မြေလတ်အသံ၊ ဧပြီ ၅၊ ၂၀၂၅။

မတ် ၂၈ ရက်မှာလှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ ရစ်ချ်တာစကေး ၇.၇ ရှိ ပြင်းအားမြင့်ငလျင်ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းနဲ့ ပဲခူးတိုင်းအပါအဝင် နိုင်ငံတဝန်း သေဆုံးသူ ၃,၁၀၀ ကျော်၊ ဒဏ်ရာရသူ ၄,၅၈၉ ဦးဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဧပြီ ၃ ရက်ကထုတ်ပြန်တဲ့ Data For Myanmar ရဲ့အစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြပါတယ်။

ဒီအရေအတွက်ဟာ ဧပြီ ၃ ရက်အထိ ကောက်ယူစုစည်းထားတဲ့အချက်အလက်ဖြစ်ပြီး အဲ့ဒီထဲမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းက သေဆုံးသူ ၄၇၇ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၇၁၈၊ မန္တလေးတိုင်းမှာ သေဆုံးသူ ၂,၀၇၉ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၂,၆၉၁၊ ပဲခူးတိုင်းမှာ ၄၄ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၂၃၄၊ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ ၆၆ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၁၈ ဦးနဲ့ နေပြည်တော်မှာ သေဆုံးသူ ၅၅၁ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၈၄၂ ဦး ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိမှာ စာရင်းကောက်ယူနိုင်မှုအားနည်းပြီး လက်လှမ်းမီသလောက်စုစည်းနေရတဲ့အတွက်ကြောင့် သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာ ခုအစီရင်ခံစာမှာပါရှိတာထက် မြေပြင်မှာပိုများနိုင်တယ်လို့ စစ်ကိုင်းဖက်ဒရယ်ယူနစ်မှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် အမျိုးသားတဦးကပြောပါတယ်။

“စကစမှာလည်း ဖရိုဖရဲတွေပေါ့ စနစ်တကျစာရင်းကောက်နိုင်တာမရှိဘူး။ မရှိတဲ့အခါကျတော့ လက်လှမ်းမီသလောက် စုစည်းထားတဲ့အခြေအနေတွေပဲဖြစ်တယ်။ မြေပြင်အခြေအနေအမှန်မှာက ဒီထက်ပိုပြီးများနိုင်တယ်”လို့ သူကပြောပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်ထိလည်း ဆက်လက်ပြီး ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်နေဆဲဖြစ်တာကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေလည်းတိုးလာဖွယ်ရှိတယ်လို့အစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြပါတယ်။

ပုံစာ – ငလျင်ကြောင့်ပျက်စီးခဲ့သည့် စစ်ကိုင်းမြို့မှအဆောက်အဦတချို့။

စာတည်း – လင်း

အိုးဘို၊ ဧပြီ ၄ ၊ ၂၀၂၅။

မန္တလေး၊ အိုးဘိုအကျဉ်းထောင်မှာ ငလျင်ကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ၊ အကျဉ်းသား ၄၀ကျော်ကို ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ပြင်ပဆေးရုံတွေမှာ ဆေးကုသမှုမပေးဘူးလို့ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကွန်ရက်-PPNM က ပြောပါတယ်။

အဆိုပါဒဏ်ရာရ ၄၀ ဦးကျော်ထဲက ၉ ဦးမှာ ဒဏ်ရာပြင်းထန်ပေမယ့် ပြင်ပဆေးရုံတွေမှာ လူနာတွေများနေတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ကန့်သတ်ထားတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“ခြေကျိုး၊လက်ကျိုးတွေကို လုံလောက်တဲ့ ဆေးဝါးကုသမှု၊ ခြေကျိုးတာတွေကို အရမ်းကြီးဆိုးဝါးမှုမရှိဖို့အတွက်ဆိုရင် ပြင်ပဆေးရုံတွေမှာ လုပ်ဖို့လိုအပ်တယ်။ ထောင်ဆေးရုံတွေမှာ ဆရာဝန်အင်အားက ၂ ဦးနဲ့ ၃ ဦးကြားရှိတဲ့အပေါ်မှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေကို လုံလောက်တဲ့ကာဗာဖြစ်မယ့်အခြေအနေမျိုးမရှိဘူး။”လို့ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကွန်ရက် – PPNM ဦးဆောင်ကောမတီဝင် ကိုသိုက်ထွန်းဦးက ပြောပါတယ်။

ဒဏ်ရာရသူတွေကို ဆေးကုသနိုင်ဖို့ ထောင်တွင်းမှာဆရာဝန်လုံလောက်မှုမရှိသလို အရက်ပြန်၊ ဂွမ်း၊ အနာကျက်ဆေးရည်၊ ပတ်တီးစတဲ့ ဆေးဝါးပစ္စည်းတွေလည်း လိုအပ်နေတယ်လို့ ၎င်းက ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတဲ့ အကျဉ်းသူ/ သားတွေကို မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ဆက်သွယ်တွေ့ဆုံခွင့်ကိုလည်း ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ပိတ်ပင်ထားတယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

မတ် ၂၈ ရက်မှာ လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် အမျိုးသမီးအကျဉ်းသူအဆောင် အဆောင် ၁ ၊၂ နဲ့ အမျိုးသမီးဆေးရုံဆောင်တွေ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့သလို အမျိုးသားအဆောင်အလုပ်ရုံပြိုကျခဲ့တာကြောင့် အကျဉ်းသူ/သား ၄ ဦးသေဆုံးခဲ့တယ်လို PPMM က ဧပြီ ၁ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း သေဆုံးသူ ၃,၀၀၀ ဦးကျော်၊ ဒဏ်ရာရရှိသူ ၅,၀၀၀ နီးပါးနဲ့ ပျောက်ဆုံးသူ ၃၇၀ ဦးအထိ ရှိတယ်လို့ ကုလသမ္မဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာညှိနှိုင်းရေးရုံး – UNOCHA က ဧပြီ ၃ ရက် မနေ့က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ

ကျောက်ဆည်၊ ဧပြီ ၄၊ ၂၀၂၅။

မန္တလေးတိုင်း၊ ကျောက်ဆည်မြို့မှာ စေတီတည်ထားတဲ့ ပေ ၃၀ ပတ်လည်ခန့်ရှိ ကျောက်တုံးကြီးပြိုကျလာနိုင်လို့ စုကြီးရပ်ကွက်အတွင်း နေထိုင်တဲ့မြို့ခံတွေ ဘေးလွတ်ရာကိုပြောင်းရွှေ့နေကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စုကြီးရပ်ကွက်၊ ရွှေသာလျောင်းတောင်ပေါ်ရှိ ကျောက်သေတ္တာစေတီတည်ထားတဲ့ ကျောက်တုံးကြီးဟာ ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပြိုကျမယ့်အနေအထား ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေပြီး တောင်ခြေရှိနေအိမ်တွေအပေါ် ပြုတ်ကျလာနိုင်တာကြောင့် အန္တရာယ်ဇုံအဖြစ်သတ်မှတ်ကာ အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဌာနက ဧပြီ ၃ ရက် ယမန်နေ့ကစတင်ကာ ၂ ရက်အတွင်း အရေးပေါ် ပြောင်းရွှေ့ခိုင်းနေတာလို့ ဆိုပါတယ်။

” ကျောက်သေတ္တာဘုရားလို့ပြောရမယ်။ ငလျင်လှုပ်သွားတော့ ဟိုရက်တွေကလည်း တော်တော်လှုပ်သွားတော့ အရှေ့ကို ရွေ့ရွေ့လာတာ။ အခုကတော်တော်သိသိသာသာကြီးကို ပြုတ်ကျတော့မှာ။ အောက်မှာက လူနေအိမ်၊ စျေးတွေ၊ ကားလမ်းတွေ၊ ဆီဆိုင်တွေရှိတယ် အဲ့ဒါကြောင့်ရွှေ့ခိုင်းတာ။ သူတို့ (ထွေအုပ်)ဘက်ကလည်း စက်ကိရိယာတွေနဲ့ တိုင်းတယ်ထင်တယ်။ လုံးဝစိတ်မချရတဲ့အခြေနေဆိုတော့ (ပြောင်းရွှေ့ကြဖို့) မီးသတ်ကားတွေနဲ့ လိုက်အော်နေတာ။”လို့ ကျောက်ဆည်မြို့ခံအမျိုးသမီးတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

ကျောက်ဆည်မြို့နယ်စစ်ကောင်စီဘက်က ပြောင်းရွှေ့ရမယ့်ဧရိယာကို စုကြီးရပ်ကွက် အရှေ့ဘက် ရွှေသာလျောင်းတောင်ခြေအထိ၊ အနောက်ဘက် မင်းကဲမြောင်း၊ တောင်ဘက် မြို့မစျေးအထိ၊ မြောက်ဘက် လေးမျက်နှာဘုရားလမ်းအထိ အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားတာဖြစ်ပြီး ကြေညာချက်ထုတ်ပြီးပြီးချင်း ယမန်နေ့မှာ အရေးပေါ်ပြောင်းရွှေ့နေကြသူတွေရှိသလို ဧပြီ ၄ ရက် ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းမှာလည်း ထပ်မံပြောင်းရွှေ့နေသူတွေရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပြိုကျလာနိုင်တဲ့ ကျောက်သေတ္တာဘုရားကျောက်တုံးကြီးဟာ ခန့်မှန်း ပေ ၃၀ ပတ်လည်အထက်ရှိနိုင်ပြီး အန္တရာယ်ရှိနေတာကြောင့် စစ်ကောင်စီဘက်က ဖောက်ခွဲပစ်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

“ခုကျောက်တုံးက တောင်ထိပ်မှာမဟုတ်ဘူး။ တောင်လယ်လောက်မှာ ။ ကျောက်တုံးပြုတ်ကျရင် စျေးနဲ့တည့်တည့်လောက်ကိုကျနိုင်တာ။”လို့ အထက်ပါဒေသခံအမျိုးသမီးက ဆိုပါတယ်။

ပြောင်းရွှေ့အမိန်ထုတ်ထားတဲ့ ဧရိယာအတွင်းမှာ ကျောက်ဆည်မြို့မစျေးအပါအဝင် အိမ်ခြေ ၄၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ပါဝင်နေပြီး ပြောင်းရွှေ့ရတဲ့ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဖောင်ရွာကျေးရွာ ယာယီကယ်ဆယ်ရေးစခန်းမှာ နေထိုင်နိုင်တယ်လို့ မြို့ခံတွေထံက သိရပါတယ်။

အမိန့်ထုတ်ထားတဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်း သတ်မှတ်ဧရိယာအတွင်းကို ဖြတ်သန်းသွားလာတွေမပြုလုပ်ဖို့ ကန့်သတ်ထားပြီး ကျောက်တုံးကြီးကို ရှင်းလင်းပြီးမှ ပြန်လည်နေထိုင်ခွင့်ပေးသွားမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ဆိုပါတယ်။

မတ် ၂၈ ရက်မှာ လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ အင်အားပြင်းငလျင်ကြီးကြောင့် ကျောက်ဆည်မြို့အတွင်းမှာ လူသေဆုံးမှု ၈၀ ကျော်၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ ၁၀၀ ကျော်နဲ့ နေအိမ်အဆောက်အဦ ၄၀၀ ထက်မနည်း ပျက်စီးတာတွေရှိခဲ့တယ်လို့ မြေပြင်လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့ဝင်တွေထံက သိရပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ

မြေလတ်အသံ၊ ဧပြီ ၃၊ ၂၀၂၅။

ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ထိခိုက်သေဆုံးမှုရှိခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်ကမိသားစုဝင်အတွက် ဧပြီ ၂ ရက်မှာ ငွေကျပ် ၁၃ သိန်းကျော် (၁,၃၈၀,၀၀၀) ထောက်ပံ့ပေးခဲ့တယ်လို့ ပုလဲမြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

ပုလဲမြို့နယ်လူသားစာနာဝန်ကြီးဌာနကပေးအပ်ငွေနဲ့ Women Empowerment Allienee (WEA) တို့ ပေးအပ်တဲ့ငွေကိုပူးပေါင်း လူသားစာနာတာဝန်ခံ၊ မြို့နယ်ပအဖခေါင်းဆောင်နဲ့ သက်ဆိုင်ရာရပ်ကျေး ပအဖခေါင်းဆောင်တို့က သွားရောက်ထောက်ပံ့ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

“ငလျင်ဖြစ်ပြီးမကြာပါဘူး။ ရပ်ကျေးပကဖ၊ ပကဖက ကျနော်တို့ကိုအကြောင်းကြားလို့ ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး စာရင်းတွေလုပ်၊ သတင်းတွေပို့ပြီး ပုလဲမြို့နယ်တွင်းမှာထိခိုက်မှု ပျက်စီးမှုမရှိပေမယ့် စစ်ကိုင်းရောက်ပြီး ထိခိုက်မှုစာရင်းသွင်းပြီး ယခုလိုအရေးပေါ်ကူညီခဲ့တာ” လို့ ပုလဲပြည်သူ့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူ တဦးကဆိုပါတယ်။

အဲ့ဒီမိသားစုဝင် ၃ ဦးဟာ စစ်ကိုင်းမြို့မှာဆေးကုသဖို့သွားရာက ဆွမ်းချက်ဘုန်းကြီးကျောင်းတိုက်မှာ တည်းခိုနေစဥ် မတ် ၂၈ ရက်မှာလှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့မြေငလျင်ကြောင့် ၂ ဦးက ကျောင်းတိုက်ပြိုကျပြီး သေဆုံးခဲ့တာပါ။

အသက် ၈၀ အရွယ်မိခင်နဲ့ အသက် ၄၀ အရွယ် သမီးအငယ်ဖြစ်သူတို့သေဆုံးပြီး သမီးအကြီးဖြစ်သူ အသက် ၆၀ ကျော်အမျိုးသမီးက ဒဏ်ရာပြင်းထန်ရရှိပြီး ဆေးကုသမှုခံနေရပါတယ်။

ပုလဲမြို့နယ်မှာလည်း ငလျင်ဒဏ်ကိုခံခဲ့ရပြီး သေဆုံးမှုတွေမရှိပေမယ့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်တာတွေရှိခဲ့ တယ်လို့ အထက်ပါတာဝန်ရှိသူကဆိုပါတယ်။

“ပုလဲမြို့နယ်ကတော့ စစ်ကိုင်းနဲ့နီးတဲ့အတွက်လှုပ်ခတ်တဲ့ဒဏ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံရပါတယ်။ ပျက်စီးတာတွေတော့ မရှိပါဘူး။ လူတွေကတော့ တအားလှုပ်ခါရမ်းတဲ့ဒဏ်ကြောင့် ကျန်းမာရေး ထိခိုက်တာ အနည်းငယ်လောက်ပါပဲ”လို့ ပုလဲပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူကဆိုပါတယ်။

ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် စစ်ကိုင်းမြို့ရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ပြီး သေဆုံးသူ ၆၀၀ ကျော်ရှိခဲ့တယ်လို့ ဒေသတွင်းကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေဆီက သိရပါတယ်။

သတင်း – ဟယ်သာ၊ စာတည်း – လင်း

အိုးဘို၊ ဧပြီ ၁၊ ၂၀၂၅။

မန္တလေးတိုင်း၊ အိုးဘိုအကျဥ်းထောင်မှာ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် အဆောင် ၃ ခုပြိုကျပျက်စီးပြီး သေဆုံးသူ ၄ ဦးရှိခဲ့တယ်လို့ ဧပြီ ၁ ရက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကွန်ရက် (PPNM)က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ငလျင်ကြောင့် ထောင်တွင်းရှိ အမျိုးသားဆောင်အလုပ်ရုံရဲ့ အဆောင်တွေကြားမှာကာရံထားတဲ့ အုတ်ရိုးတွေပြိုကျလို့ အမျိုးသား ၁ ဦးသေဆုံးပြီး ၁ ဦးဒဏ်ရာပြင်ထန်ရကာ အမျိုးသမီး အဆောင် ၁ နဲ့ အ‌ဆောင် ၂ ပြိုကျမှုကြောင့် အမျိုးသမီး အနည်းဆုံး ၂ ဦးသေဆုံးကာ ၁၀ ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

အဆိုပါ ၃ ဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်း ၄ ဦးသေဆုံးတယ်လို့ သိရှိထားပြီး ၁ ဦးကတော့ အမျိုးသားလား၊ အမျိုးသမီးလားဆိုတာ အတည်မပြုနိုင်သေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

“လက်ရှိအကျဥ်းထောင်ရဲ့သေဆုံးမှုအခြေအနေကို စကစကလည်းစနစ်တကျနဲ့ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားတာမတွေ့ရတဲ့အတွက် ကျနော်တို့အနေနဲ့ပြောရတဲ့အရေအတွက်က အင်မတန် ခက်ခဲတယ်။ ကျနော်တို့အတည်ပြုနိုင်တဲ့ အထဲမှာ ကျား ၁ ဦး၊ မ ၂ ဦးသေဆုံးမှုထဲမှာပါဝင်ခဲ့တယ်”လို့ PPNM ရဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင် ကိုသိုက်ထွန်းဦး ကပြောပါတယ်။

လက်ရှိအတည်ပြုထားတဲ့ သေဆုံးသူ ၄ ဦးမှာ အဆောင်ပြိုကျပြီးမှ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရကာ သေဆုံးခဲ့တာဖြစ်ပြီး သူတို့တွေဟာ အကျဥ်းသားလား ထောင်ဝန်ထမ်းတွေလားဆိုတာကိုတော့ သီးခြားခွဲယူကောက်ခံနိုင်တာ မရှိသေးဘူးလို့ ကိုသိုက်ထွန်းဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ အကျဥ်းထောင်အတွင်းက သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရရှိတဲ့စာရင်းကို တရားဝင်မထုတ်ပြန်တာဟာ သေဆုံးသူအရေအတွက်ကို လျော့ချဖို့ကြိုးစားနေတာဖြစ်သလို အထူးသဖြင့် အကျဥ်းထောင် အဆောက်အဦတွေရဲ့ မခိုင်ခံ့မှု၊ လိုအပ်ချက်မှု၊ အားနည်းမှုတွေကို ပေါ်လွင်စေမယ့် ထုတ်ပြန်ချက်မျိုးကို မဖြစ်စေအောင် ချန်လှပ်ထားဖြစ်တယ်လို့ ကိုသိုက်ထွန်းဦး က သုံးသပ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ငလျင်လှုပ်ခတ်ချိန်အတွင်း နောက်ထပ်သေဆုံးသူ ၈ ဦးရှိတယ်လို့လည်းကနဦးသိထားပေမယ့် ဒီအခြေအနေကိုတော့ ဆက်လက်အတည်ပြုနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ် ၂၈ ရက်က လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ငလျင်ကြောင့် မတ် ၃၁ ညနေပိုင်း စာရင်းတွေအရ နိုင်ငံတဝန်း သေဆုံးသူ ၂,၀၅၆ ဦးရှိလာပြီး ဒဏ်ရာရသူ ၃,၉၀၀ ကျော်နဲ့ ပျောက်ဆုံးသူ ၂၇၀ ကျော်ရှိနေတယ်လို့ စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

အမရပူရ၊ ဧပြီ ၁၊ ၂၀၂၅။

ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ၂၀၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့တဲ့ မန္တလေးတိုင်း၊ အမရပူရမြို့နယ်၊ ဘုံးအိုးကျေးရွာမှာ အကူအညီတွေလိုအပ်နေတယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ပေးနေသူတွေဆီက သိရပါတယ်။

မတ် ၃၁ ရက်ထိ ငလျင်ငယ်တွေဆက်တိုက်လှုပ်ခတ်နေတဲ့အတွက် ဧပြီ ၁ ရက်ဒီနေ့အထိ ဒေသခံတွေဟာ ကျေးရွာဘောလုံးကွင်းနဲ့ လယ်ကွင်းတွေထဲမှာနေထိုင်နေကြရပြီး ရေသန့်နဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းဆိုတာကလည်း ကျေးရွာဘောလုံးကွင်းနဲ့လယ်တွေထဲမှာနေတာ။ ယနေ့ထိ ကယ်ဆယ်ရေးကတော့ ဌာနဆိုင်ရာဘက်က လာတာမရှိသေးဘူး။ မိတ်ဖက်ပရဟိတတွေလောက်တော့ လာတာရှိတယ်”လို့ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ပေးနေတဲ့ ရွာခံတဦးကပြောပါတယ်။

ကျေးရွာအတွင်းအပျက်အစီးတွေကို ရွာခံတွေက စက်ယန္တရားတွေဌားရမ်းကာ ကိုယ်ထူကိုယ်ထရှင်းလင်းနေပြီး အပြီးတိုင်မရှင်းလင်းနိုင်သေးတာကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးတွေလည်း လိုအပ်နေသေးတာလို့ ဆိုပါတယ်။

မတ် ၂၈ ရက်မှာလှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ငလျင်ကြောင့် ဘုံးအိုးကျေးရွာထဲက ယက္ကန်းတော်ဗလီ၊ သံပုရာခြံ အလယ်ဗလီ၊ ဘုံးအိုး အလယ်ဗလီ ၃ လုံးပြိုကျခဲ့ပြီး ဗလီပြိုကျချိန်ဝတ်ပြုဖို့ရောက်နေတဲ့သူတွေနဲ့ လာရောက်ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ပေးသူတွေသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

မတ် ၃၁ ရက်အထိ ကျေးရွာအစ္စလာမ်အဖွဲ့အစည်းတွေကောက်ယူထားတဲ့စာရင်းအရ သေဆုံးသူ ၁၈၂ ဦးနဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အိမ်ခြေ ၃,၀၀၀ ကျော်နဲ့ လူဦးရေ ၁ သောင်းကျော်ရှိတဲ့ ဘုံးအိုးကျေးရွာဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေနေထိုင်တဲ့ ကျေးရွာဖြစ်ပါတယ်။

ရွာထဲမှာရှိတဲ့ဗလီ ၅ လုံးထဲက အထက်ပါဗလီ ၃ ခုကတော့ အားလုံးပြိုကျပျက်စီးပြီး ၂ လုံးကတော့ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုနည်းကာ အာရဗီတက္ကသိုလ် ၁ ခု၊ နေအိမ် ၂၀၀ ကျော်ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ကျေးရွာဒေသခံက ပြောပါတယ်။

ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေကိုတော့ အမရပူရဆေးရုံနဲ့ မန္တလေးဆေးရုံမှာကုသခွင့်မရလို့ ပြင်ဦးလွင် စစ်ဆေးရုံမှာ ဆေးကုသနေပြီး သေဆုံးသူတွေကိုတော့ကျေးရွာမှာ သင်္ဂြုဟ်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

◼ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ဖွင့်လှစ်ဖို့လည်း လိုအပ်နေ

အောင်စိုး၊ ကျော်ကြီး

စစ်ကိုင်း၊ မတ် ၃၁၊ ၂၀၂၅။

ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် မြို့ရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ထိခိုက်ပျက်စီးပြီး လူရာချီသေဆုံးခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းမြို့မှာ သောက်ရေနဲ့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေ အရေးပေါ်လိုအပ်လျှက်ရှိနေသေးတယ်လို့ မြို့ခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

မြို့ပေါ်ရှိ သောက်ရေသန့်ထုတ်လုပ်တဲ့စက်ရုံတွေ အကုန်လုံးနီးပါး ပြိုကျပျက်စီးတာ၊ မပျက်စီးတဲ့စက်ရုံတွေအနေနဲ့လည်း လျှပ်စစ်မီးမရတာ၊ စက်သုံးဆီဝယ်မရတာတွေကြောင့် ရေသန့်မထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့အတွက် သောက်ရေရှားပါးမှုကို ရင်ဆိုင်နေရတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“လက်ထဲ ပိုက်ဆံရှိနေကြပေမယ့် သောက်ရေအတွက် ဝယ်ဖို့ခက်ခဲနေပါတယ်။ ရေသန့်စက်ရုံတွေကလည်း မလည်ပတ်နိုင်သေးတော့။ မန္တလေးဘက်ကနေ ရှားရှားပါးပါးဝယ်ရတာကလည်း ၁ လီတာ ၁ ဗူးကို ၇ ထောင်ကနေ ၈ ထောင်အထိရှိတယ်။” လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးဆောင်ရွက်နေတဲ့ စစ်ကိုင်းမြို့ခံ အမျိုးသားတဦးက ပြောပါတယ်။

အများဆုံးပျက်စီးမှုရှိခဲ့တဲ့ ပိုးတန်း၊ မင်းလမ်း၊ ပန်းဘဲတန်းစတဲ့ ရပ်ကွက် ၃ ခုမှာ ပိတ်မိသေဆုံးသွားတဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကို မတ် ၃၁ ရက် ဒီနေ့လယ်အထိ မထုတ်ယူနိုင်သေးတာကြောင့် ထွက်လာတဲ့အပုပ်နံ့ဒဏ်ကိုလည်း ခံစားနေကြရတယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

လက်ရှိ မြို့ခံပြည်သူတွေအကုန်လုံးမှာ ကားလမ်းဘေးတွေ၊ ဘောလုံးကွင်းတွေ၊ ကမ်းနားလမ်းတွေမှာ တဲထိုးပြီး ဖြစ်သလိုနေထိုင်၊ စားသောက်နေကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“အဆင်ပြေသလို လတ်တလော နေထိုင်ကြတာပါဗျာ။ အိမ်မပြိုတဲ့သူတွေကလည်း ငလျင်မငြိမ်သေးတော့ မြေကွက်လပ်တွေမှာအ ဆင်ပြေသလိုနေထိုင်ကြတာပါ။”လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ စစ်ကိုင်းမြို့ခံ အမျိုးသားတဦးက ပြောပါတယ်။

စက်သုံးဆီဆိုင်တွေ အရောင်းပိတ်ထားတာကြောင့် လူမှုကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့စက်သုံးဆီကို ပရဟိတအသင်းတွေမှာရှိထားတဲ့ဆီတွေကိုပဲ အစားထိုးအသုံးပြုနေတယ်လို့ နောက်ထပ် မြေပြင်မှာကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် စားသောက်ကုန်တွေကို အလွယ်တကူဝယ်လို့မရတဲ့အတွက် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ဆေးဝါးတွေလည်းလိုအပ်နေပြီး လက်ရှိအချိန်ထိလည်း ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းဖွင့်လှစ်ထားတာမျိုး မရှိသေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

“ရပ်ကွက်အစုံကတော့ လဟာပြင်မှာ တဲထိုးနေတာတို့ မိုးကာတဲလေးထိုးနေတာတို့ရှိတယ်။ အချို့ကျတော့ လမ်းပေါ်မှာ ထွက်အိပ်တယ်။ စာသင်ကျောင်းဝန်းတွေနဲ့ ဘောလုံးကွင်းတွေထဲမှာပေါ့။ လောလောဆယ် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွေ ဖွင့်ထားတာမရှိဘူး။”လို့ မြေပြင်မှာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ဆောင်ပေးနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ် ၂၈ ရက်မှာလှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ ပြင်းအားမြင့် စစ်ကိုင်းငလျင်ကြောင့် စစ်ကိုင်းမြို့ပေါ်မှာ သေဆုံးသူ ၆၀၀ နဲ့ ဒဏ်ရာရသူ ၂၀၀ ဦးအထိရှိခဲ့တယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေသူတွေရဲ့ မတ် ၃၀ ရက်အထိ ကောက်ယူထားတဲ့စာရင်းအရ သိရပါတယ်။

စစ်ကိုင်းမြို့ပေါ်ကို မလေးရှားနိုင်ငံက ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ တခြားဒေသကကူညီ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေလည်းရောက်ရှိနေကာ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီလို့ မြို့ခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ဒီမနက်ပိုင်းထိ လျှပ်စစ်မီးနဲ့ ဖုန်းလိုင်းအချို့လည်း ပြတ်တောက်နေပြီး အပျက်အစီးတွေအောက်မှာ သေဆုံးထိခိုက်နေသူတွေကို မတ် ၃၁ ရက်အထိ ဆက်လက်ရှာဖွေကာ အလောင်းတွေလည်း ထပ်မံတွေ့ရှိနေပြီး အပျက်အစီးတွေကိုတော့ ရှင်းလင်းနိုင်တာမျိုးမရှိသေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း