မြေလတ်အသံ၊ မတ် ၃၊ ၂၀၂၂။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းမှာ တခါမှ မကြုံဖူးအောင် အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းသို့ ဆက်တိုက် တက်လျှက်ရှိပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအပြင် အခြေခံလူတန်းစားများဖြစ်သည့် Taxi နှင့် ကယ်ရီသမားများ ပိုမိုအကျပ်ရိုက်နေကာ အချို့ အလုပ်ရပ်နားထားရမည့်အခြေနေနှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း မြို့ကြီးများရှိ ဒေသခံများထံကသိရသည်။

မြို့အလိုက် အနီးအဝေးကိုလိုက်၍ မတ်လ ၃ ရက်နေ့စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း ပေါက်ဈေးမှာ အသုံးများသော Octane-92 တလီတာလျှင် မြန်မာငွေကျပ် ၁၉၅၀ မှ ၂၀၅၀ ကျပ်အထိ၊ Octane-95 တလီတာလျှင် မြန်မာငွေကျပ် ၂၀၅၀ မှ ၂၂၀၀အထိ၊ Diesel တလီတာလျှင် မြန်မာငွေကျပ် ၁၉၅၀ မှ ၂၀၅၀ ထိ၊ Premium Diesel တလီတာလျှင် ၂၀၀၀ မှ ၂၁၀၀ ထိ မြင့်တက်လျှက်ရှိကြောင်း နေ့စဉ်စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ Group က သိရသည်။

“ဈေးနှုန်းကတော့ မကြုံဖူးအောင်ကို တက်လာတယ်ဆိုရမယ် တက်တာကတော့ နိုဝင်ဘာလလောက်ကတည်းက စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းနဲ့ ဒေါ်လာဈေးနှုန်းကတက်နေတာ ဒေါ်လာဈေးနှုန်းတက်ခြင်းကျခြင်းနဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တက်ခြင်းကျခြင်းက သက်ဆိုင်တယ်။ အရင်က တလီတာထည့်တဲ့သူက တလီတာထည့်ဖို့တောင် ခဲယဉ်းသွားပြီ အများအားဖြင့် တိုက်ရိုက်တန်းထိတာက ကုန်ကား ခရီးသယ်တင်ကားကြီးတွေနဲ့ ရန်ကုန်မှာဆို Taxi နှင့် ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီသမား တွေပဲ အဲအကျိုးဆက်ကတော့ ခရီးသွားလာသူတွေနဲ့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေမှာ အကျပ်ရိုက်လာလိမ့်မယ်” လို့ ရန်ကုန် စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင် မန်နေဂျာတဦးကပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ကြီးရှိ Taxi ကားသမားများ အခြားနယ်မြို့များရှိ သုံးဘီးအငှားယာဉ်မောင်းများနှင့် ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီမောင်းသမားများ၊ ဆိုင်ကယ်ဈေးသယ်များအခက်ကြုံနေရပြီး ပိုင်ရှင်မှတဆင့် ငှားရမ်းမောင်းနှင်နေရသူများ ဆီဖိုးပင်မရတော့လောက်အောင် ဖြစ်နေကြောင်း ဆိုကြသည်။

“ကျတော်တို့ပြည်မှာတော့ ဆီဈေးနဲ့ အလုပ်လုပ်မရတာ နေ့တွက်မကိုက်တာ သုံးလေးလလောက်ရှိပြီ။ အခုကတာ့အဆိုးဆုံးပဲ နောက် ဆိုင်ကယ်လိုင်စင် ဘတ်မှန်နဲ့ ဟိုစစ်ဒီစစ်တွေကလည်း ဒဏ်ရိုက်တော့ ဆိုင်ကယ်မောင်းစားဖို့တောင် မဖြစ်နိုင်တော့ဘူး အရင်က အိုးဝေငှားမောင်းတယ် မကိုက်တော့လို့ ကိုယ့်ရှိတဲ့ ဆိုင်ကယ်နဲ့ လိုက်ပို့တာတွေလုပ်တာ အခုဆီဈေးနဲ့ ဘယ်သူမှငှားစီးမှာမဟုတ်တော့ဘူး” ဟု ပြည်မြို့ရှိ ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီသမားတဦးကပြောသည်။

စစ်အာဏာသိမ်းမှုမတိုင်ခင် စက်သုံးဆီဈေး မှာ ပျှမ်းမျှ တလီတာလျှင် မြန်မာငွေကျပ် ၆၀၀ ဝန်းကျင်မှ ၇၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်သာရှိခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလ ကတည်းက ပူတာအိုမြို့တွင် တလီတာလျှင် ၂၀၀၀ ကျပ်သို့ ရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်ကာ လက်ရှိစက်သုံးဆီဈေးမှာလည်း ထပ်မံမြင့်တက်အုံးမည့်အခြေအနေတွင် ရှိနေကြောင်း စက်သုံးဆီရောင်းဝယ်သူများ အသိုင်းအဝန်းက သိရသည်။

မြေလတ်အသံ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃၊ ၂၀၂၁။

စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းယူပြီးချိန်မှစလို့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန် မြင့်တက်နေတဲ့အထဲမှာ စက်သုံးဆီဈေးနဲ့ ဓါတ်မြေဩဇာဈေးလည်းပါဝင်တာမို့ နွေစပါးစိုက်မယ့် တောင်သူတွေ စိတ်ပျက်နေကြကြောင်း ဒေသခံလယ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဒီဇယ်တပေပါကို ကျပ်တစ်သိန်းရှစ်သောင်း စျေးခန့် ဖြစ်ပြီးအခုရက်ပိုင်းပေါက်စျေးဟာ ၂သိန်း ရှစ်သောင်းကျပ် နီးပါး ဖြစ်ကာ အရင်ကပုလဲဓါတ်မြေသြဇာအိတ်တအိတ်ကိုကျပ် နှစ်သောင်းခြောက်ထောင် စျေးပေါက်ခဲ့ရာက အခုနှစ် နွေစပါးစိုက်ပျိုးတော့မယ့်အချိန်ပေါက်စျေးဟာ ကျပ် ၇ သောင်းကျော် စျေးပေါက်နေကြောင်း သိရပါတယ်။

နွေစပါးစိုက်ဖို့အတွက်​ ထွန်ယက်ရာမှာထွန်စက်ကိုအသုံးပြုကြပြီး စိုက်ပျိုးပြီးအပင်တွေကြီးထွားဖို့အတွက်ဆိုရင်လည်းဓါတ်မြေသြဇာကအဓိကပါဝင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

“စပါးစိုက်မယ်ဆိုကတည်းက အရင်လိုကျွဲနဲ့နွားနဲ့မဟုတ်တော့ထွန်စက်သုံးရမယ် အဲမှာပဲဆီစျေးကတက်နေပြီ တဧကထွန်ယက်ခဘယ်စျေးပေါက်မယ်မသိသေးဘူး ဒီလိုပဲစပါးပင်တွေသန်ပြီးအပင်ပွားဖို့က ဓါတ်မြေသြဇာကိုအပင်ငယ်စဉ်ကတည်းက ကြွေးရတယ် အခုသူကစျေးတက်နေတယ်​သူတို့နှစ်မျိုးကအခြေခံပဲ အခြေခံကအစစျေးတက်တော့ လုပ်အားခပြန်ရဖို့တောင်မလွယ်လှဘူး”လို့ သဲကုန်းမြို့နယ်ထဲကလယ်သမားတဦးကပြောပါတယ်။

စပါးစိုက်ခင်းတွေမှာဓါတ်မြေသြဇာကို စပြီးစိုက်ပျိုးချိန်ကတည်းကအသုံးပြုရပြီးတဧကကိုတအိတ်ခွဲနှစ်အိတ်သုံးမှသာထွက်နူန်းကောင်းနိုင်ကြောင်းသိရပါတယ်။

“စပါးစိုက်ခင်းမှာ စပါးပင်သန်ပြီးအပင်ပွားအရေအတွက်များဖို့လိုတယ် အဲဒီလိုဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဓါတ်မြေသြဇာကို မြေခံမှာအရင်ထည့်ရတယ် ဒါမှစပါးပင်ကငယ်စဉ်ကတည်း အဟာရရပြီး ကြီးမယ်အပင်ပွားမယ် အနည်းဆုံး တဧကကို တအိပ်ခွဲနှစ်အိတ်ပက်မှအပင်အတွက်လိုအပ်တဲ့အဟာရမယ် ဒါကလယ်သမားတွေအခုသုံးနေကျပုံစံကိုပြောတာ တကယ်စနစ်တကျ အဟာရမျိုးစုံပါတဲ့မြေသြဇာကိုသုံးရင်ပိုပြီးကုန်ကျစရိတ်ရှိမယ်စပါးတော့ထွက်မယ် “လို့ အငြိမ်းစားစိုက်ပျိုးရေးဝန်ထမ်းတဦးကပြောပါတယ်။

အခုလိုအဓိကသွင်းအားစုတွေစျေးတက်တဲ့အတွက်စိုက်ဧကအနည်းငယ်သာပိုင်ဆိုင်တဲ့လုပ်ကွက်ငယ်လယ်သမားတဦးဟာ စိုက်ပျိုးလိုတဲ့သူကိုနွေစပါးတရာသီစာအခမဲ့စိုက်ပျိုးခိုင်းမယ်လို့သိရပါတယ်။

“ကျနော့မှာရှိတဲ့လယ်က ၄ ဧကကိုအခုနွေတသီးကိုတော့မစိုက်တော့ဘူး မိုးစပါးရောက်မှစိုက်မယ် ထွန်စက်စျေးကလည်းတက်အုံးမယ်ဓါတ်​မြေသြဇာစျေးကလည်းတက်တော့မပက်နိုင်ရင်ရူံးမယ် အဲတော့စိုက်ချင်တဲ့သူကိုစိုက်ခိုင်းမယ်အခပေးစရာမလိုဘူး”လို့ ပေါင်းတည်မြို့နယ် သပြေကြီးစုအုပ်စုကလယ်သမားတဦးကပြောပါတယ်။

နွေစပါးကို သွင်းအားစုအပြည့်အစုံနဲ့စနစ်တကျစိုက်ရင် စပါးတင်း ၇၀ ကနေ ၁၀၀ အိထွက်ကြောင်း အရင်နှစ်ကဆိုလျင် စပါးစျေးတင်းတရာကို ၆သိန်းစျေးနဲ့ရောင်းရတဲ့အတွက် တဧကကို ၂ သိန်းလောက်အမြတ်အစွန်းရကြောင်း ဓါတ်​မြေသြဇာစျေးကလည်းသင့်တင့်တဲ့အပြင်ငွေစိုက်ထုတ်နိုင်လိုရတာဖြစ်ကြောင်း နတ်တလင်းမြို့နယ်သက္ကယ်ကျင်းရွာက လယ်သမားတဦးက​​ဆိုပါတယ်။

လယ်သမားအများစုဟာ လုပ်ကွက်ငယ်တွေကိုသာပိုင်ဆိုင်ကြပြီးအရင်းအနှီးစိုက်ထုတ်နိုင်မူအားနည်းတာကြောင့် နှစ်စဥ်နွေစပါးစိုက်ပျိုးရပေမယ့် သိသာတဲ့ပြောင်းမူတွေကို မခံစားရသေးကြောင်း ဒေသခံလယ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။ ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်းတော့ လာမဲ့နှစ်ဇန်နဝါရီလကစပြီး နွေစပါးစိုက်ပျိုးရေတွေစတင်ပေးဝေတော့မှာ ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။