလမ်းဘေးမှာ) BGF တွေ ဝပ်နေတာတွေ့ရတယ်။ သူတို့ရဲ့သဘောက ကားတန်းကြီးကို အကာအကွယ်ယူပြီး ပြန်ပစ်နေတဲ့သဘောမျိုးဖြစ်နေတယ်” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

မတ်လ နောက်ဆုံးပတ်မှစတင်ကာ ကော့ကရိတ်-မြဝတီအာရှလမ်းကြီးတလျှောက်မှာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကြား အပြင်းအထန်တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတဲ့ကြားက ခရီးသည်ကား၊ ကုန်ကား တွေ ဖြတ်သန်းသွားလာခြင်းတွေ လုပ်ခဲ့တာကြောင့် ခရီးသည်တဦး သေနတ်ထိမှန်သေဆုံးခဲ့သလို ကုန်တင်ကားတချို့ မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့တာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

“ဆီဘောက်ဆာကားတွေ မီးလောင်နေတဲ့ဟာမျိုးဆိုရင် သူတို့တွေ ဒီလိုတွေလုပ်နေတဲ့အတွက် သူတို့က(စကစ) တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးအတွက် လုပ်နေရတယ်။ ပြောရရင် သူတို့လုပ်ရပ်မှန်ကန်တယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ချပြချင်တာပဲ။ သူတို့က အသက်တချောင်းကို တန်ဖိုးထားတာမဟုတ်တော့ ဖြစ်သွားတဲ့အခါကျရင် ငါတို့အတွက် ဆိုက်ဝါးလုပ်ဖို့ အချက်အလက် တခုရတယ် အဆင်ပြေတယ်။ အဲတော့ ကားသမားတွေတိုက်ပွဲကြားမှ သေတယ်။ သူတို့က အဲဒါမျိုးကို လိုချင်တာ” လို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်လေ့လုပ်ထရှိတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို CDM ဗိုလ်ကြီးက ရှင်းပြပါတယ်။

ဒီလိုတွေလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေအပေါ် ယုံကြည်မှုတွေ အားနည်းလာအောင်၊ အထင်အမြင်လွှဲမှားသွားအောင် စည်းရုံးရေးလုပ်တဲ့သဘောမျိုးနဲ့ အခုလိုနည်းနာတွေကို အသုံးပြုလာတာဖြစ်တယ်လို့ သူကဆက်ရှင်းပြပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ကရင်ပြည်နယ်မှာ အခြေစိုက်တဲ့ တော်လှန်ရေးလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ပူးပေါင်းကာ ဧပြီလ ၇ ရက်မှာ အောက်ပါ ထုတ်ပြန်ချက်တစောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

မတ်လ ၂၅ ရက်မှစ၍ ကော့ကရိတ်မြို့နယ်နဲ့ မြဝတီမြို့နယ် အာရှလမ်းမကြီးတလျှောက် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေပြီး အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီဘက်မှ အကျအဆုံးတွေများနေတဲ့အတွက် မြဝတီ-ကော့ကရိတ်အာရှလမ်းမကြီးမှ တဆင့် အရပ်သားပြည်သူတွေရဲ့ကားတွေကိုသုံးကာ စစ်ကောင်စီဟာ လူအင်အား၊ လက်နက်ခဲယမ်းနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေကို သယ်ယူပို့ဆောင်နေကြောင်း၊ ဒါကြောင့် အရပ်သားပြည်သူလူထုအနေနဲ့ မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးကို ဧပြီလ ၇ ရက်မှ ၂၁ ရက်အထိ လုံးဝ(လုံးဝ) ဖြတ်သန်းသွားခြင်းမပြုကြရန် ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

လာမယ့်ရက်ပိုင်းအတွင်း ကျင်းပမယ့် မဟာသင်္ကြန်တွင်လည်း ပြည်သူတွေအနေနဲ့ သင်္ကြန်ကို သပိတ်မှောက်ကြဖို့၊ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ဝေးဝေးနေပေးကြဖို့ တော်လှန်ရေးလက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေက သတိပေးထုတ်ပြန်ချက်တွေ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ပဲခူးတိုင်းအနောက်ဘက်မှာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကိုဆင်နွှဲနေတဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ Myanmar Revolution Force (Nattalin)/ MRF-Nattalin ဆိုရင် စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ စောင့်ဆိုင်းနေတဲ့ ဂိတ်တွေ၊ စခန်းတွေကို သွားရောက်တိုက်ခိုက်တဲ့အခါ အရပ်သားပြည်သူတွေ မထိခိုက်ရေးဟာ ပထမဦးစားပေးဖြစ်ပြီး စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ ကျဆုံးထိခိုက်ရေးဟာ ဒုတိယဦးစားပေးဖြစ်တယ်လို့ MRF-Nattalin တပ်ဖွဲ့မှ ခေါင်းဆောင်ဗိုလ်နေက ဆိုပါတယ်။

“ကျနော်တို့အဖွဲ့ ၂ ခါလောက် ကြုံဖူးတယ်။ ပထမတခုက စကစတပ်စွဲထားတဲ့ ဂိတ်စခန်းတခုကို စစ်ဆင်ရေးတခု အနေနဲ့ သွားတိုက်တဲ့အခါ ပြည်သူတွေ အရမ်းကပ်နေလို့ နေ့ဘက်အစီစဉ်ကိုဖျက်ပြီး ညဘက်အစီအစဉ်ပြောင်းပြီး တိုက်ခိုက်ခဲ့ရတယ်” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

မိမိတို့နယ်မြေထဲ စစ်ကောင်စီက စစ်ကြောင်းထိုးလာတဲ့အခါ မိုင်းကွင်းထဲရောက်နေပေမယ့် ပြည်သူတွေ ဝင်လာတဲ့အတွက် “စကစမှန်း သိပေမယ့်၊ မိုင်းဆွဲလို့ရပေမယ့် ဒွိဟစိတ်နဲ့ လွှတ်ပေးလိုက်ရတာတွေရှိတယ်” လို့ သူက ဆက်ရှင်းပြပါတယ်။

အခုလိုအချိန်ကာလတွေမှာ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေရှိတဲ့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ၊ လုံခြုံရေးဂိတ်၊ သူတို့ရဲ့ စစ်ကြောင်းတွေ သွားလာကြတဲ့နေရာတွေနဲ့ ဝေးဝေးနေပေးကြဖို့ကို MRF-Nattalin တပ်ဖွဲ့မှ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်နေက အခုလို အမှာစကားဆိုပါတယ်။

“ဒါကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ သတင်းတွေကို အမြဲကြည့်ပါ။ စကစတွေရဲ့ အနီးနားနေထိုင်ခြင်းတွေ မလုပ်ဖို့၊ ပူးတွဲသွား လာခြင်းတွေ မလုပ်ဖို့၊ သက်ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ သတိပေးချက်တွေကို လိုက်နာ ခြင်းနဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ပေးကြပါလို့ ပြောချင်ပါတယ်။”

April 14, 2023 0 comments 53 views

ဆောင်းပါး သတင်းဆောင်းပါး

နေပူတောင်ကို ရောင်းစားဖို့ ကြိုးစားလာပြန်တဲ့ စစ်ကောင်စီ (ဆောင်းပါး)

by အောင်စိုး December 16, 2022

written by အောင်စိုး

မြေလတ်အသံ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၆၊ ၂၀၂၂။

ရေးသားသူ – အောင်စိုး

အဝေးကလှမ်းမျှော်ကြည့်လိုက်တာနဲ့ မြိုင်မြိုင် ဆိုင်ဆိုင်ထူထပ်ပြီး စိမ်းစိုလှပနေတဲ့ သစ်တောကြီးတွေကို မြင်တွေ့ရမှာပါ။ အဲဒီလို သစ်တောကြီးတွေရဲ့အမြင့်ကို ကျော်တက်ထိုးထွက်နေတဲ့ အဖြူရောင်သဏ္ဍာန်ရှိ ကျောက်တုံးကြီးတွေက ကောင်းကင်ကြီးအောက်မှာ ဂုဏ်သရေရှိရှိတင့်တယ်လှပစွာ တည်ရှိနေကြပါတယ်။ မြေပြန့်ကနေမို့ ထွက်နေတဲ့ တောင်တန်းကြီးတခုလုံးမှာလည်း သစ်ပင်တွေထက် ချွန်တက်နေတဲ့ကျောက်တုံးကြီးတွေက နေရာအပြည့်ယူထားကြပါတယ်။ အဲဒီကျောက်တုံးကြီးတွေကတော့ ရိုးရိုးသာမန် လမ်းခင်းတဲ့နေရာသုံး ကျောက်တုံးတွေမဟုတ်ပါ။ သူတို့က အေးမြတဲ့ ဓာတ်သဘာဝမျိုးရှိတာကြောင့် နေပူဒဏ်ခံရတဲ့နေရာတွေမှာ အလှဆင်ကျောက်ပြားတွေအဖြစ် အသုံးပြုသလို အိမ်အတွင်းအလှဆင် လုပ်ငန်းတွေကုန်ချောအဖြစ် အသုံးပြုလို့ရတဲ့ “မာဘယ်လ်”ကျောက်အမျိုးအစားပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီလိုမျိုး ရှားပါးပြီးတန်ဖိုးရှိတဲ့ “မာဘယ်လ်” ကျောက်တုံးကြီးတွေနဲ့ ပြည့်နက်နေတဲ့နေရာကတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနောက်ဖက်က ရခိုင်ပြည်နယ်၊ တောင်ကုတ်မြို့နယ်မှာတည်ရှိတဲ့ “နေပူတောင်”မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နေပူတောင်မှာ တောင်ကုတ်မြို့နဲ့မိုင်၃၀လောက် ကွာဝေးတဲ့ တောင်ကုတ်-ပန်းတောင်ကားလမ်းမပေါ်မှာ တည်ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နေပူတောင်မှာ ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်းကြီးနဲ့ ဆက်စပ်သွယ်တန်းနေတဲ့ တောင်ကြီးတခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

နေပူတောင် စီမံကိန်းနဲ့ လူထုလှုပ်ရှားခဲ့မှု

ဦးသိန်းစိန် အစိုးလက်ထက် ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ရခိုင်ပြည်နယ်၊ တောင်ကုတ်မြို့မှာရှိတဲ့ နေပူတောင်မှအလှဆင် မာဘယ်လ်ကျောက် ထုတ်လုန်နိုင်ဖို့အတွက် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံက Simco Song Da Joint Stock Com pany နဲ့သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ အဲဒီတောင်ကနေပြီးတော့ မာဘယ်လ်ကျောက်ကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၃၂ ခုနှစ်အထိ အနှစ်၂၀ ကြာထုတ်ယူကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စီမံကိန်းဧရိယာမှာလည်း ဧက ၆၀၀ ကျော် ကျယ်ဝန်းပါတယ်။ထုတ်ယူတဲ့အခါမှာလည်း အကျိုးအမြတ်တွေကို နိုင်ငံတော်က ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီယက်နမ်ကုမ္ပဏီက ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ခွဲဝေယူရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီရတဲ့ အမြတ် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းထဲကနေပြီးတော့မှဘဲ ဒေသခံတွေအကျိုးအတွက် ၁၀ သို့မဟုတ် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ခွဲဝေ ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ကုမ္ပဏီက သဘောတူထားတယ်လို့ စီမံကိန်းကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ကြတဲ့ သံယံဇာတလှုပ်ရှားတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေဆီက သိရှိရပါတယ်။

ရခိုင်လူထုတွေ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြ

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ Simco Song Da Joint Stock Company အနေနဲ့ ၂၀၁၃ ခုနှစ်က စတင်ပြီးတော့ အဲဒီနေပူတောင်ပေါ်ကနေ မာဘယ်လ် အလှဆင်ကျောက်တွေကို တနှစ်လျှင် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၇၈၅၀ အထိ ထုတ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ဒီစီမံကိန်းနဲ့ပတ်သက်လို့ အစိုးရအနေနဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိတာ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်ပျက်စီးနိုင်တာနဲ့ ဒေသခံပြည်သူလူထု အတွက် အကျိုးစီးပွားမပါရှိတာတွေကြောင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်၊မြို့နယ်အသီးသီးက သယံဇာတလှုပ်ရှားသူတွေစုပေါင်းပြီးတော့ တောင်ကုတ်မြို့ပေါ်ကိုသွားရောက်ကာ မြို့ခံတွေနဲ့အတူ အဲဒီစီမံကိန်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရ လက်ထက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ စီမံကိန်းတခုလုံးကို ရပ်နားပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ ကျောက်ထုတ်လုပ်မှုကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ ၅ နှစ်တာလုံးလုံးထုတ်ယူခဲ့တယ်လို့ သယံဇာတအရေး လှုပ်ရှားခဲ့သူတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က နေပူတောင်လိုစီမံကိန်းမှာ ကျောက်တုံးတွေကို ထုတ်ပြီးတော့ ထုခွဲရောင်းချရမယ့် သံယံဇာတမဟုတ်ဘဲ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေဖွင့်ကာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားတွေကို ပြစားပြီးတော့ ဒေါ်လာတွေ အများကြီးရှာလို့ရတဲ့ သံယံဇာတစီမံကိန်းဖြစ်တယ်လို့ ကျောက်ဖြူအခြေစိုက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးစင်တာမှ ဒါရိုက်တာဦးထွန်းကြည်က ထောက်ပြပြောဆို လိုက်ပါတယ်။

“မာဘယ်လ်ကျောက်ဆိုတာက ကမ္ဘာမှာ လုံးဝရှားပါးတဲ့ သံယံဇာတဖြစ်တယ်။ တချို့နိုင်ငံတွေမှာဆိုလို့ရှိရင် ဒီလိုနေရာတွေမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေ ဖွင့်ထားပြီးတော့ သူတို့က ကမ္ဘာကလာတဲ့ခရီးသွားတွေကို ပြစားတယ်ပေါ့။ မြန်မာပြည်မှာက ရခိုင်ရိုးမကြီးတခုလုံးကလည်း အာဏာရှင် အဆက်ဆက်နဲ့ သစ်မောင်ခိုသမားတွေပေါင်းပြီးတော့ ပြုန်းတီးလိုက်တာ တောင်တွေက ဂတုံးဖြစ်နေပြီ။ တောင်ကတုံးပေါ်မှာ ကျန်နေတဲ့ ဒီလောက်တန်ဖိုးရှိတဲ့ နှစ်ပေါင်းရာချီ ရှိနေတဲ့ သံယံဇာတကြီးကို ထုခွဲရောင်းချတယ် ဆိုတာကတော့ ဒီနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်တဲ့လူတွေရဲ့ ကပ်ပတ်ဆီတီပေါ့။ ရာဇဝင်ထဲက သူဌေးသားလို ဂျန်နရေးရှင်းတွေက ခွက်ဆွဲပြီးတော့ တောင်းစားရမလားလို့တောင် မေးရမယ့်အခြေအနေ ဖြစ်နေပါတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်ရှေ့ပိုင်းနဲ့ ၂၀၁၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အခု၂၀၂၂ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပြည်သူလူထုရဲ့ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းနဲ့ ဝင်ငွေရရှိဖို့အတွက် ဦးစားပေးပြီးတော့ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့စီမံကိန်းမျိုး ဘာတခုမှ မတွေ့ရှိခဲ့ရဘူးလို့လည်း ဦးထွန်းကြည်က ဆက်ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့ ရခိုင်လူမျိုးတွေရဲ့ အထွတ်အထိပ်ထားတဲ့ ရိုးမတောင်ပေါ်က အလှဆင်ကျောက်ကို ထုတ်မရောင်းဘဲနဲ့ ဒီတိုင်းထားပြီးတော့ နိုင်ငံတော်ဝင်တွေရလာအောင်၊ ဒေသခံပြည်သူတွေအတွက် အလုပ်ကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေရလာအောင် ကျနော်တို့ ဖက်က ထုတ်ပြန်ချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပြီးတော့ ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ တောင်းဆိုခဲ့တာတွေ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေအကုန်လုံးက သဲထဲရေသွန်ပဲ ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဘာမှ ဒေသခံ လူထုရဲ့အသံတွေ၊ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့အခြေအနေတွေကို ဘယ်အစိုးရကမှ ဂရုမစိုက်ခဲ့ဘဲနဲ့ ဒီနှစ်လည်း ဆက်ပြီးတော့ အကောင်အထည်ဖော်မယ်ဆိုတာကို ဆက်သွားနေတာက ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ သာယာဖွံဖြိုးရေးအတွက် တော်တော်လည်း စိုးရိမ်ဖို့ကောင်းတဲ့အခြေအနေတရပ်ဘဲ ဖြစ်တယ်လို့မြင်တယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။

၅ နှစ်လုံး ဖြိုဖျက်ခံလိုက်ရတဲ့ နေပူတောင်

၂၀၁၂ ခုနှစ်က စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့တဲ့ နေပူတောင်မှ အလှဆင် မာဘယ်လ်ကျောက် ထုတ်လုပ်မှုကို Simco Song Da Joint Stock Com panyက ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာစတင်ပြီးတော့ စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့တောင်ကို ဖြိုဖျက်ကာ ကျောက်တုံးတွေကို ထုတ်ယူခဲ့ပါတယ်။ သစ်ပင်တွေထက် ကျောက်တုံးကြီးတွေသာ စိုးမိုးထားတဲ့ နေပူတောင်တန်းကြီးမှာ မြေပြင်၊ မြေသား အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ရပါတော့တယ်။ တောင်ဖြို စက်ယန္တရားကြီးတွေက ကောင်းကင်ကြီးအောက် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာတည်ရှိနေကြတဲ့ ကျောက်တုံးတွေကို သနားညာတာမှု ကင်းမဲ့စွာနဲ့ ဖြိုဖျက်လိုက်တာကြောင့် တောင်ကြီးမှာ ငိုယိုနေသရောင် ကျောက်တုံးသေးတွေက တဒိန်းဒိန်း တဒင်းဒင်းမြည်သံတွေနဲ့အတူ မြေကြီးအောက်ကို အဆက်မပြတ် လှိမ့်ကျခဲ့ရပါတော့ တယ်။ တောင်အောက်ရှိ မြေပြန့်နေရာတော်တော်များများမှာလည်း ဖြိုချခံထားရတဲ့ကျောက်တုံးတွေမှာ အသုံးပြုလို့ရနိုင်သလောက် အရွယ်အစားကို ထုခွဲပိုင်းဖြတ်ထားကာ သန့်သန့်ပြန့်ပြန့်နဲ့ စီတန်းနေကြ၏။

ဗီယက်နမ်ကုမ္ပဏီက နေပူတောင်တန်းကြီးကို စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ ဒီလိုဖြိုဖျက်ခဲ့တာဟာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အထိ ၅ နှစ်တိတိ ဖြိုဖျက်ထုတ်ယူခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကို ရက်ပြီးကြည့်မနေနိုင်တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်အသီးသီးမှ သံယံဇာတလှုပ်ရှားသူတွေကလ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ တောင်ကုတ်မြို့ခံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ တနှစ်လုံးနီးပါးဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်အရောက်မှာ တောင်ကြီးကို ဖြိုဖျက်နေတဲ့ စက်န္တရားကြီးတွေမှာရပ်တန့်သွားတော့လေ၏။ ဒါပေမဲ့လည်း ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ မာဘယ်လ် အလှဆင်ကျောက်တွေကို တနှစ်လျှင် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၇၈၅၀ အထိ ထုတ်ယူခဲ့တာပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၅ နှစ်တိတိ ထုတ်ယူခံလိုက်ရတဲ့ မာဘယ်လ် အလှဆင်ကျောက်မှာ စုစုပေါင်း မက်ထရစ်တန်ချိန် ၃၉၂၅၀ အထိ ထုတ်ယူခံလိုက်ရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

“ဒီစီမံကိန်းဧက ၆၀၀ ကျော်လောက်ကိုသာ နှစ် ၂၀ လောက်ဆက်ပြီးတော့ ဖြိုဖျက်ထုတ်ယူလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ ရခိုင်ရိုးတောင်ကြီးတခုလုံးကလည်း သေချာတယ် အဲဒီနေပူတောင်ဝန်းကျင်တခုလုံးက ချောင်းကြီးဖြစ်ပြီးတော့ ပင်လယ်ကြီးတခုလိုဖြစ်သွားနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးဖြစ်သွားနိုင်တယ်”လို့ ဦးထွန်းကြည် က သုံးသပ်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက ပြန်လည်ဖြိုဖျက်ရန် စီစဥ်နေ

ဒေသခံပြည်သူတွေ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့တာကြောင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ရပ်နားပေးခဲ့တဲ့ ဒီစီမံကိန်းတခုလုံးကို အခုအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ပြန်လည်လှည်ပတ်နိုင်ရေးစီစဥ်နေပါတယ်။ အခု၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ၂၅ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးရုံးက ထုတ်ပြန်တဲ့အမိန့်ကြော်ညာစာထဲမှာ နေပူတောင်ဒေသရှိ မာဘယ်လ်ကျောက် အကြီးစားထုတ်လုပ်မှုကို လုပ်ငန်းသဘောတူစာချုပ်အတိုင်း အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ကိုယ်စားလှယ် ၄ ဦး၊ ဗီယက်နမ်ကုမ္ပဏီက ကိုယ်စားလှယ် ၄ ဦးတို့ ပါဝင်တဲ့ ပူးတွဲစီမံခန့်ခွဲရေး ကော်မတီတရပ်ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

စီမံကိန်းအပေါ်ဒေသခံတွေရဲ့သဘောထား

နေပူတောင်တခုလုံးမှာရှိတဲ့ မာဘယ်လ်ကျောက်အမျိုးအစားမှာ အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ သဘာဝအရင်းအမြစ်ဖြစ်ပြီး၊ ဒီလိုသဘာဝအရင်းအမြစ်ကို တခါသုံးအပြတ်ရှင်းစနစ်နဲ့ ရောင်းချတာက နိုင်ငံအတွက်လည်း မကောင်းသလို ဒေသခံပြည်သူလူထုအတွက်လည်း မကောင်းဖြစ်တာကြောင့် ဒီစီမံကိန်းတခုလုံးမှာ အစကတည်းကနေ အကောင်အထည်မဖော်သင့်တဲ့ စီမံကိန်းတခုသာ ဖြစ်တယ်လို့ (အမ်းမြို့ နယ် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းရေးရာ စောင့်ကြည့်လှုပ်ရှားရေးအဖွဲ့)မှ ဥက္ကဌ ကိုမျိုးလွင်က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

“ဒီစီမံကိန်းကို ပြန်လို့လှည်ပတ်ဖို့ လုပ်နေတာကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် စစ်ကောင်စီဘက်က သံယံဇာတအပေါ်မှာ မှီခီုလာရတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးကို မီးမောင်းထိုးပြနေတယ်။ ဒီသံယံဇာတကို ရောင်းချမှသူတို့(စကစ)ရပ်တည်လို့ ရနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးကို ဦးတည်နေတယ်လို့မြင်တယ်”လို့ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒီစီမံကိန်းတခုလုံးမှာ ရခိုင်ပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုးအမြတ်ခံစားခွင့်ကို တစုံတရာ မရတဲ့အပြင် ဒေသခံပြည်သူတွေက ရာသီဥတုရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကိုသာ ခံစားလာနိုင်စေတဲ့ စီမံကိန်းမျိုးသာ ဖြစ်တာကြောင့် ဒီလိုထိန်းသိမ်းထားသင့်တဲ့ ရခိုင်ကသံယံဇာတတွေကို တခါသုံးအဖြစ်နဲ့ရောင်းစားနေတာတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်တယ်လို့ ကိုမျိုးလွင်က ဆက်ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ အာဏာရှင်အစိုးရအဆက်ဆက်၊ ဒီမိုကရေစီအစိုးရ နှစ်ဆက်တလျှောက်လုံးမှာ ပြုလုပ်ခဲ့ကြတဲ့ ရခိုင်က သံယံဇာတဆိုင်ရာစီမံကိန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒေသခံပြည်သူလူထူတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေအတွက် မည်သည့်အခါမှ ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ခဲ့တာမရှိတာကြောင့် ရခိုင်ပြည်သူတွေမှာ မွဲတည်မြဲ မွဲတည်နေကြတုန်းပဲ ဖြစ်ပါတာကို အားလုံးအသိပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကစပြီး နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီ ၁၃ ခု ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကာ အဲဒီထဲက Australia Woodside Energy နဲ့ French Tatal ရေနံကုမ္ပဏီတွေဟာ ရေနံရှာဖွေရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်နေပြီး အသစ်တွေ့ရှိတဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့သိုက်တွေက ထွက်လာတဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွေကိုတော့ ထိုင်းနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတွေဆီ တင်ပို့ဖို့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကတည်းက လက်မှတ်ထိုးသဘောထူထားတယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့ အခြေစိုက် ရခိုင်ရေနံစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ (AOW)ရဲ့ အချက်အလက်အရ သိရပါတယ်။

“ရခိုင်ကနေ မာဘယ်လ်ကျောက်အပြင် တခြား သံယံဇာတထုတ်ယူနေတဲ့ စီမံကိန်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရခိုင်လူထုအတွက် ဒီနေ့အထိ ဘာအကျိုးခံစားခွင့်မှ မရှိခဲ့ဘူး။ မရှိတဲ့အတွက်လည်း ကျနော်တို့ရခိုင်ပြည်က လူငယ်၊ လူလတ်တွေအများစုက ပြည်ပကိုစွန့်ခွာနေရတဲ့ အခြေအနေကို ခံစားနေရတယ်။ ဒါအားလုံက ဒီသံယံဇာတထုတ်ယူမှုနဲ့ဆက်စပ်ပြီးတော့ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဆင်းရဲမွဲတည်မှုတွေပဲ။ ဒီလို ထုတ်ယူနေတာတွေကလည်း ရခိုင်ပြည်ရဲ့အနာဂတ်ကြီးတခုလုံးကို ဖျက်စီးနေတာနဲ့တူတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

အခုလက်ရှိအခြေအနေမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတာကြောင့် စီမံကိန်းပြန်လည်ပြုလုပ်မယ့်ကိစ္စကို ဆန္ဒပြကန့်ကွက် တာတွေ မပြုလုပ်နိုင်ပေမယ့်လည်း တဦးတယောက်ချင်းစီရဲ့စိတ်ထဲကတော့ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေမှာဖြစ်သလို နောက်နောင်တွေမှာလည်း စီမံကိန်းတာဝန်ရှိတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ဒေသခံပြည် သူတွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့ဆန့်ကျင်တာတွေကို ဆက်ပြီး ကြုံတွေ့နေရမှာဖြစ်တယ်လို့ ရခိုင့်သယံဇာတအရေး ဆောင်ရွက်သူတွေက သတိပေးပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

December 16, 2022 0 comments 3 views

ဆောင်းပါး သတင်းဆောင်းပါး

ပေါင်းသတ်ဆေးနဲ့ စိုးရိမ်ဖွယ်လယ်သမားတို့ ကျန်းမာရေး (ဆောင်းပါး)

by ခန့်အောင် June 7, 2022

written by ခန့်အောင်

မြေလတ်အသံ၊ ဇွန် ၇၊ ၂၀၂၂။

လုပ်သားအင်အားရှားပါးမူ လုပ်အားခမြင့်တက်မူကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စပါးစိုက်ပျိုးမှုဟာ စိုက်စနစ်ပုံစံတွေလည်း ပြောင်းလဲလာခဲ့တယ်။

ကုန်စျေးနူန်းကြီးမြင့်မှု ဒေသတွင်းမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း နည်းပါးမှုတွေကြောင့် ကျေးလက်နေ လူငယ်တွေ မြို့ပြနဲ့ ပြည်ပကို သွားရောက်အလုပ် လုပ်ကိုင်ကြလို့လည်း လုပ်သားရှားပါး လာတာလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ယခင်က စပါးစိုက်ပျိုးရာမှာ အများစုဟာမုတ်သုန်ဝင်အပြီး ဇူလိူင်လဆန်းပိုင်းမှာ လုပ်ငန်းခွင်စတင်ကြပေမယ့် ပြောင်းလဲလာတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးစနစ်ကြောင့် မေလလယ်ကပင် စပါးစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို စတင်လုပ်ကိုင်လာကြပါတယ် ခေတ်အဆက်ဆက်က စပါးစိုက်ပျိုးရာမှာ ပျိုးထောင်စိုက်ပျိုးကြပေမယ့် လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်လောက်က စလို့ တိုက်ရိုက်မျိုးစေ့ချ စိုက်ပျိုးလာကြပါတယ်။

မိုးရွာသွန်းလို့ အစိုဓါတ်အနည်းငယ်ရလာတဲ့ မြေကို ထွန်စက်နဲ့ ထွန်ယက်ကာ မျိုးအဖြစ်သတ်မှတ်ထားတဲ့ စပါးကို ကြဲပြီး တဖန် ထွန်စက်နဲ့ပင် မြေပြန်ဖုံးကာ စိုက်ပျိုးတဲ့ စနစ်ဖြစ်ပြီး နွေစပါးရော မိုးစပါးမှာ ပါ တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်၊ လုပ်သားရှားပါးမူကို ဖြေရှင်းတဲ့ နည်းလမ်းတခုလို့ သိရပါတယ်။

ပျိုးထောင်စိုက်ပျိုးစဥ်က မြေကိုနွားနဲ့ ထယ်ထိုး ထွန်မွှေကာ မြေကို သမအောင် ထွန်ယက် မြေညှိကြလို့ ပေါင်းပင်တွေလည်း ပုတ်ကာ သစ်ရွက်စိမ်းမြေ သြဇာဓါတ်ကို ရရှိစေပြီး ပျိုးပင်သက်တမ်း ၂၅ ရက် ဒါမဟုတ် တလသားအရွယ် စပါးပျိုးပင်ကို ရွှေ့ပြောင်း စိုက်ပျိုးကြတာဖြစ်ပြီး လုပ်ငန်းခွင်ကာလဟာလည်း ၄၅ ရက်ဝန်းကျင် ကြာမြင့်ကာလုပ်ငန်းခွင် ကုန်ကြစရိတ်လည်းကြီးမြင့်ကြပါတယ်။

စပါးတိုက်ရိုက် မျိုးစေ့ချ စပါးစိုက်ပျိုးရာမှာတော့ ပျိုးထောင်စိုက်ပျိုးတာလို မဟုတ်ပဲ ထွန်စက်နဲ့ထွန် စပါးမျိုးကြဲတာဖြစ်လို့ ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပင် စပါးစိုက်ပျိုးခြင်း ပြီးဆုံးပေမယ့် ပေါင်းမြက်တွေလည်း အကုန်အစင် သေဆုံးခြင်း မရှိသလို မြေကို ညီအောင် မညှိနိုင်တဲ့ အတွက်လည်း စိုက်ခင်းအတွင်း ရေသိုလှောင်စဥ် မို့မောက်နေတဲ့ အပိုင်းမှာ ရေမနေတာကြောင့် သမန်းပြင်ခြောက်သွေ့မာကျောပြီး စပါးပင်ပွားစီးမှု အဟန့်အတားဖြစ်လာသလို ပေါင်းမြက်တွေ လွယ်ကူစွာ ပေါက်ရောက်ကြပါတယ်။

ပေါင်းမြက်တွေဟာ ထွန်ယက်စဥ်က (ထွန်ရေးမနက်တာကြောင့်လည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်) မသေပဲကျန်ရစ်တဲ့ ပေါင်းမြက်ဟောင်းတွေ ရှိသလိုတခါတရံမှာ စပါးမျိုးထဲမှာ ပါလာတဲ့ ပေါင်းမြက်မျိုးစေ့တွေတဆင့်လည်း ပေါက်ရောက်တတ်ကြပါတယ် နိမ်နင်းရာမှာ ပျိုးထောင်စိုက်ပျိုးတဲ့ စပါးခင်းတွေမှာ လူအင်အားကို အသုံးပြုကြတဲ့အတွက် ပေါင်းမြက်ရှင်းပြီး သမန်းနိုးပြီး ဖြစ်လို့ စပါးခင်းအတွက် အကျိုးပိုများပေမယ့် တိုက်ရိုက်အစေ့ချ စိုက်ပျိုးတဲ့ စပါးခင်းတွေမှာတော့ ပေါင်းပေါက်ရောက်မှု များတာကြောင့် ဓါတုပေါင်းသတ်ဆေးတွေကို အသုံးပြုလာကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။

တောင်သူတွေအနေနဲ့ သူတို့သုံးစွဲနေတဲ့ ပေါင်းသတ်ဆေးရဲ့ ကောင်းကျိုးနဲ့ ဆိုးကျိုးအကြောင်းကို ခရေစေ့တွင်းကျသိရှိသူ အရေအတွက်ဟာ လက်ချိုးရေတွက်လို့ရပြီး အများစုကမသိရှိကြသလို ဆေးဖြန်းလုပ်သားတွေလည်း မသိရှိတာကြောင့် လုံလောက်တဲ့ အကာအကွယ် မရှိပဲပက်ဖျန်းနေကြတာကို မြင်တွေ့နေရ ပါတယ်။

ပညာရှင်တွေက ပေါင်းမြက်နိမ်နှင်းနည်းအကြောင်းကို ပညာပေး ဟောပြောမှုတွေ ရှိပေမယ့် တက်ရောက်သူ အများစုဟာ လယ်ဧကဆယ်ဂဏန်းကျော်ပိုင်ဆိုင်တဲ့ လယ်ပိုင်ရှင်အများစုသာဖြစ်ပြီး ပေါင်းသတ်ဆေးနဲ့ လက်ပွန်းတတည်း ထိတွေ့ကိုင်တွယ်နေတဲ့ လုပ်ကွက်ငယ်လယ်သမားတွေနဲ့ လယ်ယာလုပ်သားတွေ တက်ရောက်တာကိုတော့ မြင်တွေ့ရခဲလှပါတယ်။

ဒေသခံလယ်သမားတဦး ပြောတာက ဆေးဖြန်းလုပ်သားအများစုဟာ ပေါင်းသတ်ဆေးကို ပိုးသတ်ဆေးကဲ့သို့ အလေးမထားကြောင်း အင်္ကျီလက်ရှည် ဘောင်းဘီအရှည် ဝတ်ဆင်ကြသော်လည်း ပေါင်းသတ်ဆေးဖြန်းရာမှာအသုံးပြုတဲ့ အင်္ကျီနဲ့ဘောင်းဘီဟာ တစုံပဲရှိတာကြောင့် လျော်ဖွပ်နိုင်ခြင်းမရှိပဲ နေရောင်ပြကာ နောက်ရက်တွေမှာ ပြန်လည် ဝတ်ဆင်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပေါင်းသတ်ဆေးဖြန်းထားသော နေရာများတွင် သင့်လျော်သော ကာကွယ်ရေးဝတ်ဆင်မူများ မပါရှိပါက အရေပြားမှတဆင့် အဆိပ်သင့်စေခြင်း ကာလရှည်ကြာစွာဖျားနာခြင်း အသက်ရူလမ်းကြောင်းမှ အဆိပ်သင့်စေခြင်း ထိုမျှမကအူအတွင်းရှိ ရောဂါကာကွယ်နိုင်သော အဏုဇီဝဘက်တီးရီးယားများကို သေစေခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းဖြင့် ရေရှည်တွင်အထူးသဖြင့်အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါ ကင်ဆာရောဂါအထိ ဖြစ်စေတတ်ကြောင်းနဲ့ IARC International Agency for Research on Cancer ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ glyphosate သည် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ဓါတုဆေးအဆင့် Group 2A အဖြစ်သတ်မှတ်ပါသည် ဟု ဆောင်းပါးရှင်မောင်ချမ်းသာဦးရဲ့ ဇွန်လထုတ် Green Menoရဲ့ စာစောင်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

စိုက်ပျိုးထားတဲ့ တိုက်ရိုက်မျိုးစေ့ချ စိုက်ခင်းများအတွင်း စပါးပင်ငယ်တွေနဲ့ မြက်သစ်မြက်ဟောင်းတွေလည်း ပြိုင်တူဆိုသလိုပေါက်ရောက်လာပြီဖြစ်လို့ မကြာမီပေါင်းသတ်ဆေးတွေလည်း ပက်ဖြန်းကြတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

မိသားစုဝင်ငွေ တိုင်းပြည်ရဲ့ အခြေခံစားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် ကြိုးစားရုန်းကန်နေကြတဲ့ တောင်သူလယ်သမားတွေရဲ့ စပါးတွေအထွက်တိုးဖို့မျှော်လင့်ကြပါတယ်။ အဲဒါအပြင်အသိပညာ ဗဟုသုတတိုးပြီး ရှာဖွေစုဆောင်းရင်း ကျန်းမာစွာနဲ့အကျိုးခံစားနိုင်ဖို့ ကိုမိသားစုပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း တန်ဖိုးထားတဲ့အနေနဲ့ ပေါင်းသတ်ဆေးရဲ့ ကောင်းကျိုးတွေအပြင် ဆိုးပြစ်တွေကိုလည်း သက်ဆိုင်သူအသီးသီးက နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ အသိပညာပေးသင့်ပါကြောင်း အကြံပြုရေးသားလိုက်ရပါတယ်။

June 7, 2022 0 comments 6 views

ဆောင်းပါး သတင်းဆောင်းပါး

အညာဒေသကို စစ်ကောင်စီ မီးလောင်တိုက်သွင်းမှု (ဆောင်းပါး)

by MLAT May 29, 2022

written by MLAT

မြေလတ်အသံ၊ မေ ၂၉၊ ၂၀၂၂။

အရောင်မှိန်မှိန် အဖြူအစိမ်းကွက် အနွေးထည်အပါးနဲ့ သမင်ရောင်သိုးမွှေးဦးထုပ်ကို စောင်းထားတဲ့ အသက် ၆၀ အရွယ် ခပ်ပိန်ပိန် အဖွားအိုတဦး အုပ်နံရံတခုကိုမှီရင်း ရှိုက်ကြီးတငင်ငိုနေတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တခုဟာ Facebook လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာပေါ်မှာ လူအများစုရဲ့ ဂရုဏာသက်ဝင်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။

သူရဲ့ဘေးပတ်ပတ်လည်မှာတော့ မီးလောင်ကျွမ်းထားတဲ့ သွပ်၊ သစ်သား၊ သံထည်ပစ္စည်းတွေနဲ့ ကိုယ်ထည်မရှိတော့တဲ့ အိမ်တိုင်တွေသာကျန်ရှိပြီး၊ မြေပြင်မှာလည်း အငွေ့တရှိန်ရှိန်ထနေတဲ့ ပြာတွေကိုသာ တွေ့မြင်ရမှာပါ။

ဒီဗီဒီယိုဖိုင်ဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မင်းကင်းမြို့နယ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်ကမ်းဘေးမှာရှိတဲ့ ဘင်ကျေးရွာကို စစ်ကောင်စီက ရွာလုံးကျွတ်နီးပါး မီးရှို့ဖျက်ဆီးတုန်းက နေအိမ်မီးထဲပါသွားလို့ စိတ်သောကရောက်နေတဲ့ ဘင်ကျေးရွာက အဖွားအိုတဦးရဲ့ ပုံရိပ်ကိုရိုက်ကူးထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

အိမ်ခြေ ၁၀၀ ကျော်နဲ့ လူဦးရေ ၅၀၀ နီးပါးနေထိုင်တဲ့ အဲ့ဒီရွာကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းမှာ စစ်တပ်က မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားတာကြောင့် နေအိမ် ၁၀၅ လုံးမီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး၊ ရွာသားအားလုံးနီးပါးလည်းဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း (အညာဒေသ) လို့ ခေါ်တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းအတွင်းကို အာဏာသိမ်းပြီး ၄ လကျော်လောက်မှာ စစ်ကြောင်းဖွဲ့ ဝင်ရောက်လာကာ ဒေသတွင်းကျေးရွာတွေမှာ တပ်စွဲနေထိုင်ပြီး ကျေးရွာတွေအတွင်းကို ဝင်ရောက်မွှေနှောက်တာတွေနဲ့ အခြားသောအကြမ်းဖက်မှုတွေကိုပါ စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်ကတည်းက ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ခုခံတိုက်ခိုက်မှုတွေရှိနေပေမယ့် အားကောင်းတဲ့အနေအထားတော့ မဟုတ်သေးပါဘူး။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၇ ရက်နေ့မှာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ – NUG ရဲ့ ယာယီသမ္မတ ဒူလရှီးဝါးက စစ်အာဏာရှင်ကို ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ဖို့အတွက် တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာအနေနဲ့ “ ပြည်သူလူထု၏ ခုခံစစ်” အဖြစ် ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းမှာ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အသီးသီးက စစ်ကောင်စီကိုဆန့်ကျင်တဲ့ လူငယ်အများစုဟာ လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်ဖို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့ဆီမှာ စစ်ရေးသင်တန်းတွေ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ သင်တန်းဆင်းပြီးနောက်မှာတော့ သူတို့သက်ဆိုင်ရာ ဒေသတွေဆီပြန်လာကာ People Defense Force – PDF လို့ခေါ်တဲ့ ဒေသတွင်းပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်၊ ခရိုင်အလိုက်ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြပြီး စစ်ကောင်စီကို လက်နက်ကိုင်လမ်းစဥ်နဲ့ စတင်တော်လှန်ပါတော့တယ်။

စစ်ကိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းအတွင်းမှာလည်း ရာနဲ့ချီတဲ့ PDF အဖွဲ့တွေပေါ်ပေါက်လာကာ စစ်ကောင်စီအပေါ် ပြန်လည်ခုခံစစ် တဖြည်းဖြည်းအားကောင်းလာမှုနဲ့ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပက်သက်ဆက်နွယ်သူတွေကိုပါ သုတ်သင်ရှင်းလင်းတဲ့ လုပ်ငန်းစဥ်တွေဟာလည်း တစတစနဲ့ ကြီးထွားလာခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စစ်ကောင်စီဟာ ဒီအရာတွေကို ချုပ်ကိုင်တားစီးနိုင်ဖို့ အခြားတိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်တွေထက်ပိုပြီး အဲ့ဒီဒေသတွေကို တပ်သားအင်အား ထပ်မံဖြည့်တင်းခဲ့ပါတယ်။ အဓိကကတော့ PDF တွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့အတွက်ပါ။

ဒါပေမယ့် စစ်သားတွေဟာ အဲ့ဒီအချိန်ကစပြီး ဒေသတွင်းကာကွယ်ရေးတပ်တွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ထက် တရွာဝင်တရွာထွက် လှည့်လည်စစ်ကြောင်းထိုးရင်း ပြည်သူ့ပစ္စည်းတွေကို မတရားသိမ်းယူ၊ ဒေသခံပြည်သူတွေကိုအကြမ်းဖက် ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တာတွေနဲ့ ရွာလုံးကျွတ်မီးရှို့တဲ့လုပ်ရပ်တွေပေါ်မှာ ပျော်မွေ့နေပြီး ဒီလုပ်ရပ်တွေကိုသာ ထပ်ခါထပ်ခါလုပ်ဆောင်ပါတော့တယ်။

“သူတို့ မီးရှို့တဲ့အချိန်မှာ ဦးလေးတို့က ရွာနဲ့တမိုင်ခွဲလောက်ပဲကွာတဲ့ရွာကို ရောက်နေတာ၊ မြင်လိုက်ရတယ်။ တော်တော်ခံစားရတယ်။ ခံစာချက်ကတော့ ပြောလို့မဖြစ်အောင် ခံစားရတယ်။ ဒီလောက်ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်လို့ ခန့်မှန်းမထားတဲ့အတွက် ရုတ်တရက်ကြီးဖြစ်သွားတော့၊ ကိုယ့်အိမ်ကိုယ် မှတ်မိလောက်အောင်မရှိတော့တဲ့ အခြေအနေကို ရောက်သွားတာ၊ နောက်လဲ ဒီလိုမျိုးမကြုံချင်တော့ပါဘူး” လို့ အသက် ၅၀ အရွယ် ဦးခင်က ပြောလိုက်ပါတယ်။

ဦးခင်ဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်၊ မွေ့ထုံရွာသားတဦးပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်ည ၈ နာရီလောက်မှာ မွေ့ထုံရွာကို စစ်ကောင်စီအင်အား ၁၅၀ လောက်နဲ့ ဝင်ရောက်မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာကြောင့် အိမ်ခြေ ၂၆၀ ဝန်းကျင်ရှိတဲ့အနက် ဦးခင်တို့အိမ်အပါအဝင် အိမ်ခြေ ၁၇၃ အိမ်က မီးလောင်းဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။

မီးစရှို့တဲ့ ညပိုင်းမှာ ရွာသားအားလုံး ဘာမှပြင်ဆင်ချိန်မရတော့ဘဲ အဝတ်တထည် ကိုယ်တခုစီနဲ့ အသက်အန္တရာယ်ကင်းလွတ်နိုင်မယ့် နေရာတွေဆီကို သုတ်ချေတင် ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပါတယ်။ ဦးခင်တို့မိသားစုကတော့ ရွာနဲ့ ၁ မိုင်ခွဲသာသာဝေးတဲ့နေရာကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး၊ အဲ့ဒီနေရာကို ရောက်တဲ့အချိန်မှာ ထူထည်းတဲ့ မီးခိုးလုံးတွေနဲ့အတူ အရှိန်ပြင်းမီးတောက်တွေဝါးမျိုထားတဲ့ သူ့ရဲ့ ရွာကို စိတ်မကောင်းစွာ မြင်လိုက်ရတယ်လို့ ဦးခင်က ပြန်ပြောပြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အဲ့ဒီညမှာပဲ အိမ်နီးချင်းရွာဖြစ်တဲ့ ပန်းရွာ နဲ့ မင်းရွာကိုပါ တဆက်တည်း မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ဦးခင်မှာ ဆယ်ကျော်သက် သားတယောက်၊ သမီးတယောက်ရှိပြီး၊ စုစုပေါင်း မိသားစု ၄ ဦးနေထိုင်နေကြတာပါ။ ပုလဲမြို့နယ်က ဒေသခံအများစုဟာ စပါး၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ နှမ်း၊ နေကြာစတဲ့ တောင်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကို အဓိကထား စီးပွားဖြစ်လုပ်ကိုင်ကြတာကြောင့် တောင်သူတဦးဖြစ်တဲ့ ဦးခင်ဟာလည်း ဒီတောင်ယာ လုပ်ငန်းနဲ့သာ ဘဝတလျောက်လုံး အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းပြုလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ခုချိန်ဟာ နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုကြောင့် တောင်ယာလုပ်ငန်းတွေကိုလည်း ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ဖို့ခက်ခဲတဲ့ကာလတခုပါ။ ဒါ့အပြင် စီပွားရေးကြပ်တည်းတဲ့ကာလလည်းဖြစ်သလို တဖက်မှာလည်း သီးနှံစျေးနှုန်းတွေက ကျဆင်းနေတာကြောင့် စားဝတ်နေရေးလည်း ကြပ်တည်းနေပြီး၊ မီးထဲပါသွားတဲ့ သူရဲ့နေအိမ်ကို မူလအတိုင်း ပြန်တည်ဆောက်ဖို့ဆိုတာကလည်း ဦးခင်အတွက် မလွယ်ကူတော့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

“ကျနော်ကြိုးစားပြီးလုပ်ခဲ့ရတဲ့ပစ္စည်းတွေကော ခုချိန်မှာပြန်ရဖို့တော့ဘယ်လိုမှမလွယ်ကူတော့ဘူး၊ ဒီအိမ်က ဦးရဲ့လက်ထပ်မှာဆောက်တာ မဟုတ်ဘူး၊ မိဘတွေလက်ထပ်မှာကတည်းက အနှစ်နှစ်၊ အလလဆောက်ခဲ့တာ၊ ဒီလိုနေရာကိုအစားထိုးပြန်ရဖို့ဆိုတာ တော်တော်ကြိုးစားရအုံးမှာပါ၊ အနည်းဆုံး နှစ် ၂၀ လောက်ကြာ နိုင်တယ်” လို့ ပြောရင်း ဦးခင်တယောက် သက်ပြင်းတချက်ချလိုက်ပါတယ်။

ဦးခင်တို့မိသားစုအပါအဝင် ရွာသားအများစုကတော့ ရွာမီးရှို့ခံရပြီး တပတ်နီးပါးလောက်ကြာမှ ရွာကိုပြန်ဝင်လာခဲ့ကြပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ ရွာထဲမှာပဲ ယာယီနေထိုင်နိုင်ဖို့အတွက် ထန်းရွက်မိုး၊ ထရံကာ တဲအိမ်လေးတွေဆောက်ပြီး နေထိုင်ကြဆဲဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

မွေ့ထုံရွာနည်းတူ ပုလဲမြို့နယ်ထဲက ပန်းရွာ၊ လှော်ကားကြီး၊ ကိုင်းကျွန်း၊ ချောင်းဦးစတဲ့ ရွာတွေအပါအဝင် ကျေးရွားပေါင်း ၁၀ ရွာကျော်ကို ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းကစပြီး စစ်တပ်က ဆက်တိုက်ဆိုသလို ရွာလုံးကျွတ်နီးပါး မီးရှို့ခဲ့တာကြောင့် သောင်းနဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေဟာလည်း ဘေးလွတ်ရာ တောတွင်းဒေသတွေကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ မိမိတို့ကျေးရွာတွေအတွင်း ပြန်ဝင်လာသူတွေလည်းရှိသလို စစ်ကောင်စီတပ်တွေပြန်လာမှာကို စိုးရိမ်တာကြောင့် တောထဲမှာ ဆက်ပြီးနေထိုင်နေတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း ရှိနေပါသေးတယ်။ သူတို့တွေကတော့ ဒေသတွင်းထောက်ပံ့ကူညီတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အခြား တတ်နိုင်တဲ့ပြည်သူတွေဆီက ထောက်ပံ့မှုတွေကိုသာ အဓီကအားထား မှီခိုနေကြရပါတယ်။

ပုလဲ၊ ရေဦး၊ တန့်ဆည်၊ ဒီပဲယင်း၊ ခင်ဦး၊ ချောင်းဦး၊ မြောင်၊ မြင်းမူ၊ ဝက်လက်၊ ရေဦး၊ ယင်းမာပင် စတဲ့မြို့နယ်တွေကိုလည်း စစ်တပ်က မကြာခဏ ဝင်ရောက်စစ်ကြောင်းထိုးတိုက်ခိုက်တာတွေအပြင် နေအိမ်မီးရှို့တာတွေကို စိတ်တိုင်းကျလုပ်ဆောင်နေတာ ယနေ့အချိန်ထိပါ။

စစ်ကိုင်တိုင်းမှာ မြို့နယ်ပေါင်း ၃၄ ခုနဲ့ ကျေးရွာပေါင်း ၅၉၉၁ ရွာရှိပြီး၊ အဲ့ဒီထဲမှာ ၂၆ မြို့နယ်က စစ်တပ်ရဲ့မီးရှို့မှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုလုပ်ရပ်တွေကို အများဆုံးရင်ဆိုင်နေကြရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အလားတူ မြို့နယ် ၂၅ မြို့နယ်၊ ကျေးရွာပေါင်း ၄၇၈၈ ရွာ ရှိတဲ့ မကွေးတိုင်းအတွင်းမှာလည်း စစ်တပ်ရဲ့ မီးလောင်တိုက်သွင်းမှုကို ခံခဲ့ရတဲ့ ကျေးရွာပေါင်းများစွာရှိပါတယ်။

မကွေးတိုင်းအတွင်း ပထမဆုံးမီးရှို့ခံရတဲ့ ကျေးရွာကတော့ ရဲလှကျေးရွာပါ။ မကွေ:တိုင်း၊ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်၊ ကလေး – ဂန့်ဂေါလမ်းဘေးရှိ လူဦးရေ ၁ ထောင်နီးပါးနေထိုင်တဲ့ ရဲလှကျေးရွာက နေအိမ် ၃ လုံးကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈ ရက်နေ့မှာ ပထမဆုံး မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်တပ်တို့ ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပြီးနောက်မှာ အထိနာခဲ့တဲ့စစ်သားတွေက သူတို့တပ်ပြန်ဆုတ်တဲ့အချိန်မှာ ခုလိုမီးရှို့ခဲ့တာလို့လည်း ဒေသခံတွေရဲ့ ပြောဆိုချက်အရ သိရပါတယ်။

မြိုင်၊ ဂန့်ဂေါ၊ ပေါက်၊ ရေစကြို၊ ဆော၊ ပခုက္ကူ စတဲ့မြို့နယ်တွေထဲက ကျေးရွာအများစုဟာ စစ်တပ်ရဲ့ မီးရှို့မှုကိုအဓိက ခံခဲ့ရသလို လက်ရှိအချိန်ထိလည်း ဒီဖြစ်စဥ်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရဆဲပါ။

“စစ်တပ်ရဲ့ လုပ်ရပ်ကတော့ လူမဆန်တဲ့လုပ်ရပ်ပေါ့၊ ပြောရရင် လူစိတ်ရှိနေတဲ့ လူတွေမှာတော့ ဒီလိုလုပ်မှာမဟုတ်ဘူး။ ပြည်သူတယောက်အနေနဲ့လည်း နာကျည်းမုန်းတီးမိပါတယ်” လို့ မြိုင်မြို့နယ်မှ ဒေသခံအမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။

မြိုင်မြို့နယ်အတွင်းမှာလည်း လက်ယက်မတောင်ပိုင်း၊ ပိတောက်ကန်၊ ညောင်ပင်သာ၊ မြောက်ဆည်၊ နဂါးပွက်၊ လယ်တီ၊ မကျည်းကန်၊ ကန်ကြီး၊ အုပ်ဖို၊ နှမ်းစားကျင်းရွာတွေအပါအဝင် ကျေးရွာ ၁၀ ရွာကျော်ဟာ မီးရှို့ခံထားရပြီး၊ လူဦးရေ ၈ ထောင်ကျော်လည်း နေရပ်စွန့်ခွာနေကြရတာပါ။

“မြိုင်နယ်တနယ်လုံး အနေနဲ့တွေးကြည့်မယ်ဆိုရင် လူ့အသက်ထက် ဘာမှခင်တွယ်စရာမရှိဘူး။ ကိုယ့်အသက်ဘေး လွတ်မြောက်အောင်ပဲ ရှောင်တိမ်းနေရတယ်ပေါ့၊ သူတို့ဖျက်ဆီးသွားရင်လည်း ကျမတို့ ဘာမှမတုံ့ပြန်ဘဲနဲ့ ခံစားနေရတာ၊ စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ရပ်က လူမဆန်ဘူး၊ ကျမတို့အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့လုပ်ရပ်ကို ဘယ်လိုမှ သည်းမခံနိုင်ဘူး၊ ပြည်သူတယောက်အနေနဲ့ ဆိုရင်လည်း သူတို့အပေါ်ကို ရွံရှာစက်ဆုတ်မိပါတယ်။” လို စစ်တပ်ရဲ့အပြုအမူတွေကို မနှစ်သက်ကြောင်း အထက်ပါ မြိုင်ဒေသခံ အမျိုးသမီးက ဆိုပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်ကနေ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီ ၃၀ ရက်အထိ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း စစ်ကောင်စီလက်ချက်နဲ့ မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ အိမ်ခြေပေါင်း ၇ ထောင်ကျော် (၇၅၀၃)နဲ့ မကွေးတိုင်းအတွင်း ၂ ထောင်ကျော် (၂၁,၃၁) ရှိပြီလို့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မီးလောင်ဆုံးရှုံးမှုနဲ့ ပက်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို စုစည်းတင်ပြနေတဲ့ လွတ်လပ်သောသုသေသနအဖွဲ့ Data For Myanmar ကလည်း ဆိုထားပါတယ်။

တဆက်တည်းမှာလည်း မကွေးတိုင်းနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းမှာ နေအိမ်မီးရှို့ခံရမှု၊ စစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ အခြားသောစစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် နေရပ်ကနေ စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူ ၃ သိန်းကျော်ရှိပြီး၊ သူတို့တွေအတွက်လည်း အကူအညီတွေ လိုအပ်နေပါတယ်။

ဂန့်ဂေါမြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ရဲ့ တာဝန်ရှိသူကတော့ “မီးဘေးသင့်နဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ ဆေးဝါး ထောက်ပံ့တာတွေ တောက်လျှောက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည့်စုံလုံလောက်သွားတဲ့အခြေအနေတော့ မရှိသေးပါဘူး။ ဝန်ကြီးဌာနက အချို့ထောက်ပံ့သလို၊ အဓိကက ပြည်သူအချင်းချင်း ကူညီကြရပါတယ်။” လို့ ဆိုပါတယ်။

ဂန့်ဂေါမြို့နယ်က ကျေးရွာပေါင်း ၁၈ ရွာကို စစ်တပ်မီးရှို့တာကြောင့် အိမ်ခြေ ၆၈၀ ကျော် မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။ ဒီအတွက် ဒေသတွင်း စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ – NUG ဆီကနေ ထောက်ပံ့ကြေးငွေ ကျပ်သိန်း ၉ ရာကျော် (၉၀၁၁၂၈၀၀) ထိ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ကြေငြာထားခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လက်ရှိအချိန်ထိ အဲ့ဒီစစ်ရှောင်တွေအတွက် စာနပ်ရိက္ခာ၊ အဝတ်အထည်၊ စောင်၊ ဆေးဝါးတွေကို လိုအပ်လျှက်ရှိနေပြီး၊ ဒေသတွင်းလူမှုကူညီရေးအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပြည်သူအချင်းချင်းထောက်ပံ့တာတွေ ရှိပေမယ့်လည်း လုံလောက်တဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေ မရရှိသေးပါဘူး။

“လက်ရှိကတော့ ဆေးဝါးတို့၊ စားနပ်ရိက္ခာတို့၊ မိုးကျတဲ့အချိန်လည်း ရောက်နေတော့ မိုးကာအင်္ကျီတို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း မပြည်စုံကြဘူးလေ၊ ရွာတွေကလည်း ဆင်းရဲကြတယ်” လို့ မြိုင်မြို့နယ်၊ နှမ်းစာရွာမှ ဒေသခံ အမျိုးသားတဦးက ပြောပါတယ်။

တချို့တောထဲမှာ နေထိုင်ရတဲ့ စစ်ရှောင်တွေဆီမှာလည်း စားနပ်ရိက္ခာရှားပါးမှု သောက်သုံးရေးရှားပါးမှု နဲ့ နေထိုင်ရာဒေသ ညစ်ညမ်းမှုတို့ကြောင့် သွေးလွန်တုတ်ကွေး၊ ဝမ်းရောဂါတွေလည်းဖြစ်ပွားနေတဲ့အတွက် ဆေးဝါးပစ္စည်းအပြင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေလည်း လိုအပ်လျှက်ရှိနေပါသေးတယ်။

ဒါ့ကြောင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ – NUG အနေနဲ့လည်း သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၊ လူမှုပရဟိတအဖွဲ့တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး အမြန်ဆုံးကူညီဆောင်ရွက်ပေးသင့်တယ်လို့ ပခုက္ကူလူထု တိုက်ပွဲကော်မတီမှာ တာဝန်ရှိသူတဦးက ဆိုပါတယ်။

“အညာဒေသ စစ်ဘေးသင့်ပြည်သူတွေအတွက် NUG အနေနဲ့ ခုလိုကြားကာလမှာ ကျေးရွာပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးမှုးတွေကနေဖြစ်စေ၊ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ – LPDF ၊ မြို့နယ်၊ ခရိုင်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး နေရေးထိုင်ရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေကို အမြန်ဆုံးစီမံဆောင်ရွက်ပေးသင့်ပါတယ်။” လို့ သူကဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်တပ်တို့တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှု၊ ကျေးရွာမီးရှို့မှုနဲ့ စစ်တပ်က အင်အားသုံး ဖြိုခွင်းတိုက်ခိုက်မှုအပြင် အခြားသောစစ်ဘေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေး နေရသူ စုစုပေါင်း ၂၄၀,၆၀၀ ဦးကျော်ရှိပြီး မကွေးတိုင်းအတွင်းမှာတော့ ၅၀,၅၀၀ ဦးကျော်ရှိတယ်လို့ United Nations OCHA Myanmar က ပြီးခဲ့တဲ့ မေလ ၆ ရက် ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်ကြေငြာထားပါတယ်။ အဲ့ဒီထဲမှာ မွေးကင်းစာ ကလေးငယ်တွေ၊ အသက် ၈၀ ကျော် သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ မသန်စွမ်းသူတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားချိန်အတွင်း သူတို့ဘက်က အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့အခါမျိုးမှာလည်း အနီးစပ်ဆုံးကျေးရွာတွေကိုဝင်ပြီး “PDF နဲ့ပူးပေါင်းတယ်။ ဒီရွာမှာ PDF တွေရှိတယ်” ဆိုတဲ့ မခိုင်လုံတဲ့အကြောင်းပြချက်တွေပေးကာ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှိ့ဖျက်ဆီးတာတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်အမျိုးမျိုးကို လုပ်ဆောင်ပါတော့တယ်။ ဒါကတော့ “ကြွက်မနိုင် ကျီမီးနဲ့ရှို့” ဆိုတဲ့စကားပုံလိုပါပဲ။ PDF မနိုင် ပြည်သူကို အနိုင်ကျင့်အကြမ်းဖက်နေတာပါ။

တဖက်မှာလည်း ခုလိုစစ်ကောင်စီက နေအိမ်တွေကိုမီးရှိ့တာဟာ သူတို့ကိုပြန်ပြီး မဆန့်ကျင်၊ မတော်လှန်ရဲအောင် ပြည်သူကို အကြောက်တရားသွင်းတဲ့ သဘောမျိုးလဲ သက်ရောက်တယ်လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာလူထုသပိတ်တိုက်ပွဲ ဦးဆောင်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် အမျိုးသမီးတဦးက ဆိုပါတယ်။

“အဓိကကတော့ ပြည်သူတွေကို အကြောက်တရားတခုနဲ့လုပ်တာလို့မြင်တယ်။ သူတို့က မီးရှိုပြတယ်။ လူတွေသတ်ပြတယ်။ ဒါမှ ပြည်သူလူထုက ကြောက်ရွံ့ပြီး ငြိမ်ကျသွားမယ်ပေါ့၊ အဲ့ဒီပုံစံနဲ့ လုပ်နေတာလို့မြင်တယ်။ ဒီကောင်တွေမှာက လူလိုအသိစိတ်မရှိဘူးလေ၊ ပြီးတော့ သူတို့မှာအိမ်မရှိဘူး၊ အိမ်တလုံးရဲ့တန်ဖိုးကို သူတို့နားမလည်ဘူး၊ ဒီတော့ လွယ်လွယ်ကူကူနဲ့ မီးရှို့ဖျက်ဆီးတယ်၊” လို့ သူက ပြောပါတယ်။

စစ်တပ်က ဘယ်လောက်ပဲ အကြမ်းဖက်ဖျက်ဆီးတာတွေလုပ်လုပ် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မကြောက်ရွံ့ပဲ ဆက်လက်တော်လှန်နေကြဆဲဖြစ်သလို သူတို့ရဲ့စိတ်ထဲမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်ပြတ်တိုက်ခိုက်ဖို့ကိုသာ အဓိကရည်မှန်းထားနေကြတာလို့ အထက်ပါ အမျိုးသမီးက ဆက်ပြောပါတယ်။

“သူတို့အိမ်တွေ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေဆုံးရှုံးသွားတဲ့အတွက် သူတို့စိတ်မကောင်းဖြစ်တယ်။ စိတ်ဓါတ်လျော့ကျသွားတာမျိုးမရှိဘူး။ ကြောက်အောင်လုပ်ပေမယ့် သူတို့အနေနဲ့လုံးဝမကြောက်ဘူး။ ပိုပြီးနာကျည်းတဲ့စိတ်နဲ့ ဆက်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်နေတာကိုတွေ့ရတယ်။ စစ်ကောင်စီက ဒီလိုမျိုးလုပ်တဲ့အတွက် နာကျည်းစိတ်တွေကလည်း ပိုများတယ်။ သူတို့မှာ စိတ်ပျက်အားလျော့တာမျိုးမရှိပဲနဲ့ ပိုပြီးစိတ်ဓါတ်တတ်ကြွနဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုကို ပိုတိုက်ချင်တဲ့စိတ်တွေဖြစ်လာတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် စစ်တပ်ဘက်မှာ ပြည်သူမရှိတာကြောင့် တပ်သားတွေဟာ စစ်တိုက်ဖို့အတွက် သိသင့်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေ မသိရတဲ့အတွက် စစ်တိုက်ဖို့နေရာမှာလည်း အခက်အခဲရှိနေပြီး၊ စစ်တိုက်ဖို့ထက် ခုလိုအကြမ်းဖက်၊ ဖျက်ဆီးမှုတွေကိုသာ လုပ်ဆောင်လာတာလို့ ရေစကြိုမြို့နယ်အတွင်း စစ်ကောင်စီကိုတော်လှန်တိုက်ထုတ်နေတဲ့ ရေစကြို PDF မှ ဗိုလ်မိုင်းတေဇက ခုလိုသုံးသပ်ပါတယ်။

“သူတို့မှာ နယ်မြေလည်းမရှိဘူး။ လူထုလည်းမရှိဘူး။ စစ်တိုက်ဖို့အတွက် သတင်းအချက်အလက်က သူတို့မှာမရဘူးဖြစ်နေတယ်။ ပြည်သူလုထုတွေ ကြားထဲမှာ သူတို့အနေနဲ့ စစ်တိုက်ဖို့ဆိုတာ ဘယ်တော့မှမဖြစ်နိုင်လို့ စစ်မတိုက်တတ်တော့ဘူးပြောရမှာပေါ့၊ ပြည်သူလူထုကို စစ်ရေးအရ ဘယ်လိုမှ အသာစီးယူလို့မရတဲ့အခါ လုံးဝကလေးဆန်ဆန် လူထုကို အကြောက်တရားနဲ့ ငြိမ်ခံအောင်လုပ်ဖို့ပဲ သူတို့မှာနည်းလမ်းရှိတော့တာ၊ ဒါ့ကြောင့် တိမ်း ရှောင်လို့မရတဲ့ ရွာတွေ၊ သတ်မဲ့အိုးအိမ်တွေကိုသာ မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေတော့တာပါ” လို့ ဗိုလ်မိုင်းတေဇက ဆိုပါတယ်။

နွေရာသီရောက်ရင် တနိုင်ငံလုံးအပူဒဏ်ကို ခံစားရပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မကွေးတိုင်းနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းစတဲ့ အညာဒေသမှာတော့ အခြားဒေသတွေထက် အပူချိန်မြင့်မားတာကြောင့် အဲ့ဒီကဒေသခံတွေဟာ ပူပြင်းမှုဒဏ်ကို နှစ်စဥ် ပိုပြီးခံစားရစမြဲပါ။ ပုံမှန် ခေတ်ကာလကောင်းတဲ့ အချိန်မှာတောင် သက်ကြီးရွယ်အိုနဲ့ ကလေးငယ်တွေအတွက် အပူရှောင်စခန်းများပြုလုပ်ပြီး ဒီအပူဒဏ်ကို အံတုနိုင်ဖို့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေ ပြုလုပ်ပေးကြရပါတယ်။

သို့ပေမယ့် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ လက်အောက်ခံ တပ်တွေကတော့ ပူတာအေးတာကို ဘေးချိတ်ပြီး၊ အပူဆုံးလလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ မေလနဲ့ ဧပြီလအတွင်းမှာတင် အညာဒေသက ရာနဲ့ချီတဲ့ ကျေးရွာတွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ဒေသခံတွေအတွက်တော့ အပူပေါ်အပူဆင့်ဆိုသလိုပါပဲ။ ရာသီဥတုအပူဒဏ်ထက် ပိုင်ဆိုင်သမျှအိုးအိမ်စည်းစိမ်တွေဆုံးရှံးလို့ ခံစားရတဲ့ ရင်တွင်းအပူက ပိုပြီးသာနေမှာ မုချပါ။

“အညာဒေသက နိုင်ငံရဲ့ ပထဝီအနေအထားအရကြည့်မယ်ဆိုရင်လဲ အပူပိုင်းထဲမှာပါတယ်။ အပူပိုင်းဒေသလို့ ပြောလို့ရတယ်။ အညာဒေသဟာ နေအပူချိန်ကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံစားရတယ်။ အခုလိုကာလမှာ ဒေသခံတွေအနေနဲ့ နေအပူရော၊ ဒေသရဲ့အပူရော၊ ခုလိုမီးရှီု့ခံရတော့ ရင်ထဲက အပူတွေပါ ခံစားရတယ်လို့ ကျနော်တို့မြင်တယ်။ ပြည်သူလူထုကတော့ ဒီလိုမျိုးအပူတွေကို မခံစားချင်တော့ဘူး၊ ဒီအပူတွေငြိမ်းဖို့ဆိုတာလည်း ဒီအပူတွေကိုစပြီးပေးတဲ့ စစ်အုပ်စုမရှိမှရမှာ။ စစ်အုပ်စုအမြစ်ပြုတ်ဖို့ပဲ ပြည်သူလူထုကမျှော်လင့်နေတယ်’’ လို့ မကွေးလူထုတိုက်ပွဲကော်မတီမှ ကိုချစ်ဝင်းမောင်က ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိကာလမှာကြုံတွေခံစားရတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်ဖျက်ဆီးမှုတွေကို သေချာမှတ်တမ်းတင်စုစည်းထားပြီး နောင်တချိန် တရားဥပဒေစိုးမိုးတဲ့ အချိန်ကျရင် ဒီစစ်ရာဇဝတ်မှုတွေအတွက် စစ်တပ်ဟာ ပြန်လည်ပေးဆပ်ဖို့လုပ်ဆောင်ရမယ်လို့လည်း ကိုချစ်ဝင်းမောင်က ဆက်ပြောပါတယ်။

“စစ်တပ်ရဲ့ ဒီလိုအကြမ်းဖက်မှုတွေကလည်း ခုမှလုပ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ နှစ်တွေကြာအောင်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို ကျနော်တို့ ကောင်းကောင်းမှတ်တမ်းတင်ထားဖို့လိုတယ်။ တချိန်မှာ ဒီစစ်ရာဇဝတ်မှုအားလုံးအတွက်ကို ထိုက်သင့်တဲ့ တရားမျှတမှုတွေပြန်ရအောင် ဆောင်ရွက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်” လို့ ကိုချစ်ဝင်းမောင်က ဆိုပါတယ်။

စင်စစ်ဆိုရရင် စိုင်းညှို့တဲ့ ထန်းပင်၊ ထန်းတောတွေနဲ့ လှပတဲ့တောင်ယာစပါးခင်းတို့ မော်ကြွားကြီးစိုးရာ အညာဒေသဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုရဲ့ မီးလောင်တိုက်သွင်းမှုကို ရင်ဆိုင်နေကြရပြီး၊ ဒေသခံတွေဟာလည်း အမျိုးမျိုးသော ဆင်းရဲဒုက္ခတွေနဲ့ အတူရောယှက် နေထိုင်နေကြရမြဲပါ။

သို့သော် ကြုံရတဲ့ ဒုက္ခတွေကိုအံတုပြီး၊ ဒေသခံတွေဟာ အကြမ်းဖက်မှုတွေရဲ့ အဓိကဇာတ်ဆောင် စစ်ကောင်စီနဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို နေရာပေါင်းစုံ၊ ရှု့ထောင့်ပေါင်းစုံကနေ အရှိန်ပြင်းပြင်းနဲ့ တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေပြီး မီးခိုး နဲ့ ယမ်းငွေ့တွေကြားက အညာရွာတွေကိုပါ မီးလောင်တိုက်ထဲက ရုန်းထွက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားလျှက်ရှိနေကြပါတယ်။

May 29, 2022 0 comments 5 views

ဆောင်းပါး သတင်းဆောင်းပါး

“အညာနွေမှာ စစ်မီးဒဏ်နဲ့ ကြုံရပြန်တဲ့ ဒေသခံတွေ” (သတင်းဆောင်းပါး)

by ဈာန်မြင့် May 17, 2022

written by ဈာန်မြင့်

မြေလတ်အသံ၊ မေ ၁၇၊ ၂၀၂၂။

မြို့ပြတွေလိုပဲ အပူပိုင်းဒေသက စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ အပူချိန်တွေ ဆက်တိုက်မြင့်နေလို့ နေစရာမရှိလောက်အောင် ဖြစ်နေပါတယ်။

ထန်းလက်တွေကိုအမိုးလုပ် အရိပ်ရတဲ့နေရာတွေမှာ အစုလိုက် အစုလိုက် ထိုင်နေကြတဲ့ လူတချို့ဟာ ၄၃ ဒီဂရီကျော်တဲ့ မြန်မာပြည်အပူပိုင်း ဒေသရဲ့ နေ့ခင်းဘက် နွေအပူဒဏ်ကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

သက်ကြီးရွယ်အိုနဲ့ ကလေးတွေကိုပိုဦးစားပေးပြီး အရိပ်ရှိတဲ့ နေရာတွေကို ထိုင်ခိုင်းကြရပါတယ်။ သူတို့ဟာ ရွာတွေနဲ့ ဝေးတဲ့ တောစပ်တွေမှာ လက်ရှိနေထိုင်စားသောက်နေကြရသူတွေပါ။

ဒီလူတွေ ကတော့ မကွေးတိုင်း ပေါက်မြို့နယ်မှာ ပျောက်သွားတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ တွဲကား ၃စီးကို ရှာရင်းမီးရှို့ ခံလိုက်ရတဲ့ ရေကျော်ရွာက ‌ဒေသခံတွေဖြစ်ပါတယ်။

ရေကျော်ရွာကို စစ်ကောင်စီက ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလ ၆ရက်ညပိုင်းမှာ စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်လာလို့ ကြောက်ကြောက် လန့်လန့်နဲ့ ရှိသမျှပိုင်ဆိုင်မှုတွေ အကုန်ထားခဲ့ပြီး လက်ဗလာနဲ့ ရွာရဲ့ဝေးရာ တောစပ်တောင်ခြေတွေအထိ မှောင်မှောင်မဲမဲ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသူတွေပါ။

ဒီလို ထွက်ပြေးနေရတဲ့အချိန်မှာပဲ အနှစ်နှစ် အလလ စုဆောင်းပြီး တည်ဆောက်ထားတဲ့ သူတို့ရဲ့ နေအိမ်တွေဟာ ညအမှောင်အောက်မှာ တခဏချင်း မီးလောင်ပြာကျသွားခဲ့ရပါတယ်။

“လေယာဥ်ကြီးတွေက ဝဲလာတော့ ကြောက်ပြီးတော့ ဝေးဝေးကိုထွက်ပြေး… ညတွင်းချင်း အဝေးကို ရောက်အောင်ပြေး ကျမတို့ တောကြားထဲမှာ ကန္တာရဆူးတွေ စူး၊ အပင်တွေ အကြိုအကြားတွေထဲမှာ ငုံ့ပြီး ပြေး တစ်ညလုံး ပြေးခဲ့ရတာ” လို့ အဲ့ဒီညက အခြေအနေကို ရေကျော်ရွာသူ ဒေါ်ညို က ပြောပါတယ်။

ဒေါ်ညိုတို့ကတော့ ဗုံးသံ ‌လေယာဉ်သံတွေကို ခုမှ ကိုယ်တိုင်တွေ့ ကြုံရပေမယ့် အဖွားဖြစ်သူကတော့ ငယ်ငယ်တုန်းက ခဏခဏ ပြောပြဖူးပါတယ်။

” အမေကြီးတို့လက်ထက်တုန်းက ပြောခဲ့တဲ့ စကားတွေက ခု ကျမတို့ လက်တွေ့ခံစားနေရတော့တာ”

သူ့ အဖွားဖြစ်သူ ငယ်ငယ်က ဂျပန်လေယာဥ်တွေ ဗုံးကြဲလို့ တောထဲကို ပြေးရလွှားရ စစ်ရှောင်ရတဲ့ အခြေအနေတွေကို အခုတော့ သူကိုယ်တိုင် ခံစားနေရပါပြီ။

” ဗုံးကျင်းတွေ တူးပြီးမှ တောထဲမှာ ဖြစ်သလိုနေရတယ်၊ စားရတယ် ဆိုတာ‌‌တွေကိုပြောပြတာ အမေကြီးတို့က၊ သြော်… အခုကျတော့ အမေကြီးတို့ခေတ်ကို ပြန်ရောက်တော့တာ … လို့၊ ကျမတို့မှာ သူတို့ခေတ်ထက်ကို ဆိုးတော့တာ “ လို့ အညာလေသံဝဲဝဲနဲ့ ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီနေ့ ညပိုင်းကတည်းက ပြေးခဲ့ရတဲ့ ရေကျော်ရွာ ဒေသခံတွေဟာ ဒီနေ့ အထိရွာနဲ့ ဝေးတဲ့ တောစပ် တွေက ထန်းပင်တွေအောက်မှာ အပူဒဏ်နဲ့ အတူ စစ်ရှောင်နေကြရပါတယ်။

ဧပြီလ နောက်ဆုံးအပတ်လောက်ကစပြီး နေ့အပူချိန်ဟာ ၄၃ဒီဂရီ အထိမြင့်တက်ခဲ့ပြီး သက်ကြီးရွယ်အိုနဲ့ ကလေးတွေဟာ အပူချိန်ကို စစ်ရှောင်ရင်း ရင်ဆိုင်နေရပါပြီ။

” ဘယ်လိုနေရမှန်းမသိဘူး လူကို နုန်းချိနေတာပဲ ၊ နေ့လယ်နေ့ခင်းဆို အပင်ရိပ်အောက်တွေမှာနေရတယ်၊ ကျန်းမာရေးအခြေအနေက ရာသီဥတုပူတဲ့ အခါကျတော့ ဆီးအောင့်တဲ့သူတွေရှိတယ်၊ သွေးတိုးတဲ့ သူတွေရှိတယ်”

အပူချိန်မြင့်တက်နေတဲ့ ဒဏ်ကိုခံနေရတဲ့ အပြင် စစ်ရှောင်တွေဟာ ရေရှားပါးတဲ့ ပြဿနာကိုလည်း ရင်ဆိုင်နေရပြန်ပါတယ်။

သောက်သုံးရေ ရရှိဖို့ လက်ရှိစစ်ရှောင်နေတဲ့ နေရာနဲ့ သူတို့နေထိုင်ခဲ့တဲ့ ရွာက ‌ဝေးတာရယ် မီးရှို့ခံထားရတာမကြာသေးချိန်မှာ ရွာကို ရေပြန်ခပ်လို့ မရသေးပါဘူး။

” ‌ရေကိုလည်းကောင်းကောင်းဝအောင်မသောက်ရဘူး အာသာပြေလောက်ပဲ သောက်ရတာ၊ အနီးနားရွာတွေက ရေကို ပုံး‌လေးတွေနဲ့ လာပို့ကြတယ်” လို့ ဒေါ်ညိုက ယက်တောင်ကို ခပ်ပြင်းပြင်းခပ်ရင်းနဲ့ ပြောလိုက်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် လောလောဆယ်သောက်နေရတဲ့ အမှုန်အမွှားတွေပါတဲ့ ကန်ရေထက် သောက်နေကျ ဖြစ်တဲ့ တွင်းရေကိုသာ သူတို့ ဝဝလင်လင် သောက်ချင်ကြပါတယ်။

ရေရှားပါးတဲ့ အပြင် အိမ်သာတွေလည်း မရှိလို့ ရေမပါဘဲ တောတိုးပြီး ဖြေရှင်းနေကြရတာပါ။

ပြင်းထန်လှတဲ့ နေအပူချိန်ကို အပြင်မှာလက်တွေ့ ရင်ဆိုင်နေရသူတွေရဲ့ ရင်ထဲမှာ အဲ့ဒီအပူချိန်ထက်ပြင်းတဲ့ သောကမီးတွေကတော့ သူတို့ရဲ့ နေအိမ်တွေ မရှိတော့တာပါပဲ။

NLD လက်ထက်မှာ မခင်မာစိုးရဲ့ ခင်ပွန်းဖြစ်သူဟာ ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးလုပ်ခဲ့ပြီး အအခု သူတို့ နေအိမ်ကတော့ ပျူစောထီးတွေ မီးရှို့လို့ ပြာကျသွားခဲ့ရပါပြီ။

စစ်အာဏာရှင်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး CDM လုပ်ခဲ့လို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က သူတို့ နေအိမ်ကို မီးရှို့ခဲ့ချိန်မှာ အသက်ဘေးကနေ လွတ်အောင်လည်း ပြေးခဲ့ရပါတယ်။

မခင်မာစိုးတို့ သစ်ကျင်းကြီးရွာက ထွက်ပြေးလာသူ ၄၀၀ နီးပါး ရှိပြီး ပျူစောထီးနဲ့ စစ်ကောင်စီ တပ်သားတွေဟာ ရွာထဲမှာ တပ်စွဲထားတဲ့အပြင် နေအိမ်တွေက ပစ္စည်းတွေကို ခိုးယူနေကြတယ်လို့ အရာတော် မြို့နယ်က လူကယ်ပြန် တာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီဒေသခံတွေကိုတော့ NUG အစိုးရလက်အောက်က စစ်ကိုင်းတိုင်း အရာတော်မြို့နယ် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ရဲ့ လူကယ်ပြန်အဖွဲ့က တာဝန်ယူစောင့်ရှောက်ထားပါတယ်။

သစ်ကျင်းကြီး၊ နောင်ကြီးအိုင်၊ ‌ရှောက်ခါး၊ ကဲဘာဆိုတဲ့ ရွာ ၄ရွာက လူဦးရေ ၄၀၀ ကျော်ကို ပြည်သူနဲ့ NUG ရဲ့ ထောက်ပံ့အချို့နဲ့ နေထိုင်စားသောက်ရေးတွေ တာဝန်ယူ ဖြေရှင်းပေးနေတာပါ။

“ တချို့က ရွာပျက်လုနီးနီးပဲ ပျူတွေပဲ ကျန်တော့တာ ပျူကြီးစိုးပြီး စစ်တပ်နဲ့ နီးတဲ့ ရွာတွေကတော့ အိမ်မပြန်ရဲကြဘူးလေ “ လို့ အရာတော် လူကယ်ပြန်တာဝန်ခံကက ပြောပါတယ်။

NUG အနေနဲ့ တလ ဘယ်လောက်ဆိုတဲ့ ပုံသေသတ်မှတ်ပြီး ကူညီတာမျိုး မဟုတ်ပဲလူကယ်ပြန်တာဝန်ခံက စာရင်းတင်ပေးတဲ့ အပေါ်မူတည်ပြီး ချပေးတာမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အရာတော်မြို့နယ်မှာတော့ လူကယ်ပြန်တာဝန်ယူပြီး ကူညီပေးမဲ့ အဖွဲ့တွေ ရှိပေမယ့် မကွေးတိုင်း ပေါက်မြို့နယ်မှာတော့ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ကူညီပေးနေတဲ့ အဖွဲ့ ရယ်လို့ မရှိပါဘူး။

တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေနဲ့ နီးစပ်ရာ ပြည်သူတွေရဲ့ အကူအညီတွေနဲ့ စစ်ရှောင်တွေဟာ နေထိုင်စားသောက်ရေးကို ဖြေရှင်းနေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

အရာတော်မြို့နယ် သစ်ကျင်းကြီးရွာက မခင်မာစိုးကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းကျွတ်လောက်ကတည်းက ရွာကထွက်ပြေးခဲ့ရတာကြောင့် မိုးရာသီရောက်တော့မှာ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ရွာပြန်ပြီးလယ်ယာ လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ကိုင်နေချင် ပေမယ့်လည်း ရွာမှာက စစ်တပ်နဲ့ ပျူစောထီးတွေ တပ်စွဲထားလို့ အိမ်ပြန်မရဖြစ်နေပါတယ်။

“ ပြန်တော့ ပြန်ချင်တာပေါ့ မိုးက ကျတော့မှာလေ ‌တောင်သူလုပ်ချိန်ရောက်နေတာဆိုတော့ “

မခင်မာစိုးလိုပဲ ပေါက်မြို့နယ် ရေကျော်ကျေးရွာက ဒေါ်ညို ကလည်း စစ်အာဏာရှင် အမြန်တိုက်ထုတ်ပြီး အိမ်ကို အမြန်ပြန်ရဖို့ကိုပဲ စိတ်အားထက်သန်နေပါတယ်။

“ လက်နက်ချင်း အင်အားချင်း မမျှလို့သာရယ်၊ ကိုယ်တိုင်ကို တိုက်ထုတ်ချင်တဲ့ စိတ်တွေ ပေါက်တော့တာ၊ ကျမလက်နက်ကောင်းတွေ လိုချင်တယ်၊ ကိုယ်က မိန်းကလေးဖြစ်နေပြီး အသက်က နည်းနည်းရလာလို့သာ၊ လူငယ်လေးတွေလို သန်သန်မာမာသာဆို ကိုယ်တိုင် သေနတ်ကိုင်ပြီး တိုက်ထုတ်ချင်စိတ်တွေ ပေါက်တော့တာ “

May 17, 2022 0 comments 2 views

10 October 2025 12:29 AM

သတင်းဆောင်းပါး

အင်အားသုံးမီးရှို့နေတာက စစ်တပ်ရဲ့ ကန့်ဒေါင့်ရေရှည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအစီအမံလား (ဆောင်းပါး)

၉ လကျော်ကြာ အရေးမယူနိုင်သေးတဲ့ PDF ရဲမေအပေါ် လိင်အကြမ်းဖက်မှု (သတင်းဆောင်းပါး)

စစ်ကောင်စီရဲ့ မြို့ပေါ်က လူသားဒိုင်း (ဆောင်းပါး)

နေပူတောင်ကို ရောင်းစားဖို့ ကြိုးစားလာပြန်တဲ့ စစ်ကောင်စီ (ဆောင်းပါး)

နေပူတောင် စီမံကိန်းနဲ့ လူထုလှုပ်ရှားခဲ့မှု

ရခိုင်လူထုတွေ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြ

၅ နှစ်လုံး ဖြိုဖျက်ခံလိုက်ရတဲ့ နေပူတောင်

စစ်ကောင်စီက ပြန်လည်ဖြိုဖျက်ရန် စီစဥ်နေ

စီမံကိန်းအပေါ်ဒေသခံတွေရဲ့သဘောထား

ပေါင်းသတ်ဆေးနဲ့ စိုးရိမ်ဖွယ်လယ်သမားတို့ ကျန်းမာရေး (ဆောင်းပါး)

အညာဒေသကို စစ်ကောင်စီ မီးလောင်တိုက်သွင်းမှု (ဆောင်းပါး)

“အညာနွေမှာ စစ်မီးဒဏ်နဲ့ ကြုံရပြန်တဲ့ ဒေသခံတွေ” (သတင်းဆောင်းပါး)

MYAELATT

ATHAN

သတင်း

ဆောင်းပါး

အထူးကဏ္ဍ