ပဲခူး

မြေလတ်အသံ၊ ဇူလိုင် ၂၉၊ ၂၀၂၅။

စစ်တောင်းမြစ်ရေတက်လာလို့ ပဲခူးတိုင်း၊ တောင်ငူ၊ ထန်းတပင်၊ အုတ်တွင်းနဲ့ ညောင်လေးပင်မြို့နယ်တွေက ကျေးရွာ/ရပ်ကွက် ၇၀ ထက်မနည်းမှာ ရေကြီး၊ ရေလျှံတာတွေ ဖြစ်နေတယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ ဒေသခံလူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တွေထံက သိရပါတယ်။

ဇူလိုင် ၂၇ ရက် ညပိုင်းကစတင်ပြီး စစ်တောင်းမြစ်ရေဟာ တောင်ငူမြို့ရဲ့ စိုးရိမ်ရေမှတ် ၆၀၀ စင်တီမီတာအထက်ကို ရောက်ရှိလာတာကြောင့် စစ်တောင်းမြစ်တလျှောက်ကျေးရွာတွေမှာ ရေအမြင့် ၄ ပေ ကျော်အထိ ရေဝင်ရောက်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်တောင်းမြစ်ရေကြီးလို့ အုတ်တွင်းမြို့နယ် ကြက်လျှာ၊ ခေါင်ရမ်း၊ ဝက်ကြီး၊ မြင်းစု၊ သာဂရ၊ ခပေါင်းတိုက်၊ ဇီးဖြူပင်အထက်၊ ဇီးဖြူပင်အောက်၊ ဇီးဖြူပင်လယ်၊ အုန်းပင်၊ ဂျိုးပင်သောင်၊ မအူပင်၊ ပဲကြီးခုံ၊ ဇီးဖြူသောင်ရွာမ၊ အောင်သာ၊ ကန်သာရွာတွေအပါ ၂၅ ရွာခန့်၊ ထန်းတပင်မြို့နယ်ထဲက မိုးမခ၊ သရက်ပင်၊ ပျဥ်းမပင်၊ ဗြက်ကလေး၊ ဒိုးဆိပ်၊ ဂွေးကုန်း၊ ရေကျော်၊ ရေအိုးစင်ရွာတွေအပါ ၁၅ ရွာခန့်၊ တောင်ငူမြို့ပေါ် ရပ်ကွက် ၃ ခု၊ တဖန်းပင်၊ ဒိုင်နယ်၊ ဒိုးသောင်၊ ကယားပြုံးချောင်း၊ သရက်တော၊ ရှမ်းဝါးတီအပါ ကျေးရွာ/ရပ်ကွက် ၁၀ ခုထက်မနည်း၊ မဒေါက်မြို့ပေါ်ရပ်ကွက် ၁၀ ခုနဲ့ ဘုရားစု၊ အင်းဂပလိပ်၊ ညောင်ပင်ပေါက်၊ အင်းချောင်၊ ဖိုးကုန်း၊ ဇာပြတ်၊ သောင်ကြီး၊ ရေပေါ်သောင်အပါ ၁၀ ရွာကျော် စုစုပေါင်း ကျေးရွာ/ရပ်ကွက် ၇၀ ကျော်မှာ ရေဝင်ရောက်နစ်မြုပ်နေပြီး အများစုက စစ်တောင်းမြစ်ကမ်းဘေးကျေးရွာတွေဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

” ရေအခြေနေက မြစ်ကမ်းဘေးတွေကတော့ ရေကြီးနေတုန်းဘဲ။ ရေစီးအားက အဲ့လောက်မပြင်းဘူး။ ရေကတအိအိတက်နေတာ။ အခုလည်းတက်နေတယ်။ စင်တီမီတာလောက်တက်တယ်။ ငြိမ့်ငြိမ့်လေး တက်နေတာ။ စစ်တောင်းမြစ်ရဲ့ရေစီးပုံစံအတိုင်းဘဲရှိတယ်။ စစ်တောင်းမြစ်တကြော ကမ်းနားတလျှောက် ၂၅ ရွာလောက်ရှိမယ်။ မြို့တွင်းကတော့ ရေကြီးတာမရှိသေးဘူး”လို့ အုတ်တွင်းမြို့ လူမှူကူညီရေးအဖွဲ့ဝင်တဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

ရေဝင်ရောက်နေတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ ဆက်လက်နေထိုင်လို့မရတဲ့ ဒေသခံတွေက ရွေ့ပြောင်းနေကြပြီး အများစုကတော့ မပြောင်းရွေ့ကြသေးဘဲ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

” ရွေ့ပြောင်းတာကနည်းတယ်။ လူတွေကခက်တယ်။ ပြောင်းချင်တဲ့သူလည်းရှိ မပြောင်းချင်တဲ့သူလည်းရှိတယ်။ လှေရောက်တယ်။ မပြောင်းဘူး။ ခဏနေကြတော့ လာပြန်ခေါ်ပါအုန်းလုပ်တယ်။ တက္ကစီလို လုပ်နေတယ် “လို့ အထက်ပါလူမှုကူညီရေးအသင်းဝင်က ပြောပါတယ်။

တောင်ငူမြို့ပေါ်မှာ ရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၉ ခုဖွင့်ထားပြီး ကျန်မြို့နယ်တွေမှာတော့ ရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးစခန်းဖွင့်ထားတာမျိုးမရှိသေးဘဲ နီးစပ်ရာအမြင့်ပိုင်းတွေမှာ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။

တောင်ငူမြို့ရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွေကို ဇူလိုင် ၂၈ ရက်ကစတင်ဖွင့်လှစ်ထားကာ ရွှေဆံတော်ဘုရား၊ TTC ကျောင်းဟောင်း၊ မြတ်စောညီနောင်ဘုရားနေရာတွေအပါအဝင် ၉ နေရာ ဖွင့်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရေဘေးသင့်ဒေသခံစာရင်းကိုတော့ ကောက်ယူနိုင်တာမရှိသေးဘဲ လက်ရှိရေဝင်ရောက်နေတဲ့ မြို့နယ် ၄ ခုရဲ့ကျေးရွာ/ရပ်ကွက် ၇၀ကျော်မှာ လူဦးရေ ၄၀,၀၀၀ ကျော် နေထိုင်ကြပြီး မြစ်ရေဝင်ရောက်တာကြောင့် ရေတွင်း/ရေကန်တွေကနေ သောက်ရေခပ်ယူမရတော့လို့ ရေသန့်နဲ့ လတ်တလောစားသောက်လို့ရမယ့် အစားအသောက်လိုအပ်ချက်တွေလည်းရှိနေပါတယ်။

” လောလောဆယ် စိုးရိမ်ရေမှတ်က ၆၆၄ ဖြစ်သွားပြီ၊ ဒီမနက် ၉ နာရီခွဲတိုင်းတာချက်အရ။ ရေအခြေနေက မနှစ်ကလောက်တော့မဆိုးသေးဘူး။ လက်ရှိအခြေနေကတော့ အားလုံးကို ရွှေ့ပြောင်းသယ်နေတယ်။ မနေ့ကတည်းက။ ရပ်ကွက် ၈၊ ၉၊ ၁၀ မြုပ်ပြီး စုစုပေါင်းစာရင်းချုပ်တော့မရသေးဘူး”လို့ တောင်ငူဒေသခံလူမှုကူညီရေးအသင်းဝင်တဦးကပြောပါတယ်။

စစ်တောင်းမြစ်ရေတက်လို့ ဇူလိုင် ၂၈ ရက်မှာ အုတ်တွင်းမြို့နယ် မြင်းစုကျေးရွာ၊ ထန်းတပင်မြို့ပေါ် နဲ့ တောင်ငူမြို့နယ် ရှမ်းဝါးတီကျေးရွာတွေမှာ ရေစီးနဲ့မျောပါတာကြောင့် အမျိုးသား ၃ ဦးသေဆုံးထားကာ အဲ့ဒီထဲက ရုပ်အလောင်းတခုကိုဆယ်ယူရရှိထားကြောင်းသာ ကြားသိရပြီး သေဆုံးသူတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို မသိရသေးဘူးလို့ တောင်ငူကူညီရေးအသင်းဝင်က ဆိုပါတယ်။

ပဲခူးတိုင်းမှာ ပဲခူးမြို့အပါအဝင် စစ်တောင်းမြစ်ကမ်းနံဘေးကျေးရွာတွေဟာ နှစ်စဥ်လို ရေဘေးနဲ့ကြုံတွေ့ရပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် စက်တင်ဘာလမှာလည်း ရာဂီမုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းပြီးနောက် ပဲခူးရှေ့ခြမ်း စစ်တောင်းမြစ်ဘေးမြို့နယ်တွေမှာ ရေကြီး/ရေလျှံမှုတွေဖြစ်ကာ လူသောင်းနဲ့ချီ ရေဘေးသင့်ခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

စာတည်း- ဟိန်းစံ

ရွှေကျင်၊ ဇူလိုင် ၂၈၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်း၊ ရွှေကျင်မြို့နယ်နဲ့ ညောင်လေးပင်မြို့နယ်မှာ မြစ်ရေတက်လို့ လူဦးရေသောင်းချီ ရေဘေးသင့်နေပြီး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ရိက္ခာတွေလိုအပ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ဇူလိုင် ၂၇ ရက် ညပိုင်းမှာ ရွှေကျင်မြစ်ရေမြင့်တက်လာတာကြောင့် မြို့ရဲ့ စိုးရိမ်ရေမှတ် ၇၀၀ စင်တီမီတာရဲ့အထက် ၈၃၀ စင်တီမီတာအထိ ရောက်ရှိလာတဲ့အတွက် မြို့ပေါ်ရပ်ကွက် ၈ ခုနဲ့ အနီးအနားကျေးရွာ ၂၀ ခန့် ရေနစ်မြုပ်နေတာလို့ဆိုပါတယ်။

“အခြေနေက တော်တော်ဆိုးနေပြီ။ ရပ်သစ်မီးပွိုင့်ကနေတောက်လျှောက် မုခ်ဦးထိ ကျောက်တိုင်နား ထိက သွားလို့မရဘူး။ ခါးလောက်ရှိတယ်။ အကုန်လုံးမြုပ်ကုန်ပြီ။ ပြောင်းကုန်ပြီ။ ဘုန်းကြီးကျောင်း၊ ကျောင်းတွေကို ပြောင်းကုန်ပြီ။ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတော့ မတွေ့ဘူး။ ကိုယ့်ဟာကိုယ်ပြောင်း ဘာကယ်ဆယ်ရေးမှ မရှိဘူး။”လို့ ရွှေကျင်မြို့ခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ရွှေကျင်မြစ်ရေတက်နေလို့ ရွှေကျင်မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေဖြစ်တဲ့ ညောင်ဝိုင်း၊ တရုတ်တန်း၊ ဖွဲကုန်း၊ ပန်းဘဲတန်း၊ မကျည်းတန်း၊ ဇီးတော၊ ပျဥ်းမပင်အောက်ခြမ်းအပါအဝင် ရပ်ကွက် ၈ ခုနဲ့ ကျေးရွာ ၂၀ လောက်မှာ အနိမ့်ပိုင်းတွေမှာရေအမြင့် ၈ ပေလောက်ထိတက်နေပြီး အမြင့်နေရာမှာ ၂ ပေကျော်ထိ တက်နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ရွှေကျင်မြို့နယ်အတွင်း ရေဘေးသင့်ပြည်သူ ၂၀,၀၀၀ ကျော်ရှိနိုင်ပြီး နေအိမ်တွေမှာ နေထိုင်လို့ မရတော့တဲ့သူတွေက ဘေးတွဲဆိုင်ကယ်၊ ဆိုင်ကယ်၊ ကားတွေနဲ့ ကုန်းမြင့်ပိုင်းတွေကို ပြောင်းရွှေ့နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အလားတူ ညောင်လေးပင်မြို့နယ်၊ မဒေါက်မြို့နဲ့ အနီးအနားကျေးရွာတွေမှာလည်း ဇူလိုင် ၂၀ ရက်ကစပြီး စစ်တောင်းမြစ်ရေမြင့်တက်နေရာမှ ဇူလိုင် ၂၈ ရက်မနက်မှာ မဒေါက်မြို့ရဲ့ စိုးရိမ်ရေမှတ် ၁၀၇၀ စင်တီမီတာကို ကျော်လွန်လာပြီး ၁၂၂၇ စင်တီမီတာအထိ ရောက်ရှိလာတာကြောင့် မဒေါက်မြို့ပေါ်ရပ်ကွက် ၁၀ ရပ်ကွက်နဲ့ ဘုရားစု၊ အင်းဂပလိပ်၊ ညောင်ပင်ပေါက်၊ အင်းချောင်၊ ဖိုးကုန်း၊ ဇာပြတ်၊ သောင်ကြီး၊ ရေပေါ်သောင်အပါအဝင် ကျေးရွာပေါင်း ၁၀ ရွာကျော် ရေနစ်မြုပ်နေပြီး လူဦးရေ ၅,၀၀၀ ထက်မနည်း ရေဘေးသင့်နေကြရပါတယ်။

“ဒီနေ့ပိုဆိုးတယ်။ ကျနော်အိမ်အမြင့်တောင် မီးဖိုဆင့်မြုပ်ပြီး အိမ်မအတွက် ၁ ပေခွဲလောက်ပဲ လိုတော့တယ်။ ရေက ဒီမနက်ကို ၁ ပေခွဲလောက် ထပ်တက်လာတော့ လက်ရှိဆိုရင်တော့ မဒေါက်မြို့ရဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရေမြုပ်သွားပြီ။ အချို့နေရာက တာကျိုးထားပြီး ရေမြုပ်နေတော့ အနိမ့်ပိုင်းတွေက တော်တော်ဆိုးတယ်။” လို့ မဒေါက်မြို့ခံတဦးက ပြောပါတယ်။

ယနေ့မနက်မှာ မဒေါက်မြို့ရဲ့ အနိမ့်ပိုင်းတွေမှာရေက ၈ ပေကျော်ထိရှိနေပြီး အမြင့်ပိုင်းတွေမှာ ၃ ပေလောက်ရှိနေကာ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းဖွင့်ထားတာမရှိသလို အနိမ့်ပိုင်းနေအိမ်တွေမှာ နေထိုင်လို့မရတဲ့သူတွေက ကုန်းမြင့်ပိုင်းတွေကို ကိုယ်တိုင်ပြောင်းရွှေ့နေကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရေဘေးသင့်ပြည်သူတွေအတွက်လည်း ရေသန့်၊ အစားအသောက်တွေနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းဖို့ အကူအညီတွေလိုအပ်နေကာ မဒေါက်-ရွှေကျင်၊ မဒေါက်-ညောင်လေးပင်လမ်းပိုင်လည်း ရေနစ်မြုပ်နေပြီး ကားတွေသွားလာလို့မရတော့တာကြောင့် စက်လှေတွေနဲ့သာ သွားလာနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

စာတည်း – လင်း

သာယာဝတီ၊ ဇူလိုင် ၂၆၊ ၂၀၂၅။

ပဲခူးတိုင်း၊ သာယာဝတီမြို့နယ်၊ သိုက်တောကျေးရွာနဲ့ဖားအင်းကျေးရွာမှာ လေဆင်နှာမောင်းတိုက်ခတ်သွားလို့ လူနေအိမ် ၃၇ လုံးနဲ့ စာသင်ကျောင်းပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သူတွေထံက သိရပါတယ်။

ဇူလိုင် ၂၅ ရက် ယမန်နေ့ မနက် ၁၀ နာရီလောက်မှာ သိုက်တောကျေးရွာကို လေဆင်နှာမောင်းဝင်ရောက်တိုက်ခတ်သွားပြီးတဲ့နောက် ရွာချင်းကပ်လျက်ရှိတဲ့ ဖားအင်းကျေးရွာကိုလည်း တိုက်ခတ်သွားတာလို့ ဆိုပါတယ်။

” လေဆင်နှာမောင်းဝင်တာလို့တော့ သိရတယ်။ စာသင်ကျောင်းတွေပိတယ်။ အိမ်တွေအမိုးလန်တယ်။ ၄ အိမ်ကတော့ လုံးဝပြိုသွားတယ်။ လူထိခိုက်တာတော့မရှိဘူး” လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သူတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။

လေဆင်နှာမောင်းတိုက်ခတ်မှုကြောင့် သိုက်တောကျေးရွာက နေအိမ် ၄ လုံး ပြိုကျပျက်စီးတာအပါ လူနေအိမ် ၂၇ လုံးနဲ့ စာသင်ကျောင်း ၁ ကျောင်းပျက်စီးခဲ့ပြီး ဖားအင်းကျေးရွာက နေအိမ် ၉ လုံး အမိုးလန်ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

နေအိမ်ထိခိုက်ပျက်စီးသွားတဲ့ ဒေသခံတွေဟာ ဆွေမျိုးနေအိမ်တွေနဲ့ကျေးရွာဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ မှီခိုနေထိုင်နေရပြီး နေအိမ်အပျက်အစီးတွေကို ရွာခံတွေနဲ့ဒေသလူမှုကူညီရေးအသင်းဝင်တွေနဲ့ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ရှင်းလင်းပေးနေကြပါတယ်။

နေအိမ်နဲ့စာသင်ကျောင်းထိခိုက်ပျက်စီးမှုတွေကိုတော့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဌာနနဲ့ ကြက်ခြေနီတွေက စာရင်းကောက်ယူသွားပေမယ့် ဇူလိုင် ၂၆ ရက် ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းအထိ ကူညီထောက်ပံ့တာတွေမရှိသေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

ဇူလိုင် ၂၄ ရက်ကလည်း သနပ္ပင်မြို့နယ်၊ ကုလားချောင်းကြီးကျေးရွာမှာ လေဆင်နှာမောင်းတိုက်လို့ နေအိမ် ၅၀ ကျော်ပျက်စီး လူ ၅ ဦးဒဏ်ရာရတယ်လို့သိရပါတယ်။

စာတည်း – ဟိန်းစံ