သစ်တောပြုန်းတီးမှုကိုကာကွယ်ဖို့ အရေးယူမှုတွေလုပ်နေ

ဆားလင်းကြီး၊ ဇွန် ၅၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဆားလင်ကြီးမြို့နယ်အတွင်းမှာ ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် ဇွန် ၅ ရက် ဒီမနက်မှာပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်ပြည်သူအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဆီက သိရပါတယ်။

ကျွန်းပင်၊ ကံ့ကော်၊ ခရေ၊ စိန်ပန်း၊ မယ်ဇယ်၊ မန်ဂျန်ရှား၊ သပြေဘူတ စတဲ့အပင်ပေါင်း ၁၁၅ ပင်ကို စိုက်ပျိုးခဲ့ကြတာလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီစိုက်ပျိုးမှုကို ဆားလင်းကြီးမြို့ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ခံ၊ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးအဖွဲ့တာဝန်ခံ၊ ပညာရေးတာဝန်ခံ၊ ဥပဒေတာဝန်ခံ၊ လျှပ်စစ်တာဝန်ခံ၊ သယံဇာတတာဝန်ခံ၊ တိုက်နယ် A-3 တာဝန်ခံတွေနဲ့ ကျေးရွာပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တို့က လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတာလို့ သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်အတွင်းမှာလည်း သယံဇာတတာဝန်ခံနဲ့ မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေး တာဝန်ခံတွေပူးပေါင်းကာ သစ်တောပြုန်းတီးမှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ပညာပေးဟောပြောပွဲတွေ မကြာခဏပြုလုပ်ပေးလေ့ရှိပြီး ချမှတ်ထားတဲ့ ဥပဒေတွေကို လိုက်နာမှုမရှိပါက အရေးယူဆောင်ရွက်နေတယ်လို့သိရပါတယ်။

“လောလောဆယ်တော့ မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့သယံဇာတတာဝန်ခံကနေပြီးတော့ ပညာပေးဟောပြောပွဲတွေလုပ်တယ်၊ အသိပေးမှုတွေလုပ်တယ်။ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းတယ်။ သစ်ပင်ကြီးတွေမှာဆိုလည်း စာတွေလိုက်ကပ်တယ်”လို့ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မြို့နယ်အနေနဲ့ချမှတ်ထားတဲ့ဥပဒေတွေကိုမလိုက်နာဘဲ သစ်ခုတ်တာတွေ တွေ့ရှိခဲ့ရင်လည်း ခေါ်ယူသတိပေး၊ ဒဏ်ငွေဆောင်ခိုင်းတာတွေရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ဒီနှစ်ကျနော်တို့မြို့နယ်မှာ သစ်ပင်ခုတ်တာပတ်သက်ပြီး တအားကြီးမရှိဘူး။ မနှစ်ကတော့ သစ်တောကြိုးဝိုင်းကို ကျူးကျော်ပြီးတော့ သစ်ခုတ်တာတွေရှိတော့ ရုံးမှာခေါ်ယူသတိပေးတယ်။ ပထမအကြိမ်၊ ဒုတိယအကြိမ်ဆက်ခုတ်တဲ့လူတွေကိုတော့ ဒဏ်ငွေဆောင်ခိုင်းတာတွေရှိတယ်”လို့ အထက်ပါ တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

ဒီနှစ်အတွက်ဆောင်ပုဒ်ဟာ “ပလတ်စတစ်ညစ်ညမ်းမှုကို တွန်းလှန်၊ အာဏာရှင်စနစ်ကို မြေလှန်” ဖြစ်ပြီး ခုလို သစ်ပင်စိုက်ပွဲတော်ကို ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်အတွင်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကစလို့ နှစ်စဉ်ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တာလို့ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူဆီကသိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

မြေလတ်အသံ၊ ဧပြီ ၁၊ ၂၀၂၅။

ငလျင်ဒဏ်သင့်မြန်မာနိုင်ငံမှာ လေပြင်းတိုက်ခတ်တာ၊ မိုးထစ်ချုန်းရွာတာ စတဲ့မိုးလေဝသဖြစ်စဥ်တွေဖြစ်လာနိုင်တဲ့အတွက် သတိထားကြဖို့ ဧပြီ ၁ ရက်ဒီနေ့မှာ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒညွှန်ကြားရေးမှူးဦးစီးဌာနက သတိပေးထုတ်ပြန်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့နွေဦးကာလတွေဖြစ်တဲ့ ဧပြီနဲ့မေလအတွင်းမှာ နေ့အပူချိန်တွေတဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာရာက အပူပျံတက်တိမ်တွေဖြစ်ပြီး မွန်းလွဲနဲ့ညနေပိုင်းတို့မှာ မိုးတိမ်တောင်တွေဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဆိုပါ မိုးတိမ်တောင်တွေ ရွေ့လျားရာ နေရာတစ်လျှောက်မှာတော့ လေပြင်းတွေတိုက်ခတ်တာ၊ လေပြင်း နဲ့အတူ ထစ်ချုန်းတာ၊ မိုးကြိုးပစ်တာ၊ လျှပ်စီးလက်တာ၊ မိုးသီးကြွေကြတာနဲ့ နေရာကွက်ကျား မိုးထစ်ချုန်းရွာတာစတဲ့ မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်တွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြပါတယ်။

လေပြင်တိုက်ခတ်ချိန်မှာလည်း မြေပြင်နဲ့ရေပြင်တွေမှာ ၁ နာရီကို မိုင် ၄၀ ကနေ မိုင် ၅၀ အထိ တိုက်ခတ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် အထက်ပါမိုးလေဝသဖြစ်စဥ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အထူးဂရုပြုနေထိုင်ကြဖို့နဲ့ ပြည်တွင်း လေကြောင်းပျံသန်းရေး၊ ရေကြောင်းခရီးစဥ်တွေကို ကြိုတင်သတိပြုဖို့လည်း သတိပေးထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မိုးဇလရဲ့ ဒီညနေအထိခန့်မှန်းချက်အရ စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်း၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်တို့မှာနေရာကွက်ကျား မိုးအနည်းငယ်ရွာနိုင်ပြီး ရွာရန်ရွာနှုန်း ၈၀ ရှိတယ်လို့ဆိုထားပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

မြေလတ်အသံ၊ မတ် ၂၉၊ ၂၀၂၅။

စစ်ကိုင်းမြို့နယ်အတွင်း ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို ပအဖ၊ ပကဖ နဲ့ ပလဖတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေပူးပေါင်းပြီး ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ-NUG က ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ခတ်မှုအတွင်း စစ်ကိုင်းတံတား ၂ စင်းလုံး အသုံးပြုမရတော့တာကြောင့် သွားလာရခက်ခဲနေပြီး စစ်ကိုင်းမြို့နယ်မှာ ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းအထိ လူမှုကူညီရေးအသင်းအဖွဲ့တွေရဲ့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေ ရောက်ရှိမလာသေးဘူးလို့ ဒေသခံတွေက ပြောဆိုထားပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ – NUG

မြေလတ်အသံ၊ မတ် ၂၉၊ ၂၀၂၅။

ငလျင်ဒဏ်ပြင်းထန်ခဲ့တဲ့ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေမှာ စစ်ကောင်စီလက်အောက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအဆောက်အဦနဲ့ ဝန်ကြီးဌာနရုံးအဆောက်အဦတွေပါ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ပြီး ပြိုကျမှုဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့အထဲ ပျဥ်းမနားမြို့ အခြေစိုက် ခလရ ၈၅ တပ်ရင်းက အဆောက်အဦတချို့လည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

ခလရ ၈၅ တပ်ရင်းအတွင်းက တိုင်းအောင်ခန်းမအပါအဝင် လူနေလိုင်းခန်းတချို့ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့လို့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်မိသားစုဝင်တွေ ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေရှိခဲ့တယ်လို့ နေပြည်တော်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းထံက သိရပေမယ့် သေဆုံးမှုအခြေအနေအသေးစိတ်တွေကိုတော့ မသိရပါဘူး။

ခလရ ၈၅ တပ်ဟာ နေပြည်တော်တိုင်းလက်အောက်ခံတပ်ရင်းတခုဖြစ်ပြီး စစ်ရုံးချုပ်နဲ့ နေပြည်တော်လုံခြုံရေးကို အဓိကတာဝန်ယူရတဲ့ တပ်ရင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ခလရ ၈၅ အပြင် နေပြည်တော်စစ်ရုံးချုပ်၊ တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နဲ့ လယ်ဝေးမြို့ရှိ စကခ ၆၊ တပ်ကုန်းမြို့ရှိ ကပစတပ်တွေက အဆောက်အဦတချို့လည်း ပြိုကျပျက်စီးမှုဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့လည်း နေပြည်တော်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းထံက သိရပါတယ်။

ယမန်နေ့မွန်းလွဲပိုင်းက အင်းအားပြင်းငလျင်ကြီး (Major Earthquake ) စစ်ကိုင်းမြို့အနီး ဗဟိုပြုလှုပ်ခတ်ခဲ့တာကြောင့် စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်အပါအဝင် ဒေသ ၆ ခုက မြို့နယ်တွေမှာ အဆောက်အဦပြိုကျကာ လူထိခိုက်သေဆုံးမှုများပြားခဲ့ပါတယ်။

ပုံစာ – ခလရ ၈၅ တပ်ရင်း တိုင်းအောင်ခန်းမ။( ဓာတ်ပုံ – ပေးပို့)

ကျော်ကြီး၊ အောင်စိုး

ဖြူး၊ မတ် ၂၉၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်း၊ တောင်ငူနဲ့ ဖြူးမြို့တွေမှာ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် လူနေအဆောက်အဦတွေ ပြိုပိပြီးသေဆုံးသူ ၂၁ ဦးထက်မနည်းရှိလာပြီလို့ ဒေသတွင်းကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတွေနဲ့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။

ဖြူးမြို့၊ ဘူတာ(တောင်) ၂၄ လမ်းမှာနေထိုင်တဲ့ မိသားစုဝင် ၄ ဦး၊ ၁၀ လမ်းထိပ်မှာ နေထိုင်သူ ၂ ဦး၊ စည်ပင်ဝန်ထမ်းအိမ်ရာမှာနေထိုင်သူ ၄ ဦး စုစုပေါင်း ၁၀ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ငလျင်လှုပ်ချိန်မှာ ၎င်းတို့နေထိုင်ရာနေအိမ်တွေနဲ့ နံဘေးရှိအဆောက်အဦတွေပြိုကျခဲ့တာကြောင့် သေဆုံးခဲ့တာလို့ဆိုပါတယ်။

” အမတို့အိမ်နားက ၂၄ လမ်းမှာတော့ တမိသားစုလုံး ဘေးအိမ်ကနံရံပိသေတာ။ ကလေး ၁၀ နှစ် သူ့အဖေရယ်၊ အဘွားရယ်၊ အဒေါ်ရယ်။ Hello Fashion နားမှာ ၂ ဦးသေတယ်။ စည်ပင်အိမ်ရာက ၄ ဦးသေတယ်” လို့ ဖြူးမြို့ခံအမျိုးသမီးတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

ဖြူးမြို့တွင်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတဦးကလည်း ကနဦးကောက်ယူထားတဲ့ စာရင်းတွေအရ ဖြူးမြို့ပေါ် ရပ်ကွက် ၈ ခုထက်မနည်းငလျင်ဒဏ်ခံခဲ့ရပြီး သေဆုံးသူ ၁၀ ဦးထက်မနည်းရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” မြို့မအနောက်(စည်ပင်အိမ်ယာဝန်း)မှာ ၃ ယောက်က ရေစင်ပိပြီး အတွဲလိုက်။ နောက်တယောက်က တိုက်အဟောင်းပိပြီး တယောက်တည်း။ နောက် ၄ ရပ်ကွက် သံလမ်းအနောက်ဘက်ခြမ်းမှာစျေးဆိုင်တဆိုင်ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်နားမှာ တိုက်အိုတိုက်ဟောင်းရဲ့ ဝရံတာမျိုးပြုတ်ကျပြီးတော့ ဖြစ်တာက ၃ ဦး၊။ မြို့အရှေ့ဘက် ဘူတာတောင် ၂၄ လမ်းမှာက မိသားစု ၄ ဦး အုတ်နရံပိတာ။ အားလုံးပေါင်း ၁၁” လို့ ပြောပါတယ်။

“ စည်ပင်ဝန်ထမ်းအိမ်ယာက ရေစင်ပိတာ ၃ ဦး။ ရေစင်ကြီးလဲသွားတာ သူတို့တန်းလျားရဲ့ ခေါင်းရင်းခန်းကိုသွားပိတာ၊ တခန်းလုံးပိတာ။ အဲ့မှာထိုင်နေတဲ့ မိသားစု ၃ ဦးစလုံး တော်တော်ဆိုးဆိုးကြီး ပျက်စီးသွားလို့ ညတွင်းချင်းတောင်မြေမြှုပ်လိုက်တယ်လို့ ကြားတယ် “ လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

တောင်ငူမြို့မှာလည်း ငလျင်ဘေးကြောင့်သေဆုံးသူ ၁၁ ဦးအထိတိုးလာပြီး ၅၀ ကျော် ဒဏ်ရာရထားတယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတွေက ပြောပါတယ်။

ယမန်နေ့ နေ့လယ်ပိုင်း လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်တွေနေထိုင်တဲ့ ဝေဠုဝန်ဘုန်းကြီးကျောင်းအတွင်းရှိ ကျောင်းဆောင်တခု၊ ကန်တော်ဗလီနဲ့ အခြားသာသနိကအဆောက်အအုံတွေနဲ့ လူနေအိမ်တွေလည်းပြိုကျပျက်စီးခဲ့ပြီး အဆောက်အဦအတွင်းရှိ လူတွေလည်းထိခိုက်သေဆုံးခဲ့တာပါ။

” လောလောဆယ် သိထားရသလောက်က သေဆုံး ၁၁ ယောက်။ ဒဏ်ရာရ ၅၀ ကျော်ရှိတယ်ဆိုတာလောက်ဘဲ အတည်ပြုနိုင်သေးတယ်။ အပျက်အစီးကတော့ ဘုန်းကြီးကျောင်းနဲ့ ဗလီကတော့ ပျက်စီးများတယ်။ ကျန်တာကတော့ အပျက်အစီးနည်းပါတယ်”လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။

ငလျင်ကြောင့် ကလေးငယ် ၅ ဦး၊ ကိုရင် ၁ ပါး၊ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်အမျိုးသား ၅ ဦး စုစုပေါင်း ၁၁ ဦး သေဆုံးထားပြီး ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးအရွယ်စုံ ၅၀ ကျော် ဒဏ်ရာရထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် တောင်ငူမြို့ရဲ့အမှတ် ၆၊ အမှတ် ၉၊ အမှတ် ၁၀ ရပ်ကွက်တွေက လူနေအိမ်တွေအပါအဝင် ခပေါင်းတံတားအက်ကွဲမှု၊ ရှေ့ဟောင်းဘုရားတွေနဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေလည်း ပျက်စီးတာတွေရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေကိုတော့ တောင်ငူဆေးရုံမှာ ဆေးကုသပေးနေပြီး မြေပြင်မှာ ထိခိုက်သေဆုံးသူ ဒီထက်ပိုများနိုင်ကာ ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ ဆက်လုပ်နေဆဲဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လတ်တလောအခြေအနေတွေအရ ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို အဓိကဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေရလို့ သေဆုံးထိခိုက်သူတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေကိုတော့ ကောက်ယူနိုင်တာ မရှိသေးဘူးလို့ ဒေသတွင်းလူမှုကူညီရေးအသင်းတွေက ဆိုကြပါတယ်။

မတ် ၂၈ ရက် မနေ့ မွန်းလွဲ ၁ နာရီခန့်မှာ စစ်ကိုင်းမြို့အနီးကို ဗဟိုပြုလှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ ရစ်ချ်တာစကေး ၇ ဒသမ ၇ ရှိ အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်၊ ပဲခူးတိုင်းအတွင်းမြို့နယ်အများအပြားမှာ လူသေဆုံးထိခိုက်ပျက်စီးမှုတွေ များပြားခဲ့တာပါ။

ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရမှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က နေပြည်တော်မှာ ၉၆ ဦး၊ စစ်ကိုင်းမြို့မှာ ၁၈ ဦး ၊ ကျောက်ဆည်မှာ ၃၀ ဦး စုစုပေါင်း ၁၄၄ ဦးသေဆုံး၊ ၇၃၂ ဦးဒဏ်ရာရထားတယ်လို့ ယမန့်နေ့ ညပိုင်းမှာ ပြောဆိုထားပြီး အခြားမြို့တွေရဲ့သေဆုံးမှုတွေကို ထုတ်ဖော်ပြောတာမျိုးမရှိသေးပါဘူး။

လက်ရှိမှာ စစ်ကောင်စီက ငလျင်ဘေးသင့်ဒေသတွေကို သဘာဝဘေးဥပဒေအရ အရေးပေါ် အခြေအနေကြေညာထားပါတယ်။

Photo-Htin Aung Shein

စာတည်း – ဟိန်းစံ