၅၀၅(က)

မြေလတ်အသံ၊ ဇွန် ၃၀၊ ၂၀၂၂။

ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့၊ မြို့မရပ်ကွက်မှ ဖမ်ဆီးထားသည့် အရပ်သား ၂ ဦးကို စစ်ကောင်စီက ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် မြို့နယ်တရားရုံး၌ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(က) ဖြင့် အမှုဖွင့်တရားစွဲဆိုလိုက်သည်ဟု မိသားစုဝင်များက ပြောသည်။

တရားစွဲဆိုခံလိုက်ရသူ ၂ ဦးမှာ ဦးမဲကျော့နှင့် ဦးမောင်ဝင်းတို့ဖြစ်ကြပြီး ၎င်းတို့ကို ပလက်ဝအခြေစိုက် ခလရ ၂၈၉ တပ်ရင်းတွင် ရက်ပေါင်း ၂၈ ရက်ကြာ မိသားစုများနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ်တောက်ကာ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှု ခံယူရပြီးနောက် ယခုလိုတရားစွဲခံလိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဦးမောင်ဝင်း၏ ဆွေမျိုးတဦးက ပြောသည်။

“စစ်သားဖက်က ဘယ်သူစွဲတာလဲဆိုတာကိုတော့ မသိရသေးဘူး။ လာမယ့် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့ကို ရုံးချိန်းလိုက်ပါတယ်။ ဒီလို ထောင်ဒဏ်အများကြီး ချမှတ်နိုင်တဲ့ ပုဒ်မတွေနဲ့ တရားစွဲလိုက်တဲ့အပေါ်မှာတော့ ဝမ်းနည်းရတာကလွဲရင် ဘာမှမပြောတတ်တော့ပါဘူး။ အပြစ်မရှိတဲ့သူတွေကို ဒီလိုလုပ်တာဟာ လုံးဝမတရားပါဘူး” ဟု သူကဆိုသည်။

ဦးမဲကျော့မှာ ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့ ည ၉ နာရီကျော်အချိန်ခန့်တွင် ၂၈၉ တပ်ရင်းမှ အရာရှိတဦးက နေအိမ်အတွင်းသို့ဝင်ရောက်လာကာ ဖမ်းဆီးသွားခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဦးမောင်ဝင်းကိုလည်း အင်အား ၂၀ ခန့်ရှိသည့် စစ်ကောင်စီ တပ်သားများက နေအိမ်မှဖမ်းဆီးသွားခြင်းဖြစ်သည်။

ဥပဒေပြဌာန်းချက်အရ ၅၀၅(က)မှာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ၏ ကြည်း၊ရေ၊လေ တပ်တခုခုမှ အရာရှိအား သို့တည်းမဟုတ် တပ်သားများအား စစ်ပုန်ကန်ခြင်းကိုသော်လည်းကောင်း အကြောင်းရှိလျှင် ထိုသူကို ထောင်ဒဏ် တမျိုးမျိုးဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း ပါရှိသည်။

ပဲခူး၊ ဧပြီ ၆၊ ၂၀၂၂။

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်ခရိုင်တွင် အကြမ်းဖက်ဥပဒေပုဒ်မများနှင့် ၅၀၅(က)တို့ဖြင့်ပါ ဖမ်းဆီးတရားစွဲခံထားရသူ ၁၂၅ ဦးရှိနေပြီး အပြင်းထန်ညှင်းပမ်းနှိပ်စက် ခံထားရသူများသာဖြစ်ကြောင်း တရားရုံးနှင့်နီးစပ်သူများ ထံကသိရသည်။

ပြည်ခရိုင် ၆ မြို့နယ်တွင်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားအဖြစ် အမျိုးသား ၁၁၆ ဦး၊ အမျိုးသမီး ၉ ဦး ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး ပြည်မြို့နယ်မှာ ဖမ်းဆီးခံရသူများပြားကာ အခြားမြို့နယ်များတွင်လည်း ရှိနေပြီး ယခုနောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးဖြင့်ဖမ်းဆီးခံရသူတိုင်းနီးပါးကို အကြမ်းဖက်ဥပဒေများဖြင့်သာ အမှုဖွင့်တရားစွဲဆို နေခြင်းဖြစ်ပြီး ပြစ်မှုနှင့်ပြစ်ဒဏ်များပြားသည့်အတွက် ခရိုင်တရားရုံးကသာ တိုက်ရိုက်ကိုင်တွယ်သည့်အမှုများသည်လို့ ဆိုကြသည်။

“အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်တာတွေပဲများနေတယ်။ ဆွဲသမျှအဲဒါနဲ့ပဲစွဲနေတာများတယ်။ တချို့ပုဒ်မတွေကြတော့ နှစ်နဲတော့မြို့နယ်ကကိုင်တာတွေလဲရှိတယ်။ တချို့ကတိုက်ပွဲမှာမိလာတာ။ တချို့က ထောက်ပံ့၊ ဖုန်းပေါ်မှာလှုတာတွေလည်းပါတယ်။” ဟု တရားရေးအသိုင်းအဝန်းမှ အမျိုးသားတဦးကပြောသည်။

ဖမ်းဆီးခံရသူများတွင် နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ပြောက်ကျားတော်လှန်ရေးရဲဘော်များ အများဖြစ်ပြီး လူငယ်များပြားကာ မိန်းကလေးငယ်များလည်း ပါဝင်ပြီး စစ်ကြောရေးတွင် အပြင်းအထန်နှိပ်စက်ခံထားကြရသည်။

“ရိုက်နှက်တာကတော့ပြောမနေနဲ့တော့ ၅၀၅ လိုအမှုတောင်ရိုက်စစ်တာပဲ အကြမ်းဖက်ဆိုတော့ ဗျင်းတာပေါ့ဗျာ။ မိန်းကလေးတောင်မလွတ်ဘူး။ တရက်ထက်တရက်လည်း ဖမ်းဆီးတာကတအားဖြစ်နေတာ တရားရုံးတွေမှာနိုင်တောင်မနိုင်ဘူး တချို့အမှုတွေဆို ရုံးတင်ထားတယ် မစစ်နိုင်လို့ ပြန်ပြန်ချိန်းနေရတယ် ရဲစခန်းတွေမှာကလည်း အမှုဖွင့်ထားတာကော ဖမ်းထားရော များတော့ ကင်းပတ်ရတာ၊ လုံခြုံရေးယူရတာ၊ တခြားအမှုအခင်းဖြစ်လို့ သွားရတာ။ အထက်ကအရေးပေါ်ဆိုပြီး ခိုင်းတာတွေ တရားရုံးတွေကအမှုတွေမှာ တရားလိုလုပ်တာ သက်သေထွက်ဆိုရတာနဲ့ မနိုင်တော့ဘူးမအားရဘူး” ဟု ပြည်ထဲရေးဌာနလက်အောက်ရှိ ဝန်ထမ်းအမျိုးသားတဦးကပြောသည်။

အဆိုပါလူစာရင်းမှာ လက်ရှိဖမ်းဆီးအမှုဖွင့်ခံထားရသူများသာ ဖြစ်ပြီး ယခင်အမိန့်ချဖမ်းဆီးအမှုဖွင့်ခံထားရသူများ မပါဝင်သေးကြောင်း တရားရုံးများတွင် အမှုတွဲများသာ တင်ထားပြီး မစစ်ဆေးနိုင်သေးသည့် အမှုရှိနေသေးကြောင်း ဆိုကြသည်။

တရားစွဲဆိုထားသည့်အမှုအများဆုံးမှာ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ-၅၀(ည)၊ ပုဒ်မ- ၅၀(ဂ) ပုဒ်မ ၅၀ တွင် ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ်မှ တသက်ထိချနိုင်ပြီး ပုဒ်မ ၅၁ တွင် ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်မှ ၁၀ နှစ်ထိ ငွေဒဏ်လည်းချနိုင်၊ ပုဒ်မ ၅၂ တွင် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်မှ ၇ နှစ်ထိချနိုင်သလို ငွေဒဏ်လည်း ချနိုင်ကြောင်း ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ်နည်းသောအမှုများကို မြို့နယ်အဆင့်မှာပင် ကိုင်တွယ် စစ်ဆေးမည်ဖြစ်ကြောင်း တရားရေးအသိုင်းအဝန်းကသိရသည်။

ပဲခူး၊‌ ဧပြီ ၆၊ ၂၀၂၂။

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်ခရိုင်တွင် အကြမ်းဖက်ဥပဒေပုဒ်မများနှင့် ၅၀၅(က)တို့ဖြင့်ပါ ဖမ်းဆီးတရားစွဲခံထားရသူ ၁၂၅ ဦးရှိနေပြီး အပြင်းထန်ညှင်းပမ်းနှိပ်စက် ခံထားရသူများသာဖြစ်ကြောင်း တရားရုံးနှင့်နီးစပ်သူများ ထံကသိရသည်။

ပြည်ခရိုင် ၆ မြို့နယ်တွင်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားအဖြစ် အမျိုးသား ၁၁၆ ဦး၊ အမျိုးသမီး ၉ ဦး ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး ပြည်မြို့နယ်မှာ ဖမ်းဆီးခံရသူများပြားကာ အခြားမြို့နယ်များတွင်လည်း ရှိနေပြီး ယခုနောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးဖြင့်ဖမ်းဆီးခံရသူတိုင်းနီးပါးကို အကြမ်းဖက်ဥပဒေများဖြင့်သာ အမှုဖွင့်တရားစွဲဆို နေခြင်းဖြစ်ပြီး ပြစ်မှုနှင့်ပြစ်ဒဏ်များပြားသည့်အတွက် ခရိုင်တရားရုံးကသာ တိုက်ရိုက်ကိုင်တွယ်သည့်အမှုများသည်လို့ ဆိုကြသည်။

“အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်တာတွေပဲများနေတယ်။ ဆွဲသမျှအဲဒါနဲ့ပဲ စွဲနေတာများတယ်။ တချို့ပုဒ်မတွေကြတော့ နှစ်နဲတော့မြို့နယ်ကကိုင်တာတွေလဲရှိတယ်။ တချို့ကတိုက်ပွဲမှာမိလာတာ။ တချို့က ထောက်ပံ့၊ ဖုန်းပေါ်မှာလှူတာတွေလည်းပါတယ်။” ဟု တရားရေးအသိုင်းအဝန်းမှ အမျိုးသားတဦးကပြောသည်။

ဖမ်းဆီးခံရသူများတွင် နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ပြောက်ကျားတော်လှန်ရေးရဲဘော်များ အများဖြစ်ပြီး လူငယ်များပြားကာ မိန်းကလေးငယ်များလည်း ပါဝင်ပြီး စစ်ကြောရေးတွင် အပြင်းအထန်နှိပ်စက်ခံထားကြရသည်။

“ရိုက်နှက်တာကတော့ပြောမနေနဲ့တော့ ၅၀၅ လိုအမှုတောင်ရိုက်စစ်တာပဲ အကြမ်းဖက်ဆိုတော့ ဗျင်းတာပေါ့ဗျာ။ မိန်းကလေးတောင်မလွတ်ဘူး။ တရက်ထက်တရက်လည်း ဖမ်းဆီးတာကတအားဖြစ်နေတာ တရားရုံးတွေမှာနိုင်တောင်မနိုင်ဘူး တချို့အမှုတွေဆို ရုံးတင်ထားတယ် မစစ်နိုင်လို့ ပြန်ပြန်ချိန်းနေရတယ် ရဲစခန်းတွေမှာကလည်း အမှုဖွင့်ထားတာကော ဖမ်းထားရော များတော့ ကင်းပတ်ရတာ၊ လုံခြုံရေးယူရတာ၊ တခြားအမှုအခင်းဖြစ်လို့ သွားရတာ။ အထက်ကအရေးပေါ်ဆိုပြီး ခိုင်းတာတွေ တရားရုံးတွေကအမှုတွေမှာ တရားလိုလုပ်တာ သက်သေထွက်ဆိုရတာနဲ့ မနိုင်တော့ဘူးမအားရဘူး” ဟု ပြည်ထဲရေးဌာနလက်အောက်ရှိ ဝန်ထမ်းအမျိုးသားတဦးကပြောသည်။

အဆိုပါလူစာရင်းမှာ လက်ရှိဖမ်းဆီးအမှုဖွင့်ခံထားရသူများသာ ဖြစ်ပြီး ယခင်အမိန့်ချဖမ်းဆီးအမှုဖွင့်ခံထားရသူများ မပါဝင်သေးကြောင်း တရားရုံးများတွင် အမှုတွဲများသာ တင်ထားပြီး မစစ်ဆေးနိုင်သေးသည့် အမှုရှိနေသေးကြောင်း ဆိုကြသည်။

တရားစွဲဆိုထားသည့်အမှုအများဆုံးမှာ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ-၅၀(ည)၊ ပုဒ်မ- ၅၀(ဂ) ပုဒ်မ ၅၀ တွင် ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ်မှ တသက်ထိချနိုင်ပြီး ပုဒ်မ ၅၁ တွင် ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်မှ ၁၀ နှစ်ထိ ငွေဒဏ်လည်းချနိုင်၊ ပုဒ်မ ၅၂ တွင် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်မှ ၇ နှစ်ထိချနိုင်သလို ငွေဒဏ်လည်း ချနိုင်ကြောင်း ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ်နည်းသောအမှုများကို မြို့နယ်အဆင့်မှာပင် ကိုင်တွယ် စစ်ဆေးမည်ဖြစ်ကြောင်း တရားရေးအသိုင်းအဝန်းကသိရသည်။