ကျော်စွာ

ဆားလင်းကြီး၊ နိုဝင်ဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်မှာ လူတန်းစားအစုံ ထောင်နဲ့ချီပါဝင်တဲ့ စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ရွေးကောက်ပွဲဆန့်ကျင်ရေး ဆိုင်ကယ်သပိတ်လှုပ်ရှားမှုကို နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

သပိတ်အင်အားစုတွေနဲ့ အင်အားထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံလူထုတွေ စုပေါင်းပြီး ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်အတွင်းကနေ ဒေသတွင်းကျေးရွာတွေနဲ့ မကွေးတိုင်းအတွင်း ကျေးရွာတွေအထိ တရွာဝင်တရွာထွက် ဆိုင်ကယ်နဲ့လှည့်လည်ကာ ရွေ့လျားသပိတ်ပြုလုပ်ခဲ့တာလို့ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

“ ဆိုင်ကယ်သပိတ်ဆိုတာ ရွေ့လျား၊ တရွာဝင် တရွာထွက်၊ ရွာပေါင်းများစွာကို ခြေဆန့်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဆိုင်ကယ်သပိတ် လုပ်တဲ့အခါမှာ လူထုက ထင်မှတ်မထားလောက်အောင် နှမ်းရိတ်နေတဲ့ တောင်သူဦးကြီးတွေ၊ နှမ်းခါနေတဲ့ တောင်သူဦးကြီးတွေ၊ စပါးရိတ်၊ စပါးပုတ်နေတဲ့ တောင်သူ လယ်သမား ကျေးလတ်နေ ပြည်သူက အစ လူထုရဲ့ ရဲရဲတောက်အလံတွေနဲ့ ဆိုင်ကယ်သံကြားပြီးတော့ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး၊ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲ အလိုမရှိ ကြွေးကြော်သံတွေ ကြားလိုက်တာနဲ့ လူထုက ဝုန်းကနဲ သူတို့ရဲ့ နေနေတဲ့ ရောက်နေတဲ့ နေရာကနေ ကျနော်တို့ ဆိုင်ကယ် လူစုလူဝေးရှိတဲ့ သပိတ်တွေနားအထိ အတူတူပူပေါင်းဝန်းရံလာမှုကို မြင်ရတွေ့ရတာ အားရကျေနပ်လောက်တဲ့ သပိတ်လို့ ကျနော် ဆိုချင်ပါတယ်။” လို့ သပိတ်လှုပ်ရှားမှု ဦးဆောင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကော်မရှင်က လာမယ့် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်မှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါရွေးကောက်ပွဲ တရားမဝင်ကြောင်းကို လူထုအားနဲ့ ဖော်ထုတ်ရမှာဖြစ်ကြောင်း အထက်ပါ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

“ဒီရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ဖို့ လူထုအားလိုပါတယ်၊ လူထုကလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ အတုအယောင်ဖြစ်တယ်။ ငါတို့ကို ထောင်ချောက်ဆင်ထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကြီးဆိုတာကို လူထုတရပ်လုံးက နိုင်ငံရေးအသိ၊ နိုင်ငံရေးသတိ နိုးကြားပြီးတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲကို အုံလိုက်ကျင်းလိုက် အချိန်ကိုက် ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားကြမယ်ဆိုရင် ဒီရွေးကောက်ပွဲဆန့်ကျင်ရာမှာ လူထုလှုပ်ရှားမှု တနည်းအားဖြင့် သပိတ်တွေရဲ့ အရေးပါမှုက အင်မတန်မှ အခရာ ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ သူကပြောပါတယ်။

အဆိုပါ ဆိုင်ကယ်သပိတ်လှုပ်ရှားမှုကို ဆားလင်းကြီးမြို့နယ် သပိတ်စစ်ကြောင်းက မကွေးတိုင်းကကျေးရွာ ၆ ရွာနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းက ကျေးရွာ ၄ ရွာတို့မှာ လှည့်လည်ချီတက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

“လူထုရဲ့အား ပါဝင်မှုအခြေအနေကတော့ အံ့မခန်းပါပဲ၊ အားရကျေနပ်လောက်တဲ့ လူထုရဲ့ပါဝင်မှု ကျနော်တို့ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်”လို့ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတဦးက ပြောပါတယ်။

မင်းကင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂၊ ၂၀၂၅။

တော်လှန်ရေးတပ်တွေနဲ့ ဒေသခံတွေ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မင်းကင်းမြို့နယ်၊ လောင်းပြည့်ကျွန်းရွှေမျောကို နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက် ဒီကနေ့ နေ့လယ်ပိုင်းကစတင်ပြီး စစ်ကော်မရှင်တပ်က အင်အားသုံးဗုံးကြဲခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

နေ့လယ် ၁ နာရီခွဲကနေ ညနေ ၄ နာရီအထိ တံတားဦးဘက်ကတက်လာတဲ့ K-8W တိုက်ခိုက်ရေး လေယာဉ်နဲ့ ၄ ကြိမ်၊ မုံရွာအခြေစိုက် နမခ ကတက်လာတဲ့ ဂျိုင်ရိုကော်ပတာ ၃ စီးနဲ့ ၃ ကြိမ် ဗုံးကြဲခဲ့တာကြောင့် ဒေသခံ ၁၃ ဦးဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ထိခိုက်သူက ၁၃ ဦး၊ စိုးရိမ်ရတွေပါတယ်၊ လောလောဆယ် ဆေးရုံကို မရောက်သေးဘူး၊ ခေါင်းထိတဲ့ သူကတော့ အခြေအနေမကောင်းဘူး၊ မြုပ်သွားတာတွေ(မျောဖောင်)ရောရှိတော့ ဘာမှကို အတည်ပြုလို့ မရသေးဘူး။” လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ရွှေမျောဖောင် ၂ ခု မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ပြီး ဖောင် ၂ ခု ချင်းတွင်းမြစ်ထဲ နစ်မြုပ်ပျက်စီးခဲ့ပြီး ဒေသခံထိခိုက်မှုတွေကလည်း အထက်ပါအရေအတွက်ထက် ပိုများနိုင်ကာ ဒေသခံတွေလည်းထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လောင်းပြည့်ကျွန်းအနီး ရွှေမျောလုပ်ကွက်တွေကို တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက တူးဖော်လုပ်ကိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတာကြောင့် ကျေးရွာဒေသခံတွေက ကန့်ကွက်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၂ ရက်မှာ ပထမအကြိမ်၊ အောက်တိုဘာ ၅ ရက်မှာ ဒုတိယအကြိမ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်မှာ တတိယအကြိမ်လှည့်လည်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး ဦးဆောင်လုပ်ကိုင်မယ့် မြို့နယ်ပကဖနဲ့ ပအဖတာဝန်ခံတွေကို ရာထူးကရပ်နားပေးဖို့ ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ထည့်သွင်း တောင်းဆိုမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ရွှေမျောလုပ်ကွက်လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ဒေသအာဏာပိုင် ပကဖ၊ ပအဖအဖွဲ့ဝင်တွေက ဒေသခံတွေဘက်ကို ညှိနှိုင်းမှုတွေလုပ်ဆောင်နေပေမယ့် ပြေလည်မှုမရသေးဘဲ ဒေသခံတွေနဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်တွေအကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလျှက်ရှိနေတာဖြစ်ပြီး ဆန္ဒပြပွဲမှာပါဝင်တဲ့ တိုက်နယ်ပကဖနဲ့ ပအဖတာဝန်ခံအပါ ၃ ဦးလည်း ဖမ်းဆီးခံထားရတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

ဒေသခံတချို့နဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေလုပ်ထားတယ်လို့ မင်းကင်းပအဖ ပြော

မင်းကင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးခရိုင်၊ မင်းကင်းမြို့နယ်က တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တချို့ဦးစီးလုပ်ကိုင်မယ့် လောင်းပြည့်ကျွန်းရွှေ‌မျောစီမံကိန်းကို နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်မှာ ဒေသခံလူထုအင်အား ၂,၀၀၀ ကျော်က တတိယအကြိမ်ဆန္ဒပြ ကန့်ကွက်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့အောက်တိုဘာလအတွင်းမှာလည်း ၂ ကြိမ်တိုင်ဆန္ဒပြကန့်ကွက်ခဲ့ပေမယ့် အဲ့ဒီ ရွှေမျောကိုဆက်လက်လည်ပတ်နေပြီး ဒေသခံတွေရဲ့ဆန္ဒကို မျက်ကွယ်ပြုထားတာကြောင့် တတိယအကြိမ်ဆန္ဒပြရတာဖြစ်တယ်လို့ ဆန္ဒပြစဉ်မှာ ပါဝင်ခဲ့သူတဦးက ပြောပါတယ်။

“တတိယအကြိမ် ဆန္ဒပြရတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးပြောရရင် ရွှေမျောတွေ ဆက်လက်တိုးချဲ့ လုပ်ကိုင်နေပြီး ပိတ်တန်းတွေပစ်ကာ မောင်းဖို့ပြင်ဆင်နေကြပြီဖြစ်လို့ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ တတိယအကြိမ် ဆန္ဒပြရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ ဆန္ဒပြစဉ်မှာပါဝင်ခဲ့သူက ပြောပါတယ်။

ဆန္ဒပြပွဲမှာတော့ ရွှေမျောကို ရပ်တန့်ပေးဖို့နဲ့ ပအဖ၊ ပကဖ တာဝန်ခံတွေ တာဝန်ကနေ ရပ်နားပေးဖို့ အဓိကတောင်းဆိုခဲ့ကြတယ်လို့ ဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

အဆိုပါ တတိယအကြိမ်ဆန္ဒပြပွဲကို သင်တော၊ ညောင်ပင်သာ၊ အုန္နဲဘုတ်၊ ဘင်ရွာ၊ အနောက်တောရွာ၊ ကျောက်ခဲတက်ရွာက စစ်ဘေးရှောင်တွေနဲ့ ခေတ်လုံကျေးရွာတွေက ဒေသခံအင်အား ၂,၀၀၀ကျော်နဲ့ ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာလို့ သိရပါတယ်။

မင်းကင်းမြို့နယ် ပအဖတာဝန်ခံကတော့ ရွှေမျောလည်ပတ်တာမျိုးမရှိသေးဘဲ ရွှေမျောနဲ့ နီးစပ်တဲ့ လောင်းပြည့်ရွာနဲ့ ဇင်ကလဲရွာပြည်သူတွေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ အောင်တိုဘာ ၈ ရက်မှာ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းခဲ့တာတွေရှိခဲ့ပြီး အဲ့ဒီရွာတွေအတွက် မျောလုပ်ငန်းရှင်တွေက ထောက်ပံ့ငွေပေးတာ၊ ဒေသခံတွေက မျောထဲမှာ သီးနှံနဲ့ ရွှေမျောဆက်စပ်ပစ္စည်း လာရောက်ရောင်းချတာမျိုးတွေရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကတော့ မရှိသေးဘူးဗျ၊ ဒေသခံဆိုတဲ့အထဲမှာ အဓိက နစ်နာမဲ့ရွာ ၂ ခု၊ လောင်းပြည့်ရွာနဲ့ ဇင်ကလဲရွာတွေကိုတော့သွားတွေ့တယ်၊ ပြည်သူနဲ့ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်ဗျ၊ ဒီ ၂ ရွာက ဒီနေ့အထိသူတို့လိုချင်တာကို ကျနော်တို့ဆီတွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြတယ်၊ မျောလုပ်ငန်းရှင်နဲ့တွေ့တယ်၊ ဒေသအတွက် ထိခိုက်မယ့် ကိစ္စတွေမလုပ်ဖို့ ဆွေးနွေးဖြစ်ကြတယ်၊ မျောလုပ်ငန်းရှင်တွေကနေတဆင့် ထောက်ပံ့မှုတွေလည်း ရပါတယ်၊ ရွာခံတွေလည်း မျောလုပ်မဲ့ဂွင်မှာ သီးနှံတို့ တခြားမျောနဲ့ဆက်စပ်တာတွေ ရောင်းချတာတွေလာရောက်လုပ်ကိုင်နေကြပါတယ်။”လို့ မင်းကင်းမြို့နယ် ပအဖတာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။

ဆန္ဒပြစဉ်မှာ ဒေသခံတွေက မင်းကင်းမြို့နယ် ပအဖနဲ့ ပကဖတာဝန်ခံတွေကို တာဝန်ကရပ်ဆိုင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုလာတဲ့အပေါ် အရင်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး ဝန်ကြီးဌာနကို အကြောင်းကြားတာမျိုးတွေလုပ်ဖို့ မင်းကင်းမြို့နယ် ပအဖတာဝန်ခံက ဆိုပါတယ်။

“လက်ရှိ အခြေအနေမှာ ဘာမှမစခင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာကြဖို့ကိုပဲ ကျနော်တို့ ဆောင်ရွက်ချင်တာပါ။ ကျနော့်အနေနဲ့ရော၊ ကျနော့် ပအဖ တဖွဲ့လုံးအနေနဲ့ရော၊ ပြည်သူ့ဆန္ဒကို အလေးထားပါတယ်။ ပြည်သူတောင်းဆိုမှုကို လိုက်လျောချင်ပါတယ်။ ဘောင်ထဲကနေ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလုပ်ကြပါ။ ကျနော်တို့ကနေတဆင့် ပြည်သူ့စကားသံကို ဝန်ကြီးဌာနကို ပြန်တင်ပေးမှာပါ။” လို့ မင်းကင်းမြို့နယ် ပအဖတာဝန်ခံက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

မင်းကင်းမြို့နယ်၊ လောင်းပြည့်ကျွန်းရွှေမျောကို တော်လှန်ရေးတပ်တချို့က တော်လှန်ရေးရန်ပုံငွေ အတွက်ဆိုကာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ- NUG သယံဇာတဝန်ကြီးဆီစာတင်ပြီး ပြုလုပ်ခဲ့တာလို့ မင်းကင်းမြို့နယ်ပကဖတာဝန်ခံက အောက်တိုဘာ ၂ ရက် မြေလတ်အသံရဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းမှုမှာ ဖြေကြားထားပါတယ်။

အောက်တိုဘာ ၂ ရက်နဲ့ ၅ ရက်မှာလည်း အဆိုပါရွှေမျောစီမံကိန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး လောင်းပြည့်ရွာ၊ အနောက်တောရွာ၊ အုန္နဲဘုတ်ရွာ၊ ဘင်ရွာ၊ ညောင်ပင်သာရွာ၊ ဇင်ကလဲရွာ၊ သင်းတောရွာတို့က ဒေသခံထောင်ကျော်က ဆန္ဒပြကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါသေးတယ်။

စာတည်း – လင်း

ဝက်လက်၊ နိုဝင်ဘာ ၄၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဝက်လက်မြို့နယ်၊ လှထွေကျေးရွာက လူလတ်ပိုင်းအမျိုးသား ၃ ဦးကို စစ်ကော်မရှင်တပ်စစ်ကြောင်းက သေနတ်နဲ့ပစ်ခတ်ခဲ့တာကြောင့် ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ပစ်ခတ်ခံရသူတွေဟာ စစ်ကိုင်းနဲ့ဝက်လက်အစပ်ရှိ လှထွေကျေးရွာနေထိုင်သူတွေဖြစ်ပြီးကျေးရွာက ၎င်းတို့ပိုင်လယ်ကွက်တွေမှာ လယ်ရေသွင်းနေစဥ် ဒီကနေ့ နိုဝင်ဘာ ၄ ရက် မနက်အစော ၂ နာရီခန့်မှာ ဆားတောင်ဘက်ကနေ စစ်ကြောင်းထိုးလာတဲ့ အင်အား ၆၅ ဦးပါ စစ်ကော်မရှင်တပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

“ (စစ်ကြောင်းက)လှထွေရွာကို ရောက်တာမဟုတ်ဘူး၊ လှထွေရွာရဲ့အရှေ့ဘက်ကဖြတ်သွားတာ။ အဲ့လူတွေက တောထဲမှာ ရေယူနေတာ၊ လယ်ရေယူတာ(လယ်ရေသွင်းတာ)၊ ရေစက်မောင်းတာပေါ့ ” လို့ ဝက်လက်ဒေသခံတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

အမျိုးသား ၃ ဦးပစ်ခတ်ခံရချိန်ဟာ ရေသွင်းတာကို လယ်စောင့်တဲမှာစောင့်ဆိုင်းအိပ်နေကြချိန်ဖြစ်ပြီး စစ်ကော်မရှင်စစ်ကြောင်းက စက်သေနတ်နဲ့ အတွဲလိုက်ပစ်ခတ်သံကို ကျေးရွာအတွင်းရှိဒေသခံတွေအများစုလည်းကြားခဲ့ရကာ ပစ်ခတ်ခံရသူတွေအနက် ၁ ဦးမှာ နေရာမှာတင်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

” ၁ ယောက်က လက်တင်မှန်တော့ ကမူးရှူးတိုးနဲ့လှထွေ(ရွာ) အထိပြေးသွားတာ။ နောက် ၁ ယောက်ကျတော့ အဲ့ဒီနားလေးတင် ပေါင်ရော၊ လက်ရောမှန်တော့ကျ အဲ့ဒီနားလေးမှာတင်ရှိတယ်။ မနက်က ကာကွယ်ရေးတပ်တွေက တောထဲထိလိုက်ပြီးတော့ ရှာတော့ကျတွေ့တယ်၊ တော်တော်ဒဏ်ရာ ပြင်းထန်တယ်၊ လက်တဖက်ကတော့ စုတ်ပြတ်သွားတာပဲ”လို့ အထက်ပါဒေသခံက ပြောပါတယ်။

သေနတ်နဲ့ပစ်ခတ်ခံရတဲ့ လှထွေရွာခံအမျိုးသား ၃ ဦးရဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကိုတော့ ဆက်လက်စုံစမ်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

ဝက်လက်မြို့နယ်မှာ စိုက်ပျိုးရေးမြောင်း(မူးရိုး)က ရေကိုအလှည့်ကျရရှိတာဖြစ်ပြီး လယ်သမားတွေဟာ လျှပ်စစ်မီးရရှိချိန်များပြားတဲ့ ညပိုင်းတွေမှာ ဆည်ရေသွင်းတာကို အဓိကထားလုပ်ဆောင်ကြတာပါ။

အဲ့ဒီစစ်ကော်မရှင်စစ်ကြောင်းဟာ နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်ညနေပိုင်းက ဆားတောင်ကနေ ထွက်ခွာလာတာဖြစ်ပြီး ဒီကနေ့ မနက်အစောပိုင်းမှာ လှထွေကျေးရွာအပြင်ကနေ ဖြတ်သန်းသွားခဲ့ကာ လက်ရှိမှာ ရွာသာကြီးရွာအနီးမှာ ရောက်ရှိနေတာပါ။

အဲ့ဒီစစ်ကြောင်းက စစ်ကိုင်းမြို့နယ်၊ သာရွာဒေသခံ ၂ ဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးထားပြီး စစ်ကြောင်းကြောင့် စစ်ကိုင်းနဲ့ဝက်လက်နယ်အတွင်းရှိ ထုံးဘို၊ ရွာသာကြီး၊ သရက်ကြီး၊ ကံထူး၊ သူဌေးကုန်း၊ တကောင်းဒေါင့်၊ ဘုရားပြန်၊ ပြွန်ဦး၊ မောက္ကဒီး၊ လှည်းဦးကြီး၊ ရွှေဒါး၊ ကုက္ကိုစု၊ တရုတ်ကြီး၊ သားပျောက်ကုန်း၊ ယင်းမတော၊ ရွာတော် စတဲ့ကျေးရွာတွေက ဒေသခံ ၃,၀၀၀ ထက်မနည်း စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ