စစ်ကိုင်း၊ ဇူလိုင် ၁၂၊ ၂၀၂၄။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်ထဲမှာ ရွာပေါင်း ၃၀ ကျော် ရေဘေးကြုံနေရပြီး ကွမ်းခြံရာကျော် ရေနစ်မြုပ်ကာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

“ရေတအားဝသွားရင်(ရေများသွားရင်) ကွမ်းခြံက ပျက်တာပဲ။ မြုပ်တာကတော့ ခြံပေါင်းပြောမယ်ဆို ၅၀၀ ကျော် ၁,၀၀၀ လောက်တော့ မြုပ်နေတယ်။ မြစ်ကမ်နား တောက်လျှောက်တွေပေါ့။ (ဆားလင်းကြီးက) ကွမ်းခြံတော်တော် စိုက်ကြတယ်။” လို့ ဆားလင်းကြီး ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ကွမ်းခြံတခြံဖြစ်ပေါ်လာဖို့ ကျပ် ၁၀ သိန်းဝန်းကျင် ကုန်ကျပြီး ကွမ်းက ရေမကြိုက်တဲ့ အမျိုးအစားဖြစ်တာ ကြောင့် နွေရာသီမှာ တပတ်ကို ရေ ၂ ခါ၊ ဆောင်းရာသီဆို ၁ ခါ၊ မိုးရာသီမှာတော့ ရာသီဥတုပေါ် မူတည်ပြီး ရေသွင်းပေးရသလို ရေမများအောင် သတိထားရတယ်လို့ ကွမ်းစိုက်တောင်သူတွေဆီက သိရပါတယ်။

“ချက်ချင်းတော့ မသေသွားပေမယ့် တဖြည်းဖြည်း ပိုးလိုက်လာပြီး ပစ်လိုက်ရတာပေါ့။ ကွမ်းခြံက အသန့် ကြိုက်တယ်။ ရေကြီးတော့ သိတဲ့အတိုင်း ဝင်လာတဲ့ ရေတွေက မသန့်ဘူးလေ။ သူက ရေမကြိုက်ဘူး။ ရေနည်းလို့လည်း မရသလို များသွားလို့လည်း မရဘူး။” လို့ ကွမ်းစိုက်တောင်သူ အမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။

ဇူလိုင် ၁ ရက်ထဲက ဆားလင်းကြီးမှာ ရေဘေးကြုံနေရတာဖြစ်ပြီး အခုလက်ရှိ ပလောင်၊ ကူးတို့ကုန်း၊ လက်ပံတောင်း၊ ရွှေလှေ၊ ထန်းတောကြီး၊ ဝဲကြီး၊ ဝဲကွဲ၊ နတ်ကျွန်း၊ နတ်စက်၊ ကျောက်မျက်၊ ကံကုန်း၊ ဒုံးတော၊ ရုံးပင်ရိုး၊ အေးကုန်း၊ ထနောင်းကုန်း၊ ခွန်သာ၊ သံလျက်ကိုင်း၊ ဘောဂ၊ ညောင်ပင်ကိုင်း၊ နှောကူးတို့၊ ဆားထုံး စတဲ့ကျေးရွာတွေအပြင် မြစ်ကမ်းနားတလျှောက်က ရွာ ၃၀ ကျော် ရေနစ်မြုပ်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ရေကြီးနစ်မြုပ်မှုတွေကြောင့် ရေစကြို၊ မြောင်နဲ့ ရေလည်ကျွန်းဒေသတွေက ကျေးရွာ ၁၀၀ နီးပါးမှာလည်း မတ်ပဲနဲ့ ပဲတီစိမ်းခင်း ဧကရာချီ ပျက်စီးသွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်းဇေ

စစ်ကိုင်း၊ ဇူလိုင် ၁၂၊ ၂၀၂၄။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကသာမြို့နယ်ရှိ ရွာလုံးကျွတ်ရေနစ်မြုပ်နေတဲ့ ကျေးရွာ ၉ ရွာကပြည်သူတွေ အကူအညီလိုအပ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

အဆိုပါကျေးရွာ ၉ ရွာက ဒေသခံ ၁ သောင်းခန့်ဟာ ၁၀ ရက်ကျော်ကြာ ရေဘေးသင့်နေတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ဆေးဝါးပစ္စည်းတွေ အကူအညီလိုအပ်နေတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“ရေက လူအရပ်မြုပ်တယ်ဗျ။ အိမ်တွေကတော့ နိမ့်တဲ့အိမ်တွေဆိုမြုပ်တယ်။ ဝါးကလေးတွေနဲ့ ဆောက်ထားတဲ့အိမ်တွေဆို ရေထဲမျှောပါသွားတယ်။ လူတွေကသွားလာလို့မရတော့ စားစရာတွေပြတ်နေကြပြီ” လို့ ညောင်ခြေထောက်ကျေး ရွာမှ အမျိုးသားတဦးကပြောပါတယ်။

ရေဘေးဒဏ်ခံစားနေရတဲ့ ကျေးရွာတွေကတော့ ညောင်ခြေထောက်၊ သံပုရာ၊ ကျောက်ပုံ၊ ကလုံ၊ သုံးဆယ်ပေး၊ ကျော်ပင်၊ သံပုရာကျွန်း၊ ဆယ်ကြီး၊ ဒေါင့်ကြီး စတဲ့ ကျေးရွာတွေဖြစ်ပြီး ကျေး ရွာတွေထဲကို ရေ ၈ ပေခန့် ဝင်ရောက်နစ်မြုပ်နေပြီး စိုက်ပျိုးထားတဲ့ စပါးခင်းတွေလည်း ရေနစ်မြုပ်ပျက်စီးနိုင်မယ့် အခြေအနေရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။

“ရေမကြီးခင်အချိန်က ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးပြီးထားတဲ့ စပါးခင်းတွေအကုန်လုံးလည်း အခုရေမြုပ်နေပြီ။ ရေပြန်ကျရင်တော့ အကုန်လုံးပျက်စီသွားမယ့် အခြေအနေရှိတယ်။ ပျက်စီးသွားရင်တော့ ကုန်ပါပြီ”လို့ အထက်ပါအမျိုးသားက ဆက်ပြောပါတယ်။

အထက်ပါကျေးရွာတွေက ဒေသခံအများစုမှာ တောင်သူလယ်သမားတွေဖြစ်ကြပြီး စပါးစိုက်ပျိုးရေးနဲ့ အသက်မွေးနေကြရသူတွေဖြစ်တယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

ဧရာဝတီမြစ်ရေဟာ ကသာမြို့ပေါ်နဲ့ ကျေးရွာတွေဆီကို ဇူလိုင်လ ၃ ရက်မှာ စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး လက်ရှိဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်အထိ ရေပြန်မကျသေးပဲ ဆက်လက်တိုးမြင့်လာနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဧရာဝတီမြစ်ရေဟာ ဗန်းမော်၊ ရွှေကူ၊ ကသာ၊ သပိတ်ကျင်း၊ မန္တလေး၊ စစ်ကိုင်း၊ မြင်းမူ စတဲ့မြို့တွေမှာ ၆ ပေမှ ၁၀ ပေခန့်၊ ချင်းတွင်းမြစ်ရေဆိုရင်လည်း ခန္တီး၊ ဟုမ္မလင်း၊ ဖောင်းပြင်၊ မော်လိုက်၊ ကလေးဝ၊ မင်းကင်း၊ ကနီး၊ မြင်းမူစတဲ့မြို့တွေမှာ ၈ ပေမှ ၁၃ ပေခန့်အထိ မြင့်တက်လာနိုင်တယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင်လ ၁ ရက်မှာ မိုးဇလက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

စာတည်း – လင်း