ပန်းတောင်း၊ မေ ၇၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်း၊ ပန်းတောင်းမြို့နယ်၊ ကျီးတောအုပ်စုကကျေးရွာတွေမှာ မေလဆန်းပိုင်းကစပြီး စစ်မှုထမ်းကြေး ခြိမ်းခြောက်တိုးကောက်နေတယ်လို့ ရွာခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ပြည်သူစစ်မှုထမ်းဥပဒေ စတင်အသက်သွင်းတဲ့ ၂၀၂၄ ဖေဖော်ဝါရီကစလို့ ကျီးတောအုပ်စုထဲကကျေးရွာတွေကို အုပ်စုအုပ်ချုပ်ရေးမှူးက စစ်မှုထမ်းလူစားထိုးငှားရမ်းဖို့ ငွေကောက်ခံနေခဲ့တာဖြစ်ပြီး ကောက်ခံရာမှာ ယခင်ငွေထက်တိုးကောက်ပြီး ငွေမပေးနိုင်သူတွေကိုခြိမ်းခြောက်လာတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“မပေးတဲ့အိမ်တွေကို မှတ်ထားမယ်ပေါ့။ မှတ်ထားပြီး မြို့နယ်ကိုပြောမယ်ပေါ့။ ပါးစပ်က ဖမ်းမယ်မပြောပေမယ့် အဲ့လိုသဘော သက်ရောက်တယ်။ အကုန်ထည့်ကြရတာပေါ့ ကြောက်တော့။”လို့ ကျီးတောရွာခံတဦးက ပြောပါတယ်။

အပတ်စဉ် ၁ ခုအတွက်စစ်မှုထမ်းကြေး ၁ အိမ်ထောင်ကို ကျပ် ၆,၀၀၀ ကစတင်ကောက်ခံလာခဲ့ရာ အခုမေလမှာ ၁၃,၀၀၀ ကျပ်အထိ တိုးမြှင့်ကောက်ခံလာတာလို့ ဆိုပါတယ်။

ကောက်ခံတဲ့ငွေကို ဒေသခံတွေက ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးကို လစဉ်တိုက်ရိုက်သွားပေးရတာရှိသလို ဆယ်အိမ်မှူး၊ ရာအိမ်မှူးတွေက နေအိမ်တွေမှာ လိုက်လံကောက်ခံတာတွေရှိပြီး အခု ၁ ကြိမ် ပေးရတာနဲ့ဆို ၁၄ ကြိမ်မြောက်ရှိပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

ကျီးတောကျေးရွာအုပ်စုမှာ ကျီးတော၊ စာရေးကွင်း(အရှေ့)၊ စာရေးကွင်း (အနောက်)၊ စာစီ ၊ ရေတွင်းလှ၊ ကြပ်ပြို၊ ဖန်းခါးပင်၊ ရှားဇီးဘိုကျေးရွာတို့ပါဝင်ကာ အိမ်ခြေ ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး အဲ့ဒီရွာတွေက ဒေသခံတွေကိုအားလုံးကို ကောက်ခံတာလို့ ကျီးတောရွာခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ယခင်လတွေမှာ စစ်မှုထမ်းကြေးမပေးနိင်သူတွေကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ်ခြိမ်းခြောက်တာမျိုးနဲ့ ဖမ်းဆီးအရေးယူတာမျိုးမရှိဘဲ မပေးသူတွေများလာတဲ့အတွက် အခုလမှာ နာမည်စာရင်းနဲ့တကွ မြို့နယ်ကိုတင်ပြသွားမယ်ဆိုပြီး ဖိအားပေးခြိမ်းခြောက်လာတာဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

စစ်မှုထမ်းကြေးဆိုပြီး လစဉ်ကောက်ခံနေပေမယ့် ဒေသခံတွေအနေနဲ့ ကျေးရွာပြင်ပကိုသွားလာချိန် စစ်မှုထမ်းအတွက်ဖမ်းဆီးခံရပါက တာဝန်မယူဘူးဆိုပြီးပြောဆိုထားတဲ့အတွက် ကျေးရွာအနီးဝန်းကျင်ကိုတောင် ဒေသခံတွေကလုပ်ငန်းကိစ္စ၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေးကိစ္စသွားလာဖို့ ကြောက်လန့်နေကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာစစ်ကောင်စီဘက်က စစ်မှုထမ်းအပတ်စဉ် ၁၃ ကို မေလအတွင်းဖွင့်လှစ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပြီး အခု ကောက်ခံတာက အပတ်စဉ် ၁၄ အတွက် ကြိုတင်ကောက်တာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်းမှ CDM စစ်သားတဦးက ပြောပါတယ်။

“အခုလာပြီးလူစာရင်းကောက်တာဆိုရင် အပတ်စဉ် ၁၄ အတွက်ဖြစ်မယ်။ ၁၃ က ရှေ့တပတ်ဖွင့် မယ်ဆိုရင် အခုအချိန် သက်ဆိုင်ရာအောက်ခြေမှာဆင့်ခေါ်တာ စုဆောင်းတာတွေ လုပ်ပြီးလောက်ပြီ။ ဒီသောကြာလောက်ဆို သင်တန်းကျောင်းတွေကိုပို့လိမ့်မယ် သင်တန်းဖွင့်ပွဲအတွက် အနည်းဆုံး ၁ ရက်ခွဲ ၂ ရက်အချိန်ယူရလေ့ရှိတယ်။” လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ခုလိုစစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ၎င်းတို့ရဲ့လက်ဝေခံတွေဟာ နည်းမျိုးစုံနဲ့ပြည်သူကို ဒုက္ခပေးနေတာဖြစ်ပြီး ခုလိုငွေမပေးရင်အထက်ကိုတိုင်မယ်ဆိုတာကလည်း ယဉ်ယဉ်ကျေးကျေးခြိမ်းခြောက်တဲ့ သဘောဖြစ်တယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

“စစ်တပ်နဲ့ သူ့လက်ဝေခံအကုန်လုံးက ရတဲ့နည်းနဲ့နည်းမျိုးစုံနဲ့ ဒုက္ခပေးနေတာပဲ။ အစကတည်းက စစ်တပ်က လက်နက်အားကိုးတယ် အကြောက်တရားနဲ့ခြိမ်းခြောက်တယ်။ သူတို့လက်ဝေခံတွေမှာလည်း ဒီသဘောသဘာဝပါလာမှာပဲ။ အနိုင်ကျင့်မယ် ခြိမ်းခြောက်မယ် ဖမ်းဆီးမယ် ဒါမျိုးပေါ့။ အခုဟာဆိုလည်း မပေးရင်အထက်ကိုပြောလိုက်မယ်ဆိုတာ ဖမ်းမယ်ဆီးမယ်မပြောလို့ ယဉ်ယဉ်ကျေးကျေးခြိမ်းခြောက်တာပါဆိုပြီး ကျေးဇူးတင်ပေးရမလိုတောင်ဖြစ်နေတယ်။” လို့ အထက်ပါ CDM စစ်သားတဦးက ပြောပါတယ်။

၂၀၂၄ ဒီဇင်ဘာမှာ ကျီးတောရွာခံ ကိုဇော်ဝင်သိန်းဆိုသူ စစ်မှုထမ်းဖို့ဖမ်းဆီးခံရဖူးပြီး ငွေကျပ်သိန်း ၈၀ ပေးမှ ပြန်လွတ်လာခဲ့ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မေ ၅ ရက်ကလည်း ပန်းတောင်းမြို့ပေါ်ကို ကားပြင်ဖို့ သွားတဲ့ ရှားဇီးဘိုရွာက ကိုဘိုလုမှာလည်း ပန်းတောင်းမြို့အဝင်မှာ ပေါ်တာဆွဲခံရပြီး ဟိုက်ဂျက်ကားကောလူပါ ပျောက်ဆုံးနေပြီး မေ ၇ ရက်ထိ ပြန်မလွတ်လာသေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

ပန်းတောင်း၊ ဧပြီ ၂၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်း၊ ပန်းတောင်းမြို့နယ်၊ ပန်းတောင်း-တောင်ကုတ်လမ်း ရခိုင်ရိုးမပေါ် ရှိ ညောင်ကျိုးရွာနဲ့အနီးတဝိုက်ကို စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းကနေဗုံးကြဲပြီး လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။

ဧပြီ ၂ ရက် ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းမှာ ညောင်ကျိုးကျေးရွာနဲ့ အနီးပတ်ဝန်းကျင်တဝိုက်ကို တိုက်လေယာဥ် ၁ စီးနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့အပြင် စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ၂၇ မိုင်စခန်းဘက်ကနေ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ အလုံးရေ အမြောက်အများပစ်ခတ်နေပြီး ညောင်ကျိုးရွာအပေါ်ဝေဟင်မှာလည်း စက်တပ်လေထီးတွေ အဆက်မပြတ်ပျံသန်းနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” ဒီကနေ့(ဧပြီ ၂ရက်) မနက်လုံးလက်နက်ကြီးသံ အကြိမ်စိပ်စိပ်ထုသံကြားရတယ်။ လေယာဥ်နဲ့ဗုံးကြဲသံလည်းကြားရတယ်။ စစ်တပ်က ထုနေတာ။ ခုလည်း ဆက်ပြီးတချက်တချက် ထုနေတယ်။ လေထီး (paramotor)ကလည်း ပတ်သလားမမေးနဲ့ တချိန်လုံးပျံနေတာပဲ”လို့ မြေပြင်အခြေအနေသိရှိထားတဲ့ ပန်းတောင်းဒေသခံ အမျိုးသားတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော် – AAနဲ့တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေဟာ ပန်တောင်း-တောင်ကုတ်လမ်းပိုင်း ရခိုင်ရိုးမပေါ်ရှိ မိုးထိတောင်၊ပန်းကန်ကွဲ၊ တောင်ပုံကြီး၊ နတ်တောင်ကုန်းစတဲ့ စစ်ကောင်စီစခန်းတွေကို သိမ်းပိုက်ထားနိုင်ပြီး မတ်လဒုတိယအပတ်အတွင်းမှာ ညောင်ကျိုးပင်မစခန်းနဲ့ ကာကင်းစခန်းတွေကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ကာ လက်ရှိငလျင်ဘေးဒဏ်သင့်ကာလမှာ ထိုးစစ်တွေကို ယာယီတဖက်သတ်ရပ်တန့်လိုက်တာပါ။

မတ် ၂၈ ရက်မှာ လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ အင်အားပြင်းငလျင်ကြီးကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေအပေါ် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာနေရာတွေက ၎င်းတို့ရဲ့ ထိုးစစ်အားလုံးကို ဧပြီ ၃၀ ရက်အထိ ၁ လတာရပ်စဲထားမယ်လို့ အာရက္ခတပ်တော်-AA အပါ ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့က ဧပြီ ၁ ရက် မနေ့ကထုတ်ပြန်ပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေအနေနဲ့ ၎င်းတို့ရဲ့ထိုးစစ်တွေရပ်တန့်တယ်ဆိုပေမယ့်လေ့ကျင့်မှု၊ တပ်စုဖွဲ့မှုတွေရှိနေကာ အဲ့ဒီပြင်ဆင်မှုတွေကို တိုက်ခိုက်မှုလို့ သဘောထားပြီး လိုအပ်တဲ့ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ယမန်နေ့မှာပဲ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ

ပန်းတောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်း၊ ပန်းတောင်းမြို့နယ်ရှိ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းစက်ရုံ – ကပစ ၁၆ နဲ့ကပ်လျက် တည်ရှိတဲ့ မသုံကျေးရွာက အမျိုးသားတွေကို လုံခြုံရေးအတွက်ဆိုကာ စစ်ကောင်စီတပ်က စစ်သင်တန်းပေးနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီကသိရပါတယ်။

ကပစ-၁၆တပ်နယ်မြေနဲ့ ကျေးရွာလုံခြုံရေးအတွက်ဟုဆိုကာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်နေ့ကစတင်ပြီး အသက် ၁၈ နှစ်ကနေ ၃၅ နှစ်အကြား ရွာခံအမျိုးသား ၃၀ ဦးကို ပထမအသုတ်အနေနဲ့ ကျေးရွာထဲမှာ စစ်သင်တန်းပေးနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“သူတို့(စကစ)အတွက်လုံခြုံရေးပေးဖို့ ရွာသားလူငယ်တွေကို သေနတ်ဖြုတ်တပ်သင်တန်းပေးတာကို မဖြစ်မနေတက်ခိုင်းတာ တက်ကြရတယ်။ မတက်ချင်ပေမယ့် စစ်မှု့ထမ်းရတာထက်စာရင် ရွာမှာဘဲ လုံခြုံရေးအတွက်ဆိုတော့ စိတ်မပါလည်း တက်ကြရတော့တာဘဲ”လို့ ဒေသခံစစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်က မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

အိမ်ခြေ ၃၀၀ ခန့်ရှိတဲ့ မသုံကျေးရွာဟာ ကပစ-၁၆ နဲ့ ကပ်လျက်တည်ရှိပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ကို လစဥ် ၁ အိမ်ထောင်လျှင်ငွေ ၂၀,၀၀၀ ကျပ်စီပေးဆောင်ထားတာကြောင့် ကျေးရွာသားတွေ စစ်မှုမထမ်းရဘဲ သီးခြားနေထိုင်ရတဲ့ကျေးရွာတရွာဖြစ်တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။

“တခြားရွာတွေသာ ငွေပေးလည်းလာဆွဲရင် ပါသွားကြပေမယ့် မသုံရွာက တပ်နားရွာမို့ ဆပ်ကြေးသာပေးပြီးအေးဆေးနေရတယ်”လို့ အထက်ပါသတင်းရင်းမြစ်က ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီတပ်က မသုံရွာနဲ့ ကပစ-၁၆ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့ကစတင်ကာ ဝါးလုံးချွန်တွေနဲ့ ခြံစည်းရိုးခတ်ဖို့ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော်(AA)နဲ့ တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေက ရခိုင် – ပဲခူးနယ်စပ်၊ တောင်ကုတ် – ပန်းတောင်းလမ်းက စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ပုဂံကွဲ၊တောင်ပုံကြီးနဲ့မိုးထိတောင်စခန်းတွေကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ထားပါတယ်။

လက်ရှိမှာ သိမ်းပိုက်ခံထားရတဲ့ စခန်းတွေက တပ်ဆုတ်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေနဲ့ ပေါင်းပြီး ခံစစ်အခိုင်အမာပြင်ဆင်နေတဲ့ ပန်းတောင်းမြို့နယ် ညောင်ကျိုးကျေးရွာစခန်းကိုလည်း အာရက္ခတပ်တော်(AA)က ထိုးစစ်ဆင်နေတာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – ကိုချမ်း

ပဲခူး၊ ဇူလိုင် ၁၂၊ ၂၀၂၄။

ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်း၊ ပန်းတောင်းမြို့နယ်ထဲက သရဲတန်းကျေးရွာရဲ့ အနောက်ဘက် မိုင် ၄၀ ခန့်မှာရှိတဲ့ ဒေသအခေါ် မသုန်တောင်ပေါ်ကနေ ကျွန်းနဲ့ ပျဥ်းကတိုးအပါအဝင်သစ်မာတွေကို သစ်မှောင်ခိုသမားတွေက ခိုးထုတ်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။

ကျွန်းနဲ့သစ်မာတွေကို ရေလမ်း၊ကုန်းလမ်းနဲ့ခိုးထုတ်နေပြီး အဲ့ဒီလိုသစ်ခိုးထုတ်တာကို ဒေသအခြေစိုက် စစ်တပ်၊ရဲနဲ့ဌာနဆိုင်ရာ တွေက ငွေကျပ်သိန်းချီလိုင်းကြေးယူကာ ခိုးထုတ်ခွင့်ပြုထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” ခုလိုမိုးအခါမှာတော့ သရဲတန်းချောင်းဖျားကနေ သစ်ဖောင်နဲ့ ခိုးထုတ်တယ်။ နွေဆိုရင်တော့ ကားတွေ တက်လို့ရတယ်။ ဖောကားပေါ့၊ အဲဒါမျိုး ထုတ်နေကြတာ။ ပထမတုန်းက ခုလောက်များများ မထုတ်ရဲဘူးလေ။ အဖမ်းအစီးကရှိတယ်။ ခုက စစ်တပ်နဲ့ ရဲ၊ သစ်တော ပေးရနေတော့ ပေါ်ပေါ်တင်တင်ပဲလုပ်နေကြတာ” လို့ သရဲတန်းဒေသခံတဦးက မြေလတ်အသံ ကို ပြောပါတယ်။

သရဲတန်းချောင်းဟာ ဧရာဝတီမြစ်ထဲကိုစီးဝင်တဲ့အတွက် တောင်ပေါ်က ခိုးထုတ်လာတဲ့သစ်တွေကို ဧရာဝတီမြစ်ဝမှာ ရေမြှုပ်ဝှက်ထားကြသလို တချို့ကလည်း မြစ်ကြောင်းအတိုင်း ဖောင်ဖွဲ့ပြီး ဧရာဝတီတိုင်းအတွင်းကို သယ်ဆောင်သွားကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

တချို့ကလည်း ပုသိမ်-မုံရွာကားလမ်းကို အသုံးပြုပြီး ကားမျိုးစုံနဲ့သယ်ယူတာ အခြားဒေသတွေမှာ ပြန်လည် ရောင်းချကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

မသုန်တောင်ခြေကနေ သစ်တွေဝှက်တဲ့မြစ်ဝအထိဆိုရင် ကျွန်း ၅တန်ပါ သစ်ဖောင်တစီးကို စစ်တပ်၊ ရဲ၊ သစ်တော၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးစတဲ့အဖွဲ့ပေါင်းစုံအတွက် ကျပ် ၅ သိန်းနီးပါးပေးရတယ်လို့ သရဲတန်းကျေးရွာဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ပန်းတောင်းမြို့နယ်ထဲက မသုန်တောင်ဟာ ရခိုင်ရိုးမနဲ့လည်း ဆက်စပ်ပြီး အဲ့ဒီမြေဧရိယာဟာ ကပစ ၁၆ စစ်တပ်ပိုင်အဖြစ် သိမ်းယူခံထားရတဲ့ မြေဧရိယာအများဆုံးနေရာတခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

စာတည်း – လင်းဇေ