စစ်တွေ

မြေလတ်အသံ၊ သြဂုတ် ၁၂၊ ၂၀၂၂။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့၊ ကုန်တန်းရပ်ကွက်၊ စစ်ကဲတော်မင်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် ဆေးခန်းဖွင့်ကာ ဆင်းရဲချို့တဲ့သူများကို အခမဲ့ကုသပေးနေသည့် ဆေးခန်းရှိ အလှူခံပုံးမှာ ဩဂုတ် ၁၁ ရက်ယမန်နေ့ညတွင် ဖောက်ထွင်းခံလိုက်ရသည်ဟု သိရသည်။

အဆိုပါ အလှူခံပုံးဖောက်ထွင်းခံလိုက်ရခြင်းကို ယနေ့ဩဂုတ် ၁၂ ရက် မွန်းလွဲ ၁၂ နာရီအချိန်ခန့်တွင် သိရှိခဲ့ရခြင်းဖြစ်ပြီး ယင်းပုံးအတွင်းရှိ အလှူငွေများအားလုံးမှာလည်း တပြားတကျပ်မှမကျန်ရှိခဲ့ကြောင်း FREE CLINIC RAKHINE မှ တာဝန်ရှိသူ ကိုစည်သူအောင်က ပြောသည်။

“ဆေးခန်းမှာက လူမျိုး၊ဘာသာမခွဲခြားဘဲ ကုသပေးနေတာပါ။ အဓိကတော့ IDPစခန်းကလူတွေ၊ ဆင်းရဲသားတွေကိုပါ။ အခုခိုးခံလိုက်ရတဲ့ ငွေတွေကလည်း ဆေးခန်းပြလာတဲ့သူတွေက သူတို့တတ်နိုင်သလောက် လှူကြတဲ့အလှူငွေတွေပါ။ ဒီပုံးထဲမှာငွေကတော့ ၇သောင်း၊ရှစ်သောင်းလောက် ရှိမယ်လို့တော့ထင်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ ကျနော်တို့က ဒီပုံးကို လကုန်တဲ့အခါကျမှ ဖွင့်တာပါ။ ဖွင့်ပြီးတော့ ရတဲ့ငွေတွေကို ဆေးခန်းအတွက်ပြန်ပြီး အသုံးပြုပါတယ်၊”ဟု ဆိုသည်။

ယခုလို ဆေးခန်းရှိအလှူခံပုံး ဖောက်ထွင်းခံထားရသည့်အတွက် ဆေးခန်း၏ရှေ့ဆက်ကုသမှုပိုင်းတွင် အဟန့်အတားတခုဖြစ်စေပြီး၊ ဖောက်ထွင်မှုများဆက်လက် မဖြစ်ပွားနိုင်ရန်လည်း ဥပဒေစိုးမိုးမှုရှိ‌အောင် လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု ကိုစည်သူအောင်က ဆိုသည်။

အဆိုပါ FREE CLINIC RAKHINE ဆေးခန်းကို ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ေခုနှစ် မေလ ၃ ရက်တွင် လူငယ်များစုပေါင်းကာ “လူသားတိုင်းသည် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုရသင့်သည်” ဆိုသည့် ခံယူချက်ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

“ကျနော်တို့က ပရဟိတလို့လည်း မခံယူထားပါ။ မိမိတို့တတ်နိုင်သလောက် လူတွေကို ဆေးကုသမှုတွေ ရစေချင်လို့ လုပ်ထားတာပါ။ ဆရာဝန်၊ သူနာပြုတွေကိုလည်း အခငွေပေးပြီးငှားထားတာမဟုတ်ပါ။ သူတို့ကလည်း အခမဲ့လာကူပေးနေတာပါ၊”ဟု ကိုစည်သူအောင်က ဆိုသည်။

စစ်တွေမြို့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ မြို့တော်တခု ဖြစ်ပြီး ခိုးမှု၊ လုယက်မှု၊လူသတ်မှုများနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုမရှိဆုံးဖြစ်သည့် မြို့တမြို့လည်းဖြစ်သည်ဟု မြို့ခံဒေသခံများကပြောဆိုကြသည်။

ယင်းကြောင့် မြို့ရှိတချို့ရပ်ကွက်များ၌ဆိုလျှင် ရပ်ကွက်အတွင်းကင်းရုံဆောက်ကာ ညစောင့်များကို အခငွေပေးပြီး ငှားရန်းထားရသည်ဟု သိရသည်။

မြေလတ်အသံ၊ ဇူလိုင် ၁၃၊ ၂၀၂၂။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့၊ ကျေးပင်ကြီးရပ်ကွက် ရှိ စိန်ရွှေရီရွှေဆိုင်မှ တကွင်းလျှင် ၁ ကျပ်သားရှိသည့် ရွှေလက် ကောက် ၂ ကွင်းကို အမျိုးသားတဦးက ယနေ့ဇူလိုင် ၁၃ ရက်နေ့ နံနက် ၉ နာရီကျော်အချိန်ခန့်တွင် လုယူထွက်ပြေးသွားသည်ဟု သိရသည်။

လုယူထွက်ပြေးသွားသူမှာ အသက် ၃၀ ကျော်အရွယ်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းလုယူသွားသည့် လက်ကောက် ၂ ကွင်းမှာ ကာလတန်ဖိုးအားဖြင့် သိန်း ၄၀ နီးပါးရှိသည်ဟု ရွှေဆိုင်ပိုင်ရှင် ဒေါ်ချမ်းမကပြောသည်။

“သူဆိုင်ထဲကိုဝင်လာတဲ့အခါ အိတ်အမဲတလုံးကိုင်လို့ဝင်လာတယ်။ အိတ်ထဲမှာ မီးပြင်တဲ့ကိရိယာတခုပါတယ်။ ပြီးတော့ ငွေထုတ်ဖို့ပုံစံ လုပ်ပြီးတော့ စာရေးမဆီကလက်ကောက်ကြည့်ဖို့ တောင်းတယ်။စာရေးမကလည်း တစ်ကွင်းထုတ်ပြတယ်။သူကနောက်ထပ်ဒီလိုပုံစံတစ်ကွင်း မရှိဘူးလားမေးတော့။စာရေးမကထုတ်ပြလိုက်တယ်။အဲဒီနှစ်ကွင်းကို ကိုင်ပြီးတော့ထွက်ပြေးသွားတယ်။ ကျွန်မတို့လိုက်တော့ မမီလိုက်ဘူး” ဟုဆိုသည်။

လက်ရှိတွင် လုယူထွက်ပြေးသွားသူကို မဖမ်းမိလိုက်သဖြင့် စစ်တွေမြို့ အမှတ်၁ရဲစခန်းတွင် အမှုဖွင့်ထားသည်ဟု သိရသည်။

လက်ကောက်လုယူထွက်ပြေးသွားသူအမျိုးသားမှာ Mask တပ်ထားပြီး ဂျင်းဘောင်းဘီအပြာ၊ အဖြူရောင်စပို့ရှပ်အကျ်ီလက်ရှည်နှင့်လက်တွင် ပလတ်စတစ်အိတ်အမည်းတစ်လုံးကို ကိုင်ထားသည်ကို ဆိုင်၏ CCTV မှတ်တမ်းတွင်တွေ့ရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇူလှိုင်လ ၇ ရက်နေ့တွင်လည်း မြောက်ဦးမြို့၊ တောင်ရပ်ရပ်ကွက်ရှိ “ဦးသာကျော်ဖြူရွှေပန်းထိမ်ဆိုင်” မှ ရွှေဆွဲကြိုး ၂ ပင်ကို အမျိုးသားတဦးက လုယူထွက်ပြေးမှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ယင်းအချိန်၌ ၎င်းအမျိုးသားကို ရပ်ကွက်သားများက ဝိုင်းဝန်ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)မှ တာဝန်ရှိသူများကို လွဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။

မြေလတ်အသံ၊ ဇူလိုင် ၁၁၊ ၂၀၂၂။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊စစ်တွေမြို့ရှိ SSစားသောက်ဆိုင်တွင် အစ္စလမ်ဘာသာဝင်များ၏ ကုရ်ဗာနီဒုတိယ မြောက်နေ့ကို မွတ်ဆလင် လူငယ်များနှင့် ရခိုင်လူငယ်များ စုပေါင်းကာ စားသောက်ပွဲကျင်းပခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

စစ်တွေမြို့တွင် ကုရ်ဗာနီနေ့၌ နှစ်ဖက်လူငယ် အချင်းချင်း ယခုလိုပွဲကျင်းပခြင်းမှာ ပထဆုံး အကြိမ်လည်းဖြစ်သည်။

ယခုလိုပွဲကျင်းပရခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မွတ်ဆလင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတဦးဖြစ်သူ ကိုဇော်မင်းထွန်းက “ရခိုင်ပြည်မှာ နေထိုင်ကြတဲ့ လူမျိုးတိုင်း၊ ဘာသာတိုင်း အကြား သဟဇာတကျနိုင်ဖို့၊ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့ထူးနေ့မြတ်မှာ အကုန်လုံးအတူတူရှိနေစေချင်လို့ ဒီလိုလုပ်ရတာဖြစ်ပါတယ်။” ဟု ဆိုသည်။

ယနေ့ပြုလုပ်သည့်ပွဲကို ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကျောင်းသားသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်များ၊ လူငယ်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် NGOsအဖွဲ့ဝင်များ စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၆၀ကျော်တက်ရောက်ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇူလှိုင်လ ၁၀ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည့်ကုရ်ဘာနီ‌ ပထ‌မနေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မှ ဖမ်းဆီးထားသည့် မွတ်ဆလင် ၈ဦးကို ပြန်လွတ်ပေးခဲ့ပြီး ကျေးရွာပေါင်း ၂၂ရွာကိုလည်း ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)က အဝတ်များ လှူဒါန်းပေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

မြေလတ်အသံ၊ ဇွန် ၂၇၊ ၂၀၂၂။

ဇွန်လအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့နှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့များမှ အပြစ်မဲ့အရပ်သား ၂၉ ဦးကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားသည်ဟု ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)က ထုန်ပြန်လိုက်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၂၃ ရက်နှင့် ၂၄ ရက်နေ့တို့တွင် စစ်တွေမြို့မှ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားသည့် အပြစ်မဲ့အရပ်သား ၂၁ ဦးရှိပြီး၊ ၎င်းတို့ထဲတွင် အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်သေးသော လူငယ် ၃ ဦး ပါဝင်သည်ဟု ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် AA က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အလားတူ ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့မှ ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ၁၀ ရက်အတွင်း ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့မှ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားသည့် အရပ်သား ၈ ဦးရှိပြီး ၎င်းတို့ထဲတွင် အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်သေးသော လူငယ် ၁ ဦးပါဝင်သည်ဟုလည်း AA က ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

စစ်တွေမှ ဖမ်းဆီးခံထားရသူမှာ ဦးလှထွန်းဝင်း၊ ဦးခင်မောင်စော၊ ဦးဘသိန်း၊ ညီညီထွန်း၊ ဦးမြင့်စိုး၊ မောင်မောင်ခင်၊ ဒီမာမောက်၊ အောင်အောင်၊ မာမောက်ရှာ၊ မောင်ကျော်လှ၊ ညီညီ၊ စံမောင်၊ မောင်ဟန်စိုး၊ ကျော်သန်းအေး၊ အောင်ဇာ်လင်း၊ ကျော်အေးလှိုင်၊ စိုးနိုင်ဝင်း၊ မောင်စံဦး၊ မောင်ဖြူ၊ မောင်လုံးချေ၊ မောင်သန်းထွန်းတို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ယင်းအပြင် ပုဏ္ဏားကျွန်းမှ ဖမ်းဆီးခံထားရသူများမှာ ကျော်မင်း၊ ဝင်းမောင်သန်း၊ ထွန်းလှိုင်၊ ဦးဘလှိုင်၊ မျိုးသွင်၊ မြတ်သူထွန်း၊ နိုင်မျိုးထွန်း၊ မင်းအောင်ခိုင်တို့ဖြစ်ကြသည်။

ယင်းအပြင် ကျောက်တော်နှင့် မြောက်ဦးမြို့တို့တွင်လည်း စစ်ကောင်စီကဖမ်းဆီးထားသည့် မပြစ်မဲ့အရပ်သား အနည်ဆုံး ၂၀ ကျော်ရှိသည်ဟုလည်း ဒေသခံများ၏ပြောဆိုချက်အရသိရသည်။ယင်းအရေအတွက်ကိုမူ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA)က ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိသေးပေ။

ယခုနှစ် ဇွန်လမှစ၍ ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ် ၄ မြို့နယ်မှ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)က ဖမ်းစီးထားသည့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် အရေအတွက် စု၏စုစုပေါင်း ၁၈ ဦးအထိရှိပြီ ဖြစ်သည်။

ယင်းအပြင် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)ထံသို့လည်း ထွက်ပြေခိုလှုံလာသည့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် အရေအတွက် ထောင်နှင့်ချီ၍ရှိသည်ဟု ဇွန်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ AA ၏ ပြောခွင့်ရသူ ခိုင်သုခက ပြောဆိုခဲ့သည်။